گنجور

غزل شمارهٔ ۳۰۳

مجلس خوش کن از آن دو پاره چوب
عود را درسوز و بربط را بکوب
این ننالد تا نکوبی بر رگش
وان دگر در نفی و در سوزست خوب
مجلسی پرگرد بر خاشاک فکر
خیز ای فراش فرش جان بروب
تا نسوزی بوی ندهد آن بخور
تا نکوبی نفع ندهد این حبوب
نیر اعظم بدان شد آفتاب
کو در آتش خانه دارد بی‌لغوب
ماه از آن پیک و محاسب می‌شود
کو نیاساید ز سیران و رکوب
عود خلقانند این پیغامبران
تا رسدشان بوی علام الغیوب
گر به بو قانع نه‌ای تو هم بسوز
تا که معدن گردی ای کان عیوب
چون بسوزی پر شود چرخ از بخور
چون بسوزد دل رسد وحی القلوب
حد ندارد این سخن کوتاه کن
گرچه جان گلستان آمد جنوب
صاحب العودین لا تهملهما
حرقن ذا حرکن ذا للکروب
من یلج بین السکاری لا یفق
من یذق من راح روح لا یتوب
اغتنم بالراح عجل و استعد
من خمار دونه شق الجیوب
این تنجو ان سلطان الهوی
جاذب العشاق جبار طلوب

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مسدس محذوف یا وزن مثنوی)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

مجلس خوش کن از آن دو پاره چوب
عود را درسوز و بربط را بکوب
هوش مصنوعی: به مجلس شادی و خوشی بپرداز و با چوب عود، که برای سوزاندن عطر خوش استفاده می‌شود، آنجا را معطر کن و با ضرب آهنگ ساز موسیقی، فضای شادی را پر کن.
این ننالد تا نکوبی بر رگش
وان دگر در نفی و در سوزست خوب
هوش مصنوعی: این جمله به این معناست که اگر به چیزی ضربه نزنید، آن چیز هیچ‌گونه نشان و صدایی از خود بروز نخواهد داد؛ همچنین در مقابل مسائل پیش رو، اگر به طور راحت و با آرامش برخورد نکنید، در نهایت به تفاوت‌هایی در احساس و حالت دچار خواهید شد.
مجلسی پرگرد بر خاشاک فکر
خیز ای فراش فرش جان بروب
هوش مصنوعی: ای خدمتگذار، بر افکار بی‌ارزش و پوچ ناراحت نباش، بلکه بایستی در جمعی که پر از تفکر و اندیشه است، حضور یابی و به زندگی روح و جان ببخشی.
تا نسوزی بوی ندهد آن بخور
تا نکوبی نفع ندهد این حبوب
هوش مصنوعی: تا زمانی که چیزی از درون شعله‌ور نشود، بوی خوشی از آن منتشر نخواهد شد. همچنین، تا زمانی که چیزی به درستی مورد استفاده قرار نگیرد، نتیجه و سودی نخواهد داشت.
نیر اعظم بدان شد آفتاب
کو در آتش خانه دارد بی‌لغوب
هوش مصنوعی: خورشید درخشان به زودی می‌تابد، همان خورشیدی که در آتش درون خانه‌اش می‌درخشد و از هیچ‌چیز نمی‌هراسد.
ماه از آن پیک و محاسب می‌شود
کو نیاساید ز سیران و رکوب
هوش مصنوعی: ماه به عنوان نشانه‌ای از زیبایی و محاسبه مورد توجه قرار می‌گیرد، زیرا هرگز از حرکت و عبور از مکان‌ها و مراحل نمی‌ایستد و تنبلی نمی‌کند.
عود خلقانند این پیغامبران
تا رسدشان بوی علام الغیوب
هوش مصنوعی: پیامبران مانند عود هستند که عطر و بوی خاصی دارند و این عطر به آن‌ها کمک می‌کند تا به رازهای نهفته و دانش‌های غیبی دست یابند.
گر به بو قانع نه‌ای تو هم بسوز
تا که معدن گردی ای کان عیوب
هوش مصنوعی: اگر به بوی خوش و زیبایی قانع نیستی، پس بسوز و خود را در آتش دگرگون کن تا به عمق وجود خود برسی و عیوبت نمایان شود.
چون بسوزی پر شود چرخ از بخور
چون بسوزد دل رسد وحی القلوب
هوش مصنوعی: زمانی که شعله‌ها به جان انسان برسند و دل او بسوزد، به طوری که درد و ناراحتی او در آسمان احساس شود، آنگاه وحی و الهام به دل‌های دیگران می‌رسد.
حد ندارد این سخن کوتاه کن
گرچه جان گلستان آمد جنوب
هوش مصنوعی: این سخن پایان ندارد، هرچند که زیبایی و روح گلستان به سمت جنوب آمده است.
صاحب العودین لا تهملهما
حرقن ذا حرکن ذا للکروب
هوش مصنوعی: کسی که دو ساز در دست دارد، نباید آنها را رها کند؛ زیرا یکی از آنها می‌تواند در زمان‌های دشوار به کمکش بیاید.
من یلج بین السکاری لا یفق
من یذق من راح روح لا یتوب
هوش مصنوعی: شخصی که در حال نشئگی و مستی است، نمی‌تواند متوجه خوبی‌ها و بدی‌های زندگی‌اش شود. افرادی که طعم شادی و لذت را چشیده‌اند، هرگز نمی‌توانند از آن دست بکشند یا به عقب برگردند.
اغتنم بالراح عجل و استعد
من خمار دونه شق الجیوب
هوش مصنوعی: فوراً از لذت‌ها بهره‌مند شو و خود را آماده کن، چراکه شراب عشق تو را به شدت می‌فشارد.
این تنجو ان سلطان الهوی
جاذب العشاق جبار طلوب
هوش مصنوعی: این بیتی به توصیف کسی می‌پردازد که در عرصه عشق و محبت، قدرت و جذابیتی فوق‌العاده دارد و به نوعی محبوب دل‌هاست. او به‌گونه‌ای است که همه را به خود جذب می‌کند و در عشق، تسلط و اراده‌ای قوی دارد.

خوانش ها

غزل شمارهٔ ۳۰۳ به خوانش پری ساتکنی عندلیب

حاشیه ها

1392/02/28 14:04
امین کیخا

جهت به فارسی علاوه بر سو ، کست هم نوشته میشده است ریشه انگلیسی این کلمه هنوز مانده است چهار سوی اصلی کست خوراسان کست خوربران مغرب کست نیمروزجنوب و کست اباختر شمال است به عربی هم شمال به معنی چپ است و شمال جغرافیایی

1392/09/02 22:12
امین کیخا

لغوه درواقع essential tremur است پارکینسون هم ترمور دارد ولی در واقع سازوکار پیدایشش متفاوت است

1399/06/27 15:08
حبیب

در بیت اول صحیح مجلسی خوش کن است