گنجور

غزل شمارهٔ ۲۶۵۳

گر این سلطان ما را بنده باشی
همه گریند و تو در خنده باشی
وگر غم پر شود اطراف عالم
تو شاد و خرم و فرخنده باشی
وگر چرخ و زمین از هم بدرد
ورای هر دو جانی زنده باشی
به هفتم چرخ نوبت پنج داری
چو خیمه شش جهت برکنده باشی
همه مشتاق دیدار تو باشند
تو صد پرده فروافکنده باشی
چو اندیشه به جاسوسی اسرار
درون سینه‌ها گردنده باشی
دلا بر چشم خوبان چهره بگشا
که اندیشد که تو شرمنده باشی
بدیشان صدقه می‌ده چون هلالند
تو بدری از کجا گیرنده باشی
اگر خالی شوی از خویش چون نی
چو نی پر از شکر آکنده باشی
برو خرقه گرو کن در خرابات
چو سالوسان چرا در ژنده باشی
به عشق شمس تبریزی بده جان
که تا چون عشق او پاینده باشی

اطلاعات

وزن: مفاعیلن مفاعیلن فعولن (هزج مسدس محذوف یا وزن دوبیتی)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

گر این سلطان ما را بنده باشی
همه گریند و تو در خنده باشی
هوش مصنوعی: اگر این پادشاه ما را خدمتگزار خود قرار دهد، همه خواهند گریست و او در حال خندیدن خواهد بود.
وگر غم پر شود اطراف عالم
تو شاد و خرم و فرخنده باشی
هوش مصنوعی: اگر غم و اندوه در همه جا فراگیر شود، تو باید خوشحال، شاد و خرم باقی بمانی.
وگر چرخ و زمین از هم بدرد
ورای هر دو جانی زنده باشی
هوش مصنوعی: اگر آسمان و زمین از هم جدا شوند، تو فراتر از هر دو، جان زنده‌ای خواهی بود.
به هفتم چرخ نوبت پنج داری
چو خیمه شش جهت برکنده باشی
هوش مصنوعی: اگر به مرحله‌ای از زندگی یا وضعیتی خاص درنظر بگیری، در آن زمان به مسیری فکر کن که می‌تواند آینده‌ات را تحت تاثیر قرار دهد. وقتی همه جنبه‌ها و جهات را در نظر بگیری، ممکن است در موقعیتی قرار بگیری که توانایی‌های بیشتری برای پیشرفت داشته باشی.
همه مشتاق دیدار تو باشند
تو صد پرده فروافکنده باشی
هوش مصنوعی: همه به دیدن تو علاقمندند، اما تو با پرده‌های زیادی خودت را پنهان کرده‌ای.
چو اندیشه به جاسوسی اسرار
درون سینه‌ها گردنده باشی
هوش مصنوعی: زمانی که ذهن به جستجوی رازهای نهفته در دل‌ها مشغول باشد، به نوعی مانند یک جاسوس عمل می‌کند.
دلا بر چشم خوبان چهره بگشا
که اندیشد که تو شرمنده باشی
هوش مصنوعی: ای دل، خودت را به زیبایی‌های زندگی نشان بده، تا دیگران فکر کنند که تو از چیزی شرمنده‌ای.
بدیشان صدقه می‌ده چون هلالند
تو بدری از کجا گیرنده باشی
هوش مصنوعی: به افرادی که به آن‌ها صدقه می‌دهی، مانند ماه هلالی هستند؛ اما تو مانند ماه full (بدری) هستی. از کجا می‌توانی به آن‌ها برسی و در کنارشان قرار بگیری؟
اگر خالی شوی از خویش چون نی
چو نی پر از شکر آکنده باشی
هوش مصنوعی: اگر از خودپرستی و غرض‌ورزی‌ها خالی شوی، مانند نی خواهی بود که از شکر پر شده است.
برو خرقه گرو کن در خرابات
چو سالوسان چرا در ژنده باشی
هوش مصنوعی: به خودت بیفکر کن و همچون زاهدان معمولی در لباس و ظاهر نباش. برو و خودت را در میان اهل دل و محبت ببر، با آن‌ها همگام شو و از ریاکاری دوری کن.
به عشق شمس تبریزی بده جان
که تا چون عشق او پاینده باشی
هوش مصنوعی: برای عشق شمس تبریزی از جان خود مگذری، تا این عشق مانند او همیشه پایدار بماند.

حاشیه ها

1402/12/14 14:03
ر.غ

چونان نی از شکر آکنده باشی