گنجور

غزل شمارهٔ ۲۸۹۶

قره العین منی ای جان بلی
ماه بدری گرد ما گردان بلی
صد هزاران آفرین بر روی تو
می‌فرستد حوری و رضوان بلی
ای چراغ و مشعله هفت آسمان
خاکیان را آمدی مهمان بلی
از کمال رحمت و شاهنشهی
گنج آید جانب ویران بلی
سرو رحمت چون خرامان شد به باغ
یابد ابلیس لعین ایمان بلی
چون شکستی شیشه درویش را
واجب آید دادن تاوان بلی
ملک بخشد مالک الملک از کرم
علم بخشد علم القرآن بلی
آفتابی چون ز مشرق سر زند
ذره‌ها آیند در جولان بلی
جاء ربک و الملائک چون رسید
هر محال اکنون شود امکان بلی
در فتوح فتحت ابوابها
گرددت دشوارها آسان بلی
امشب ای دلدار خواب آلود من
خواب را رانی ز نرگسدان بلی
چشم نرگس چون به ترک خواب گفت
بر خورد از فرجه بستان بلی
مغز خود را چون ز غفلت پاک روفت
بو برد از گلبن و ریحان بلی
روز تا شب مست و شب تا روز مست
سخت شیرین باشد این دوران بلی
بلبلا بر منبر گلبن بگو
هست محسن درخور احسان بلی
چون فزون شد اشتهای مستمع
سنگ آرد منطق لقمان بلی
از دیار مصر مر یعقوب را
ریح یوسف شد سوی کنعان بلی
گر خمش باشی و سر پنهان کنی
سر شود پیدا از آن سلطان بلی
خامشی صبر آمد و آثار صبر
هر فرج را می‌کشد از کان بلی

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مسدس محذوف یا وزن مثنوی)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

قره العین منی ای جان بلی
ماه بدری گرد ما گردان بلی
هوش مصنوعی: ای چشم سیاه من، جانم، آری، ای ماه روشن، دور ما بچرخ، بله.
صد هزاران آفرین بر روی تو
می‌فرستد حوری و رضوان بلی
هوش مصنوعی: حوریان و فرشتگان به خاطر زیبایی و وجود تو، تحسین و ستایش‌های زیادی را نثار می‌کنند.
ای چراغ و مشعله هفت آسمان
خاکیان را آمدی مهمان بلی
هوش مصنوعی: ای نور و روشنایی هفت آسمان، برای خاکیان و مردمان زمین مهمان آمدی، بله.
از کمال رحمت و شاهنشهی
گنج آید جانب ویران بلی
هوش مصنوعی: از برکت رحمت و بزرگی پادشاه، نعمت‌ها و گنج‌ها به سوی مکان‌های خراب و ویران سرازیر می‌شود.
سرو رحمت چون خرامان شد به باغ
یابد ابلیس لعین ایمان بلی
هوش مصنوعی: وقتی که درخت سرو با زیبایی و ناز به حرکت درآید، در باغ، شیطان نیز به نیکی و ایمان می‌آید.
چون شکستی شیشه درویش را
واجب آید دادن تاوان بلی
هوش مصنوعی: وقتی که شیشه‌ی درویش را شکستی، باید بهایی برای آن پرداخت.
ملک بخشد مالک الملک از کرم
علم بخشد علم القرآن بلی
هوش مصنوعی: خداوند با محبت و بخشش خود، به بندگانش دانش عطا می‌کند و این دانش، علم قرآن است.
آفتابی چون ز مشرق سر زند
ذره‌ها آیند در جولان بلی
هوش مصنوعی: زمانی که خورشید از سمت مشرق طلوع می‌کند، ذرات نور در حرکت و پویایی می‌آیند.
جاء ربک و الملائک چون رسید
هر محال اکنون شود امکان بلی
هوش مصنوعی: وقتی پروردگارت و فرشتگانش می‌آیند، هر آنچه که غیرممکن به نظر می‌رسید، ممکن خواهد شد.
در فتوح فتحت ابوابها
گرددت دشوارها آسان بلی
هوش مصنوعی: اگر در کارها و مشکلات خود درها را باز کنی، دشواری‌ها به راحتی حل خواهند شد.
امشب ای دلدار خواب آلود من
خواب را رانی ز نرگسدان بلی
هوش مصنوعی: امشب ای محبوب خواب آلود من، خواب را از چشمانم دور کن و بگذار تا به زیبایی‌های تو که مانند نرگس‌هاست، بنگرم.
چشم نرگس چون به ترک خواب گفت
بر خورد از فرجه بستان بلی
هوش مصنوعی: چشم‌های نرگس به خواب نمی‌رود و وقتی بیدار می‌شود، از زیبایی و لطافت گل‌ها و باغ‌ها شگفت‌زده می‌شود.
مغز خود را چون ز غفلت پاک روفت
بو برد از گلبن و ریحان بلی
هوش مصنوعی: ذهن خود را از چرت و خواب آلودگی پاک کن تا بوی گل و ریحان را استشمام کنی.
روز تا شب مست و شب تا روز مست
سخت شیرین باشد این دوران بلی
هوش مصنوعی: این دوران که روزها بر اثر شادابی و خوشی و شب‌ها به خاطر لذت و سروری می‌گذرد، بسیار شیرین و دلپذیر است.
بلبلا بر منبر گلبن بگو
هست محسن درخور احسان بلی
هوش مصنوعی: بلبل در باغ گل به زیبایی و نیکوکاری می‌پردازد و می‌گوید که محسن شایسته‌ی لطف و محبت است.
چون فزون شد اشتهای مستمع
سنگ آرد منطق لقمان بلی
هوش مصنوعی: وقتی که تمایل و کنجکاوی شنونده افزایش می‌یابد، حتی سخنان حکیمانه و منطقی نیز ممکن است نادیده گرفته شود.
از دیار مصر مر یعقوب را
ریح یوسف شد سوی کنعان بلی
هوش مصنوعی: از سرزمین مصر، بوی یوسف به سمت کنعان به یعقوب رسید. بله، او به یاد یوسف افتاد.
گر خمش باشی و سر پنهان کنی
سر شود پیدا از آن سلطان بلی
هوش مصنوعی: اگر سکوت کنی و خود را پنهان کنی، در نهایت آنچه برایت مهم است، از آن سلطان نمایان خواهد شد.
خامشی صبر آمد و آثار صبر
هر فرج را می‌کشد از کان بلی
هوش مصنوعی: خاموشی صبر به آرامی می‌آید و نشانه‌های صبر هر امید را از درون می‌آفریند.

حاشیه ها

1398/08/12 13:11
محمدامین

سلام و درود
بسیار زیبا و پرمغز.