گنجور

غزل شمارهٔ ۲۵۹۳

گر شمس و قمر خواهی نک شمس و قمر باری
ور صبح و سحر خواهی نک صبح و سحر باری
ای یوسف کنعانی وی جان سلیمانی
گر تاج و کمر خواهی نک تاج و کمر باری
ای حمزه آهنگی وی رستم هر جنگی
گر تیغ و سپر خواهی نک تیغ و سپر باری
ای بلبل پوینده وی طوطی گوینده
گر قند و شکر خواهی نک قند و شکر باری
ای دشمن عقل و هش وی عاشق عاشق کش
گر زیر و زبر خواهی نک زیر و زبر باری
ای جان تماشاجو موسی تجلی جو
گر سمع و بصر خواهی نک سمع و بصر باری
ای دیو پر از کینه وی دشمن دیرینه
گر فتنه و شر خواهی نک فتنه و شر باری
خاموش مگو چندین برخیز سفر بگزین
گر یار سفر خواهی نک یار سفر باری
شمس الحق تبریزی از حسن و دلاویزی
گر خسته جگر خواهی نک خسته جگر باری

اطلاعات

وزن: مفعول مفاعیلن مفعول مفاعیلن (هزج مثمن اخرب)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

گر شمس و قمر خواهی نک شمس و قمر باری
ور صبح و سحر خواهی نک صبح و سحر باری
هوش مصنوعی: اگر به دنبال نور و روشنی هستی، باید از خود خورشید و ماه استفاده کنی. اگر به دنبال شروع و پایان روز هستی، باید از صبح و شام بهره بگیری.
ای یوسف کنعانی وی جان سلیمانی
گر تاج و کمر خواهی نک تاج و کمر باری
هوش مصنوعی: ای یوسف زیبا که جان سلیمان را داری، اگر می‌خواهی تاج و کمر به تو داده شود، پس در این راه قدم بردار.
ای حمزه آهنگی وی رستم هر جنگی
گر تیغ و سپر خواهی نک تیغ و سپر باری
هوش مصنوعی: ای حمزه، تو قهرمانی همچون رستم در هر نبرد و جنگی. اگر می‌خواهی تیغ و سپر به دست بگیری، این کار را با شجاعت و اراده انجام بده.
ای بلبل پوینده وی طوطی گوینده
گر قند و شکر خواهی نک قند و شکر باری
هوش مصنوعی: ای بلبل خوش‌خوان و ای طوطی سخن‌گو، اگر خواهان شیرینی و لذت هستی، پس باید خود را به طعم و خوشی قند و شکر بسپاری.
ای دشمن عقل و هش وی عاشق عاشق کش
گر زیر و زبر خواهی نک زیر و زبر باری
هوش مصنوعی: ای دشمن عقل و عشق، هشدار که عاشق بی‌پروا، عاشق کشی می‌کنی. اگر می‌خواهی زندگی را دگرگون کنی، پس در تحول و دگرگونی دقت کن.
ای جان تماشاجو موسی تجلی جو
گر سمع و بصر خواهی نک سمع و بصر باری
هوش مصنوعی: ای جانِ مشتاق به تماشا، موسی را ببین که چگونه تجلی می‌کند. اگر می‌خواهی شنیدن و دیدن را تجربه کنی، بگذار که به درون خودت بروی و از آنچه که هست، آگاه باش.
ای دیو پر از کینه وی دشمن دیرینه
گر فتنه و شر خواهی نک فتنه و شر باری
هوش مصنوعی: ای دشمن که همیشه کینه به دل داری، اگر خواهان فتنه و آشوب هستی، خود دست به کار نشو و فتنه و آشوب به بار نیاور.
خاموش مگو چندین برخیز سفر بگزین
گر یار سفر خواهی نک یار سفر باری
هوش مصنوعی: سکوت نکن و ادامه نده، بلند شو و سفری را انتخاب کن. اگر دنبال همراه سفر هستی، پس باید همراه خود را هم در نظر بگیری.
شمس الحق تبریزی از حسن و دلاویزی
گر خسته جگر خواهی نک خسته جگر باری
هوش مصنوعی: شمس الحق تبریزی، زیبایی و جذابیتی دارد که اگر خواهان دلخوشی و آرامش هستی، نباید از او دوری کنی.