گنجور

غزل شمارهٔ ۲۴۶۸

نیست به جز دوام جان ز اهل دلان روایتی
راحت‌های عشق را نیست چو عشق غایتی
شکر شنیدم از همه تا چه خوشند این رمه
هان مپذیر دمدمه ز آنک کند شکایتی
عشق مه است جمله رو ماه حسد برد بدو
جز که ندای ابشروا این است ورا قرائتی
هر سحری حلاوتی هر طرفی طراوتی
هر قدمی عجایبی هر نفسی عنایتی
خوبی جان چو شد ز حد و آن مدد است بر مدد
هست برای چشم بد نیک بلا حمایتی
پشت فلک ز جست و جو گشته چو عاشقان دوتو
ز آنک جمال حسن هو نادره است و آیتی
پرتو روی عشق دان آنک به هر سحرگهان
شمس کشید نیزه‌ای صبح فراشت رایتی
عشق چو رهنمون کند روح در او سکون کند
سر ز فلک برون کند گوید خوش ولایتی
ایزد گفت عشق را گر نبدی جمال تو
آینه وجود را کی کنمی رعایتی
گرچه که میوه آخر است ورچه درخت اول است
میوه ز روی مرتبت داشت بر او بدایتی
چند بود بیان تو بیش مگو به جان تو
هست دل از زبان تو در غم و در نکایتی
خلوتیان گریخته نقل سکوت ریخته
ز آنک سکوت مست را هست قوی وقایتی
گرچه نوای بلبلان هست دوای بی‌دلان
خامش تا دهد تو را عشق جز این جرایتی

اطلاعات

وزن: مفتعلن مفاعلن مفتعلن مفاعلن (رجز مثمن مطوی مخبون)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

نیست به جز دوام جان ز اهل دلان روایتی
راحت‌های عشق را نیست چو عشق غایتی
هوش مصنوعی: تنها چیزی که از عاشقان باقی می‌ماند، استمرار جان آنهاست و روایت آرامش‌های عشق وجود ندارد، چرا که عشق انتهایی ندارد.
شکر شنیدم از همه تا چه خوشند این رمه
هان مپذیر دمدمه ز آنک کند شکایتی
هوش مصنوعی: شکر را از همه جا شنیدم که این گله چقدر خوشحالند. اما به حرف‌های نامناسب آن‌ها توجه نکن، زیرا ممکن است شکایت‌هایی داشته باشند.
عشق مه است جمله رو ماه حسد برد بدو
جز که ندای ابشروا این است ورا قرائتی
هوش مصنوعی: عشق مانند ماهی است که نورش همه جا را روشن می‌کند و حسد و دشمنی نمی‌تواند به او آسیب برساند، تنها نوید خوشحالی و سرور برای او صادر می‌شود.
هر سحری حلاوتی هر طرفی طراوتی
هر قدمی عجایبی هر نفسی عنایتی
هوش مصنوعی: هر صبحی خوشی و شیرینی خاصی دارد، هر گوشه‌ای از آن تازگی و شادابی می‌بخشید. هر قدمی که برمی‌داریم، شگفتی‌هایی را به همراه دارد و هر نفس که می‌کشیم، لطف و لطف ویژه‌ای برای ما به ارمغان می‌آورد.
خوبی جان چو شد ز حد و آن مدد است بر مدد
هست برای چشم بد نیک بلا حمایتی
هوش مصنوعی: وقتی خوبی و فضیلت در انسان به اوج می‌رسد، آن مدد و یاری‌ای است که برای مقابله با چشم‌بد و بلاها به او کمک می‌کند.
پشت فلک ز جست و جو گشته چو عاشقان دوتو
ز آنک جمال حسن هو نادره است و آیتی
هوش مصنوعی: در پی جست و جوی زیبایی، آسمان نیز مانند عاشقان در تلاش است، زیرا زیبایی صورت معشوق بسیار نادر و همچون نشانه‌ای برجسته است.
پرتو روی عشق دان آنک به هر سحرگهان
شمس کشید نیزه‌ای صبح فراشت رایتی
هوش مصنوعی: نور زیبای عشق را بدان که هر صبحگاه، خورشید نیزه‌ای از نور را به سوی دنیا می‌تاباند و پرچم روشنی را در آسمان برافراشته می‌کند.
عشق چو رهنمون کند روح در او سکون کند
سر ز فلک برون کند گوید خوش ولایتی
هوش مصنوعی: عشق، زمانی که راهنمایی کند، باعث آرامش روح می‌شود و انسان را از دامان آسمان فراتر می‌برد و به او می‌گوید که در سرزمین خود زندگی خوبی دارد.
ایزد گفت عشق را گر نبدی جمال تو
آینه وجود را کی کنمی رعایتی
هوش مصنوعی: خداوند فرمود: اگر عشق وجود نداشت، چطور می‌توانستم به زیبایی تو توجه کنم و آن را در آینه وجود نمایان سازم؟
گرچه که میوه آخر است ورچه درخت اول است
میوه ز روی مرتبت داشت بر او بدایتی
هوش مصنوعی: هرچند که میوه، نتیجه نهایی درخت است و درخت خود، ابتدا و آغاز کار به شمار می‌آید، اما میوه به واسطه مقام و مرتبه‌اش، از آن درخت به وجود آمده و آغاز را نشان می‌دهد.
چند بود بیان تو بیش مگو به جان تو
هست دل از زبان تو در غم و در نکایتی
هوش مصنوعی: بیش از حد صحبت نکن، زیرا دل من از حالت و زبان تو به خوبی می‌داند که در شادی و غم چه می‌گذرد.
خلوتیان گریخته نقل سکوت ریخته
ز آنک سکوت مست را هست قوی وقایتی
هوش مصنوعی: در اینجا به نظمی از ارتباطات درون‌گروهی اشاره می‌شود که افراد به دلیل سکوت و آرامش حاکم بر فضا، از آن خارج شده‌اند. این سکوت به حدی قوی است که توانسته است آن‌ها را به خود جلب کند و بر شدت احساساتشان بیفزاید. در واقع، تاثیر سکوت بر احساسات آنها به گونه‌ای است که نمی‌توانند در چنین فضایی باقی بمانند.
گرچه نوای بلبلان هست دوای بی‌دلان
خامش تا دهد تو را عشق جز این جرایتی
هوش مصنوعی: هرچند صدای بلبلان برای دل‌های بی‌خبر تسکینی ندارد، اما عشق تنها از این راه به تو دست نخواهد داد.

خوانش ها

غزل شمارهٔ ۲۴۶۸ به خوانش عندلیب

حاشیه ها

1395/02/23 11:04
عباس حق بین

مصرع دوم بیت اول با " راحله های عشق " شروع می شود و " راحت های عشق " اشتباه است .
لطفا اصلاح فرمایید.