گنجور

غزل شمارهٔ ۲۳۲۱

ای دل به کجایی تو آگاه هیی یا نه
از سر تو برون کن هی سودای گدایانه
در بزم چنان شاهی در نور چنان ماهی
خط در دو جهان درکش چه جای یکی خانه
در دولت سلطانی گر یاوه شود جانی
یک جان چه محل دارد در خدمت جانانه
گر جان بداندیشت گوید بد شه پیشت
ده بر دهن او زن تا کم کند افسانه
یک دانه به یک بستان بیع است بده بستان
و آن گاه چو سرمستان می‌گو که زهی دانه
شاهی نگری خندان چون ماه و دو صد چندان
بی‌ناز خوشاوندان بی‌زحمت بیگانه
شمس الحق تبریزی آن کو به تو بازآید
آن باز بود عرشی بر عرش کند لانه

اطلاعات

وزن: مفعول مفاعیلن مفعول مفاعیلن (هزج مثمن اخرب)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

ای دل به کجایی تو آگاه هیی یا نه
از سر تو برون کن هی سودای گدایانه
هوش مصنوعی: ای دل، آیا می‌دانی به کجا می‌روی یا نه؟ از خیال و خواسته‌های حقیر و بی‌ارزش خودت دور شو.
در بزم چنان شاهی در نور چنان ماهی
خط در دو جهان درکش چه جای یکی خانه
هوش مصنوعی: در مهمانی و محفل، شاهی به اندازه‌ای درخشان و تابناک است که مانند ماهی روشن می‌درخشد. اینجا در دو جهان چنان اثری از او هست که به هیچ‌وجه نمی‌توان یک مکان خاص را فقط به او اختصاص داد.
در دولت سلطانی گر یاوه شود جانی
یک جان چه محل دارد در خدمت جانانه
هوش مصنوعی: اگر در دوران حکومت سلطانی، کسی به بیهوده‌گویی مشغول شود، جان او چه ارزشی دارد در خدمت محبوب واقعی؟
گر جان بداندیشت گوید بد شه پیشت
ده بر دهن او زن تا کم کند افسانه
هوش مصنوعی: اگر جان بدخواهی در مورد تو سخن بگوید، با او با دقت برخورد کن و اجازه نده که شایعات بیشتر شوند.
یک دانه به یک بستان بیع است بده بستان
و آن گاه چو سرمستان می‌گو که زهی دانه
هوش مصنوعی: در یک باغ، یک دانه جابجا می‌شود و داد و ستدی صورت می‌گیرد. پس از آن، کسانی که تحت تأثیر قرار گرفته‌اند، به شوق و شعف می‌گویند: چه دانه خوبی!
شاهی نگری خندان چون ماه و دو صد چندان
بی‌ناز خوشاوندان بی‌زحمت بیگانه
هوش مصنوعی: ملکه‌ای را می‌بینیم که مانند ماه می‌خندد و زیبایی‌اش دو برابر است. خوشا به حال کسانی که بدون زحمت و دردسر از زیبایی او بهره‌مند می‌شوند.
شمس الحق تبریزی آن کو به تو بازآید
آن باز بود عرشی بر عرش کند لانه
هوش مصنوعی: شمس الحق تبریزی اشاره به شخصیتی دارد که اگر کسی به او نزدیک شود و از او بهره‌مند گردد، مانند پرنده‌ای می‌شود که در ارتفاعات آسمان نشسته است و برای خود جایی امن و راحت ایجاد می‌کند.

خوانش ها

غزل شمارهٔ ۲۳۲۱ به خوانش عندلیب