ای کسی که ماه و سپهر مشتری گرد‌ِ تو طواف می‌کنند و ای کسی که خورشید و چرخ‌، دور‌ِ تو می‌گردند و فدای تو می‌شوند.

یارب من جویای تو هستم یا تو جویای من هستی؟ ای ننگ از «من بودن» تا وقتی من‌، من هستم و از تو جدا هستم.

ای کسی که ما و من را آویخته و ای کسی که خون هر دو را ریخته‌؛ و چیزی دیگر از (ما و من) آفریده‌ای که نه آدمی است و نه پری.

(چیزی آفریده‌ای) تا پا نباشد که به‌سوی پستی و خارستان و محنت رود تا سر نداشته باشد که آن سر از غرور‌، کافر شود.

آبی در میان جوی روان است و بر کناره جوی‌، آبی هست که یخ زده است؛ آن یکی تند و تیز می‌رود، و این یکی سست است پس تو تیز برو تا افسرده نشوی و یخ نزنی.

خورشید نیز به سنگ می‌گوید از آن رو بر تو تابیدم تا از سنگی رها شوی و به گوهری دربیایی و گوهر شوی.

خورشید عشق لم‌یزل از آن روی در دل تو تابیده است تا اول بندگی را بیاموزی و در آخر تو را سروَر کند.

خورشید به غوره می‌گوید از آن روی در آشپزخانه تو آمدم تا از این پس بجای سرکه‌فروشی‌، حلوافروشی پیشه کنی و بجای ترش بودن، شیرین شوی.

شاه به باز می‌گوید از آن‌رو چشمان تو را بستم تا از هم‌جنسان خود ببُری و جز روی ما را نبینی.

و باز شاهی به او پاسخ می‌دهد که بله فرمان می‌برم و جز در روی تو نمی‌نگرم و جز خیال تو نپرورم و با دل و جان‌، تو را خدمت می‌کنم.

گل به باغ می‌گوید: از آن رو من لباس زیبای خود را عرضه نمودم و به تو دادم تا تو لباس‌های خود را دور بریزی و بفروشی و با ما هم‌نشین شوی و با ما خوری.

هر کسی که از اینجا زر می‌برد و آن زر را صرف دلبری دیگر می‌کند تو هر کار می‌کنی بکن اما راست بگو و جواب من را بده آیا آن از خریت نیست؟

آدمی کسی است که خر را بفروشد و عیسی بخرد اگر تو عیسی را بفروشی و خر بخری از خری توست.

عیسی مس تو را تبدیل به طلا می‌کند و اگر طلا هستی به گوهر تبدیل می‌کند و اگر گوهر هستی به چیزی بهتر تبدیل می‌کند بهتر و زیباتر از ماه و مشتری.

نه یک مشتری بی‌چیز و بی‌نوا بلکه کسی که مشتری نور خداست؛ اگر تو صاحب یوسف هستی از این (پند گوهرمند) بوی پیراهن به تو می‌رسد.

ما بی‌واسطه و همچون مریم از شاخ خشک نخل‌، خرما می‌یابیم و به ما می‌رسد، و همچون عیسی‌، بی‌آنکه طلب کرده باشیم از ابتدا و از گهواره به ما سروری و مهتری می‌رسد.

انگور بدون نیاز به باغ و رز به ما می‌رسد و نور بدون نیاز به شب و روز؛ این بخت پیروز را بنگر که از داد و دهش خدا، بی‌داوری به ما رسیده است.

از روی گرم و شاد من که همچون آتش است حمام سرد دنیا گرم شده است؛ طالب چیزهای بی‌ارزش مشو و همچون کودکان بر نقاشی‌های حمام‌ گریه مکن.

آنچه که تو طالب آن هستی و به آن خدمت می‌کنی بزودی خواهی دید طعمه مار و موش شده است و آن چشم‌های نرگسی‌، سوراخ مور شده است.

نور مهتاب تا به ماه دیده می‌شود اما دیوار خاکی تیره و بی‌نور مانده است پیام «ما از خداییم و به سوی او باز می‌گردیم» را در گوش تو می‌خواند پس آن سو را بنگر اگر بینا هستی.

یا به سوی تبریز رو و از شمس تبریز کسب فیض کن و بهره‌مند شو و یا از زبان کسانی‌که وصف او را می‌گویند از روی صداقت و یکرنگی اوصافش را باور کن.