گنجور

غزل شمارهٔ ۲۸۸۸

به شکرخنده اگر می‌ببرد جان ز کسی
می‌دهد جان خوشی پرطربی پرهوسی
گه سحر حمله برد بر همه چون خورشیدی
گه به شب گشت کند بر دل و جان چون عسسی
گه یکی تنگ شکربار کند بهر نثار
گه شود طوطی جان گر بچشد زان مگسی
گه مدرس شود و درس کند بر سر صدر
تا شود کن فیکون صدر جهان مرتبسی
گه دمد یک نفسی عیسی مریم سازد
تا گواه نفسش باشد عیسی نفسی
گه خسی را بکشد سرمه جان در دیده
گه نماید دو جهان در نظرش همچو خسی
متزمن نظری داری و هرچ آید پیش
هم بر آن چفسد و حمله نبرد پیش و پسی
صالح او آمد و این هر دو جهان یک اشتر
ما همه نعره زنان زنگله همچون جرسی

اطلاعات

وزن: فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

به شکرخنده اگر می‌ببرد جان ز کسی
می‌دهد جان خوشی پرطربی پرهوسی
هوش مصنوعی: اگر کسی به خاطر خنده‌ای شیرین و دلنشین جانش را از دست بدهد، در عوض جانش پر از شادی و شوق و لذتی وصف‌ناپذیر خواهد شد.
گه سحر حمله برد بر همه چون خورشیدی
گه به شب گشت کند بر دل و جان چون عسسی
هوش مصنوعی: گاهی در صبح، مانند خورشید بر همه می‌تابد و حمله‌ور می‌شود، و گاهی در شب، مانند گلابی خوشبو بر دل و جان تأثیر می‌گذارد.
گه یکی تنگ شکربار کند بهر نثار
گه شود طوطی جان گر بچشد زان مگسی
هوش مصنوعی: گاهی یکی با مقدار اندکی شیرینی به دیگران محبت می‌کند و گاهی هم پرنده‌ای مثل طوطی از خوشی جان تازه‌ای می‌گیرد، اگر از طعم آن مگس بهره‌مند شود.
گه مدرس شود و درس کند بر سر صدر
تا شود کن فیکون صدر جهان مرتبسی
هوش مصنوعی: گاهی به مقام معلمی می‌رسد و درس می‌دهد و در جایگاه اصلی خود قرار می‌گیرد، بنابراین جهان به نظم و ترتیب می‌آید.
گه دمد یک نفسی عیسی مریم سازد
تا گواه نفسش باشد عیسی نفسی
هوش مصنوعی: هر از گاهی ممکن است فردی به شدت تحت تأثیر قرار گیرد و از او درخششی شگفت‌انگیز بروز کند، مانند عیسی که نشانه‌ای از خداوند است و به نوعی شهادت بر حقیقت وجودش می‌دهد.
گه خسی را بکشد سرمه جان در دیده
گه نماید دو جهان در نظرش همچو خسی
هوش مصنوعی: گاهی اوقات، شخصی که در نظر دیگران بی‌اهمیت به نظر می‌رسد، می‌تواند مورد توجه و محبت قرار گیرد، به گونه‌ای که زندگی و زیبایی‌های جهان را به او نشان دهد. مانند یک دانه ریگ که در بعضی مواقع به چشم می‌آید و در مواقعی دیگر نادیده گرفته می‌شود.
متزمن نظری داری و هرچ آید پیش
هم بر آن چفسد و حمله نبرد پیش و پسی
هوش مصنوعی: این جمله به این معناست که تو دیدگاه خاصی داری و هر چیزی که به ذهن تو می‌رسد، به آن چسبیده و هیچ‌گاه به عقب یا جلو نمی‌نگری. به عبارت دیگر، تو بر روی نظرت تمرکز کرده‌ای و توجهی به تغییرات یا اتفاقات پیرامون خود نداری.
صالح او آمد و این هر دو جهان یک اشتر
ما همه نعره زنان زنگله همچون جرسی
هوش مصنوعی: صالح به نیکی و خوبی شناخته شده است و در این دنیا ما همانند یک بارکش بزرگ و قدرتمند هستیم که همه با صدای بلند از او درخواستی داریم و به او توجه می‌کنیم؛ به نوعی همگی ما در این دنیا، به دنبال هدایت و رهایی هستیم.