گنجور

غزل شمارهٔ ۲۱۹۸

جمله خشم از کبر خیزد از تکبر پاک شو
گر نخواهی کبر را رو بی‌تکبر خاک شو
خشم هرگز برنخیزد جز ز کبر و ما و من
هر دو را چون نردبان زیر آر و بر افلاک شو
هر کجا تو خشم دیدی کبر را در خشم جو
گر خوشی با این دو مارت خود برو ضحاک شو
گر ز کبر و خشم بیزاری برو کنجی بخست
ور ز کبر و خشم دلشادی برو غمناک شو
خشم سگساران رها کن خشم از شیران ببین
خشم از شیران چو دیدی سر بنه شیشاک شو
لقمه شیرین که از وی خشم انگیزان مخور
لقمه از لولاک گیر و بنده لولاک شو
رو تو قصاب هوا شو کبر و کین را خون بریز
چند باشی خفته زیر این دو سگ چالاک شو

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

جمله خشم از کبر خیزد از تکبر پاک شو
گر نخواهی کبر را رو بی‌تکبر خاک شو
هوش مصنوعی: کلیه خشم‌ها از غرور نشأت می‌گیرد؛ اگر نمی‌خواهی متکبر باشی، باید از کبر و خودبزرگ‌بینی دوری کنی و بر خاک humility بایستی.
خشم هرگز برنخیزد جز ز کبر و ما و من
هر دو را چون نردبان زیر آر و بر افلاک شو
هوش مصنوعی: هرگز خشم نگیرید مگر به خاطر تکبر، و خود را از منیت و خودخواهی رها کنید تا به درجات بالاتر برسید.
هر کجا تو خشم دیدی کبر را در خشم جو
گر خوشی با این دو مارت خود برو ضحاک شو
هوش مصنوعی: هر جا که خشم و عصبانیت را دیدی، خود را از خودخواهی و غرور دور کن. اگر می‌خواهی خوشبختی را تجربه کنی، با این دو احساس منفی وداع کن و به سمت خیر و نیکی برو.
گر ز کبر و خشم بیزاری برو کنجی بخست
ور ز کبر و خشم دلشادی برو غمناک شو
هوش مصنوعی: اگر از کبر و خشم دوری می‌کنی، به جایی خلوت برو و آرام بگیر. و اگر از کبر و خشم شاد هستی، بهتر است به حالتی غمگین درآیی.
خشم سگساران رها کن خشم از شیران ببین
خشم از شیران چو دیدی سر بنه شیشاک شو
هوش مصنوعی: عصبانی شدن از کینه‌توزان را کنار بگذار و به خشم شیران توجه کن. وقتی خشم شیران را دیدی، با احتیاط و هوشیاری حرف بزن و عمل کن.
لقمه شیرین که از وی خشم انگیزان مخور
لقمه از لولاک گیر و بنده لولاک شو
هوش مصنوعی: لقمه‌ی شیرین که باعث خشم می‌شود را نخور، بلکه لقمه‌ای را که از لولاک می‌گیری بیاور و خود را به او بسپار.
رو تو قصاب هوا شو کبر و کین را خون بریز
چند باشی خفته زیر این دو سگ چالاک شو
هوش مصنوعی: ای تو که در خواب تنبلی، برخیز و مانند قصابی، کبر و کینه را از خود دور کن و آن‌ها را نابود کن. چرا باید زیر بار این دو خصلت منفی بمانی؟ بشو آماده و فعال!

خوانش ها

غزل شمارهٔ ۲۱۹۸ به خوانش عندلیب

حاشیه ها

1394/12/12 14:03
فرهنگ

بیت ششم مصرع اول خشم انگیزد درست هست

1397/11/31 20:01
ناصر از آنکارا

سلام
خسته نباشید
در کتاب ده جلدی فروزانفر آخرین واژه در مصرع اول سطر 4 ” بخسب ” است.
آنکارا
ناصرجباریون

1402/03/15 10:06
رضا

شیشاک یعنی بچه گوسفند

1402/10/28 12:12
همایون

از غزل های ابتدایی و آخوندی منبری پیش از ملاقات شمس و دوران مردگی و تکبر و خودخواهی  و  نصیحت  و تکرار مکررات بیهوده که رابطه خشم و تکبر را کشف کرده و مغرور است به آن 

1402/12/19 20:03
کوروش

رو چه حساب میگید مغرور است به آن ؟

1403/09/12 01:12
ماه خوبان

گر نخواهی کبر را رو بی تکبر خاک شو به معنی سجده کن تا از این طریق غرور و تکبر را فرو ریزی. لذا به دوران منبری مولانا تعبیر شده و قبل از  ملاقات با شمس تعبیر شده.  به قول مولای مولانا! در خطبه قاصعه شیطان بدلیل غرور و تکبر از بهشت رانده شد، پس هیچ انسانی با این خصلت وارد بهشت  نخواهد شد. یکی از بهترین راهکارها هم همین سر بر خاک نهادن در اوقات خاصی از شبانه روز هست. 

1402/12/19 20:03
کوروش

گر ز کبر و خشم بیزاری برو کنجی بخست

 

ور ز کبر و خشم دلشادی برو غمناک شو

 

کنجی بخست یعنی چی ؟