گنجور
جلال الدین محمد مولویمولانا

غزل شمارهٔ ۳۰۶۷

تو در عقیله ترتیب کفش و دستاری
چگونه رطل گران خوار را به دست آری
به جان من به خرابات آی یک لحظه
تو نیز آدمیی مردمی و جان داری
بیا و خرقه گرو کن به می فروش الست
که پیش از آب و گلست از الست خماری
فقیر و عارف و درویش وانگهی هشیار
مجاز بود چنین نام‌ها تو پنداری
سماع و شرب سقاهم نه کار درویش‌ست
زیان و سود کم و بیش کار بازاری
بیا بگو که چه باشد الست عیش ابد
ملنگ هین به تکلف که سخت رهواری
سری که درد ندارد چراش می‌بندی
چرا نهی تن بی‌رنج را به بیماری
غزل شمارهٔ ۳۰۶۶: رسید ترکم با چهره‌های گل وردیغزل شمارهٔ ۳۰۶۸: فرست باده جان را به رسم دلداری

اطلاعات

وزن: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

تو در عقیله ترتیب کفش و دستاری
چگونه رطل گران خوار را به دست آری
هوش مصنوعی: چگونه می‌توانی با تدبیر و مهارت، شخصی بزرگ و ارزشمند را تحت تأثیر قرار دهی، در حالی که ترتیب و نظم کارهایت را به خوبی رعایت نکرده‌ای؟
به جان من به خرابات آی یک لحظه
تو نیز آدمیی مردمی و جان داری
هوش مصنوعی: به جان من، به محله خراباتی‌ها بیا و فقط یک لحظه با من باش. تو هم آدمی هستی که احساس و وجود داری.
بیا و خرقه گرو کن به می فروش الست
که پیش از آب و گلست از الست خماری
هوش مصنوعی: بیایید و دلبستگی‌های دنیایی را رها کنیم و به عشق و دوستی بپردازیم، چرا که پیش از آن‌که به دنیا بیاییم، اصل وجود ما در خمره عشق و آرزو بوده است.
فقیر و عارف و درویش وانگهی هشیار
مجاز بود چنین نام‌ها تو پنداری
هوش مصنوعی: در این دنیا، افراد فقیر، عارف و درویش به نظر می‌رسند، اما در واقع، هشیاری و آگاهی آنها فراتر از این نام‌هاست که شاید تو فکر کنی.
سماع و شرب سقاهم نه کار درویش‌ست
زیان و سود کم و بیش کار بازاری
هوش مصنوعی: گوش دادن به موسیقی و نوشیدن شراب کار درویش نیست، زیرا برای او زیان و سود اهمیتی ندارد؛ اینها بیشتر به کار بازار و کسب و کار مربوط می‌شود.
بیا بگو که چه باشد الست عیش ابد
ملنگ هین به تکلف که سخت رهواری
هوش مصنوعی: بیا بگو که چه چیزی می‌تواند برای همیشه خوشی و شادابی را به ارمغان بیاورد. بی‌تکلف و راحت، به این فکر باش که زندگی چقدر می‌تواند راحت و زیبا باشد.
سری که درد ندارد چراش می‌بندی
چرا نهی تن بی‌رنج را به بیماری
هوش مصنوعی: چرا برای سرت که درد نمی‌کند، باند می‌کنی؟ چرا بدنت را که بی‌درد است به بیماری می‌سپاری؟

حاشیه ها

1402/11/31 13:01
رضا از کرمان

باسلام 

دوستان عزیز کسی لطف کنه معنی دقیق بیت اول را برای من توضیح بده ممنونم . عقیله به چه معنایی بکار رفته .

1403/07/27 05:09
رسول خلیفه

سلام و عرض ادب ، منظور از عقیله ، با هوشی و زیرکی است  که از عقل بر میخیزد 

تو در زیرکی و هوش ست کردن و هماهنگ پوشیدن کفش و لباس خودی یعنی تمام هوش و زیرکی را در آراسته کردن ظاهر خود به کار گرفتی .... این نوع مد شناسی امروزه داریم در گذشته نیز بوده ...

درواقع ما به دنبال این هستیم که ببینیم کدام ایدئولوژی از کدام جهان بینی بهتر و کدام عرفان ما را سریعتر وصل میکند و کدام سیستم عرفانی و مذهبی مقام بالاتری دارد . تو در زیرکی پیدا کردی راهی هستی که شیک و مرتب تو را نجات بده و به حقیقت برسبی در مصرع دوم میگوید چگونه می خوایی با این روش آن پیمانه بزرگ ( رطل گران ) را پر از می مست کننده عشق یاد اور الست را  بدست بیاوری ... با پیروی کردن و دنباله رو بودن و تمام هوش و زیرکی را در وام گرفتن این ایدئولوژی ها و ست کردن  هر قسمی بر اساس خوشایند و فکر خود به جایی نخواهی رسید و به آن حقیقت بزرگ (رطل گران ) ، پیمانه بزرگ حاوی می معرفت دست پیدا نمیکنی...

 

1403/07/27 05:09
رسول خلیفه

در ادامه و در بیت دوم میگوید من نمیخواهم  این ایدئولوژی ها  را از تو بگیرم ولی به جان من تو یک لحظه این اندیشه ها را فرو بریز و دست از زیرکی و به کار گرفتن تمام هوش در وام گرفتن و مانند لباس هماهنگ و همرنگ کردن این ایدئولوژی و انتقال مانند طوطی و ارائه آن بدون فهم دست بردار   از این تفکرات خوش آب و رنگ را تمام و کمال فراموش کن و بیا یک لحظه بر برگرد به خودت و این قالب های فکری را به الست بسپار و اگر چیزی نیافتی باز برگرد به همان قالبها و ایدئولوژی ها ، مهمترین اصل تویی فقط تویی اول تویی آخر تویی... به خودت و اصل خودت رجوع کن.