گنجور

غزل شمارهٔ ۲۳۴۹

ای دیده راست راست دیده
چون دیده تو کجاست دیده
آن قطره بی‌وفا چه دیده‌ست
بحر گهر وفاست دیده
اجری خور توتیا چه بیند
اجری ده توتیاست دیده
ای آنک ز روز و شب برونی
روز و شب مر تو راست دیده
در پرتو آفتاب رویت
در رقص چو ذره‌هاست دیده
بد بی‌تو دو دیده دشمن جان
اکنون ز تو جان ماست دیده
ای دیده تان چو دل پریشان
در عین دل شماست دیده
هر دیده جدا جدا از آن است
کز دیده ما جداست دیده
چون دیده خدای را ببیند
گویی که مگر خداست دیده
چون دیده کوه بر حق افتاد
از هر سنگیش خاست دیده
زر شد همه کوه از تجلی
یعنی همه کیمیاست دیده

اطلاعات

وزن: مفعول مفاعلن فعولن (هزج مسدس اخرب مقبوض محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

ای دیده راست راست دیده
چون دیده تو کجاست دیده
هوش مصنوعی: ای چشم، راست‌راست به ما نگاه کن، چرا که دیده‌ی تو کجاست؟
آن قطره بی‌وفا چه دیده‌ست
بحر گهر وفاست دیده
هوش مصنوعی: آن قطره بی‌وفا که از دریا جدا شده، چه تجربیاتی دارد که بگوید دریا پر از جواهرات و ارزش‌هاست.
اجری خور توتیا چه بیند
اجری ده توتیاست دیده
هوش مصنوعی: توتیا که به صورت اجری خورشید را می‌بیند، چه تفاوتی با اجری در ده توتیاست دارد. در واقع، کسی که در جایی دور از حقیقت است، نمی‌تواند زیبایی‌ها و واقعیات را به درستی تشخیص دهد.
ای آنک ز روز و شب برونی
روز و شب مر تو راست دیده
هوش مصنوعی: تو که از روز و شب فراتر رفته‌ای، برای تو روز و شب معنایی ندارد.
در پرتو آفتاب رویت
در رقص چو ذره‌هاست دیده
هوش مصنوعی: در نور آفتاب، چهره‌ات همچون ذراتی که در حال رقصیدن هستند، می‌درخشد و توجه‌ها را به خود جلب می‌کند.
بد بی‌تو دو دیده دشمن جان
اکنون ز تو جان ماست دیده
هوش مصنوعی: دوتا چشم من که بدون تو بدحال و ناراحت هستند، اکنون زندگی من به تو وابسته است.
ای دیده تان چو دل پریشان
در عین دل شماست دیده
هوش مصنوعی: ای چشم‌هایتان مثل دل در حال آشفتگی هستند و در عین حال، دل شما هم همین وضعیت را دارد.
هر دیده جدا جدا از آن است
کز دیده ما جداست دیده
هوش مصنوعی: هر چشمی که به چیزی نگاه می‌کند، احساسات و برداشت‌های مخصوص به خود را دارد و این به دلیل این است که ما هر کدام از نظر روحی و ذهنی با یکدیگر متفاوتیم. اگر چیزی از نظر ما دور باشد، می‌تواند باعث شود که نگاه ما به آن متفاوت از دیگران باشد.
چون دیده خدای را ببیند
گویی که مگر خداست دیده
هوش مصنوعی: وقتی کسی چهره خداوند را ببیند، گویی به چشم خود خدا را مشاهده کرده است.
چون دیده کوه بر حق افتاد
از هر سنگیش خاست دیده
هوش مصنوعی: زمانی که چشم حقیقت را در کوه مشاهده کرد، از هر سنگی که در آن وجود داشت، چیزی پدید آمد.
زر شد همه کوه از تجلی
یعنی همه کیمیاست دیده
هوش مصنوعی: تمامی کوه‌ها به خاطر نور و روشنی تجلی، به طلا تبدیل شدند؛ به این معنا که همه چیز در دیدگان ما با ارزش و گرانبها به نظر می‌رسد.

خوانش ها

غزل شمارهٔ ۲۳۴۹ به خوانش عندلیب