گنجور

غزل شمارهٔ ۲۶۳۳

در خانه خود یافتم از شاه نشانی
انگشتری لعل و کمر خاصه کانی
دوش آمده بوده‌ست و مرا خواب ببرده
آن شاه دلارامم و آن محرم جانی
بشکسته دو صد کاسه و کوزه شه من دوش
از عربده مستانه بدان شیوه که دانی
گویی که گزیده‌ست ز مستی رخ من بر
کز شاه رخ من بر کاری است نهانی
امروز در این خانه همی‌بوی نگار است
زین بوی به هر گوشه نگاری است عیانی
خون در تن من باده صرف است از این بوی
هر موی ز من هندوی مست است شبانی
گوشی بنه و نعره مستانه شنو تو
از قامت چون چنگ من الحان اغانی
هم آتش و هم باده و خرگاه چو نقد است
پیران طریقت بپذیرند جوانی
در آینه شمس حق و دین شه تبریز
هم صورت کل شهره و هم بحر معانی

اطلاعات

وزن: مفعول مفاعیل مفاعیل فعولن (هزج مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

در خانه خود یافتم از شاه نشانی
انگشتری لعل و کمر خاصه کانی
هوش مصنوعی: در خانه‌ام نشانی از شاه پیدا کردم؛ انگشتری با سنگ سرخ و کمری از جنس خاص.
دوش آمده بوده‌ست و مرا خواب ببرده
آن شاه دلارامم و آن محرم جانی
هوش مصنوعی: دیشب آن معشوق زیبا به خوابم آمده بود و من را در خواب غلتانده بود. او کسی است که به دل من آرامش می‌دهد و در دل من جا دارد.
بشکسته دو صد کاسه و کوزه شه من دوش
از عربده مستانه بدان شیوه که دانی
هوش مصنوعی: شخصی در شب گذشته به طور بسیار شلوغ و پرسر و صدا در حال خوش‌گذرانی بوده است و به خاطر هیجان و شادی‌اش، اشیای زیادی را شکسته و آسیب‌دیده است. او با این حالت به شیوه‌ای که تو می‌دانی، رفتار کرده است.
گویی که گزیده‌ست ز مستی رخ من بر
کز شاه رخ من بر کاری است نهانی
هوش مصنوعی: به نظر می‌رسد که از نشانه‌ای از مستی، چهره‌ام انتخاب شده است، چرا که از چهره‌ام امری پنهان و رازآلود وجود دارد.
امروز در این خانه همی‌بوی نگار است
زین بوی به هر گوشه نگاری است عیانی
هوش مصنوعی: امروز در این خانه بوی محبوبم به مشام می‌رسد و به خاطر این بو هر گوشه‌ای نشانه‌ای از او وجود دارد.
خون در تن من باده صرف است از این بوی
هر موی ز من هندوی مست است شبانی
هوش مصنوعی: در بدن من، خون مانند شرابی است که بوی موهای من حالتی مست و شاداب دارد. این حالتی همچون احوال یک شبان است.
گوشی بنه و نعره مستانه شنو تو
از قامت چون چنگ من الحان اغانی
هوش مصنوعی: با دقت به صداهای شاد و پرشور گوش کن که از قامت من مانند صدای چنگ به گوش می‌رسد.
هم آتش و هم باده و خرگاه چو نقد است
پیران طریقت بپذیرند جوانی
هوش مصنوعی: آتش و شراب و جایگاه نیکو مانند طلا و جواهر ارزشمند هستند و پیران راه و معرفت، جوانان را با آغوش باز می‌پذیرند.
در آینه شمس حق و دین شه تبریز
هم صورت کل شهره و هم بحر معانی
هوش مصنوعی: در آینه حقیقت و دین، ویژگی‌های شاه تبریز هم به شکل ظاهری و هم به عمق معانی در کل شهر نمود پیدا کرده است.