گنجور

غزل شمارهٔ ۲۹۵۸

مطرب چو زخمه‌ها را بر تار می‌کشانی
این کاهلان ره را در کار می‌کشانی
ای عشق چون درآیی در عالم جدایی
این بازماندگان را تا یار می‌کشانی
کوری رهزنان را ایمن کنی جهان را
دزدان شهر دل را بر دار می‌کشانی
مکار را ببینی کورش کنی به مکری
چون یار را ببینی در غار می‌کشانی
بر تازیان چابک بندی تو زین زرین
پالانیان بد را در بار می‌کشانی
سوداییان ما را هر لحظه می‌نوازی
بازاریان ما را بس زار می‌کشانی
عشاق خارکش را گلزار می‌نمایی
خودکام گل طرب را در خار می‌کشانی
آن کو در آتش آید راهش دهی به آبی
و آن کو دود به آبی در نار می‌کشانی
موسی خاک رو را ره می‌دهی به عزت
فرعون بوش جو را در عار می‌کشانی
این نعل بازگونه بی‌چون و بی‌چگونه
موسی عصاطلب را در مار می‌کشانی

اطلاعات

وزن: مفعول فاعلاتن مفعول فاعلاتن (مضارع مثمن اخرب)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

مطرب چو زخمه‌ها را بر تار می‌کشانی
این کاهلان ره را در کار می‌کشانی
هوش مصنوعی: هرگاه که نوازنده با نواهایش تار را به صدا درمی‌آورد، تو افرادی که بی‌تفاوت هستند را به دنبال کار و فعالیت بیشتر سوق می‌دهی.
ای عشق چون درآیی در عالم جدایی
این بازماندگان را تا یار می‌کشانی
هوش مصنوعی: ای عشق، وقتی که در عالم جدایی ظاهر می‌شوی، این بازماندگان را به سوی معشوق خود می‌کشی.
کوری رهزنان را ایمن کنی جهان را
دزدان شهر دل را بر دار می‌کشانی
هوش مصنوعی: اگر مراقب نباشی و در برابر دزدان و مکاران احتیاط نکنی، می‌توانی خود را در معرض خطر قرار دهی و با مشکلات بزرگ‌تری روبرو شوی. دنیا پر از افرادی است که می‌خواهند از تو بهره برداری کنند و اگر بی‌توجه باشی، ممکن است آسیب ببینی.
مکار را ببینی کورش کنی به مکری
چون یار را ببینی در غار می‌کشانی
هوش مصنوعی: وقتی کسی را ببینی که به فریبکاری معروف است، باید در برابر او هوشیار باشی و از زیرکی‌اش مراقبت کنی. اما اگر دوست صمیمی‌ات را در شرایط سختی ببینی، باید به او کمک کنی و از او حمایت کنی.
بر تازیان چابک بندی تو زین زرین
پالانیان بد را در بار می‌کشانی
هوش مصنوعی: تو بر سواران چابک که همچون زین‌پوشانی نیکوکارند، تسلط داری و آنها را به آسانی به مقصد می‌رسانی.
سوداییان ما را هر لحظه می‌نوازی
بازاریان ما را بس زار می‌کشانی
هوش مصنوعی: دیوانگان عاشق ما همیشه با محبت و نوازش به سراغ ما می‌آیند، اما مردم بازار به شدت ما را تحت فشار و سختی قرار می‌دهند.
عشاق خارکش را گلزار می‌نمایی
خودکام گل طرب را در خار می‌کشانی
هوش مصنوعی: عاشقان با وجود درد و رنجی که دارند، به زیبایی زندگی و عشق می‌اندیشند، در حالی که تو با خودخواهی و نادانی خود، لذت‌ها را در میان مشکلات و ناامیدی‌ها به وجود می‌آوری.
آن کو در آتش آید راهش دهی به آبی
و آن کو دود به آبی در نار می‌کشانی
هوش مصنوعی: هر کسی که در سختی و آتش زندگی می‌کند، باید راه نجاتی به او نشان داد. در عوض، کسی که در شرایط راحتی قرار دارد و دچار بی‌توجهی است، می‌تواند به آسانی به چالش‌ها و مشکلات دچار شود.
موسی خاک رو را ره می‌دهی به عزت
فرعون بوش جو را در عار می‌کشانی
هوش مصنوعی: موسی، تو راه را به خاطر بزرگ‌منشی فرعون به او می‌رسی، اما جو را در عذاب و خجالت قرار می‌دهی.
این نعل بازگونه بی‌چون و بی‌چگونه
موسی عصاطلب را در مار می‌کشانی
هوش مصنوعی: این نعل که بی‌نقص و بی‌عیب است، موسی را که در جستجوی حقیقت است، به درون مار می‌کشد.

حاشیه ها

1401/12/15 17:03
حبیب سعادت

با سلام و درود به رهروان عشق و آگاهی

حضرت مولانا به زیبایی تمام تضاد بین مسیر نور و آگاهی را در برابر گمراهی ،جهل و خودخواهی مقایسه میکند. و مسیر نور و عشق را با همه سختی ها و چالشها را به لطف و برکت حضرت حق همرا با شعف و شور و زنده بودن حقیقی بیان میکند بطور یکه شداید و سختیها برایشان هموار میگردد مسیر چون گلزار. و در مقابل حرکت در گمراهی، وابستگی به نفسانیات ، کجروی ها و خود خواهی ها را ضلالت و نیستی میداند و چون حرص و زیاده خواهی برایشان تمامی ندارد هر چند به جاه و مقام یا مالی دست پیدا میکنند به رضایت درون و آرامش  دست نمی یابند و چون مردگانی بر دار اند که ادای زنده بودن را دارند

1402/12/12 22:03
رضا از کرمان

سلام

جناب مولانا خاکی بودن موسی در مقابل بوش جویی فرعون و عاقبت کار هردو را به زیبایی بکار گرفته بقول حاشیه جناب سعادت از این تعارض بهره کافی برده.

بوش =کر وفر ،خودنمایی