غزل شمارهٔ ۲۰۲۲
ای زیان و ای زیان و ای زیان
هوشیاری در میان مستیان
گر بیاید هوشیاری راه نیست
ور بیاید مست گیر اندرکشان
گر خماری باده خواهی اندرآ
نان پرستی رو که این جا نیست نان
آنک او نان را بت خود کرده است
کی درآید در میان این بتان
ور درآید چادر اندر رو کشند
تا نبیند رویشان آن قلتبان
سیمبر خواهیم و زیبا همچو خویش
سیم نستانیم پیدا و نهان
آنک او خوبی به سیم و زر فروخت
روسپی باشد نه حوران جنان
تا نگردی پاک دل چون جبرئیل
گرچه گنجی درنگنجی در جهان
چشم خود را شسته عارف بیست سال
مشک مشک آورده از اشک روان
معتمد شو تا درآیی در حرم
اولا بربند از گفتن دهان
شمس تبریزی گشاید راه شرق
چون شوی بسته دهان و رازدان
اطلاعات
وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مسدس محذوف یا وزن مثنوی)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکیدرج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
ای زیان و ای زیان و ای زیان
هوشیاری در میان مستیان
هوش مصنوعی: ای ضرر و ای ضرر و ای ضرر، هوشیاری در میان غافلها چه فایدهای دارد؟
گر بیاید هوشیاری راه نیست
ور بیاید مست گیر اندرکشان
هوش مصنوعی: اگر هوشیاری بیاید، راهی وجود ندارد، و اگر مست بیاید، در بحرانها و مشکلات گرفتار خواهی شد.
گر خماری باده خواهی اندرآ
نان پرستی رو که این جا نیست نان
اگر در طلب شراب (عشق) هستی میتوانی به جمع (جمع عشاق) وارد شوی ولی اگر به دنبال نان(به دنبال مال دنیا و لذت های دنیوی) هستی برو زیرا در اینجا کسی به دنبال نان نیست
آنک او نان را بت خود کرده است
کی درآید در میان این بتان
هوش مصنوعی: او تبدیل کرده نان را به معبود خود، آیا کسی میتواند در میان این معبودها وارد شود؟
ور درآید چادر اندر رو کشند
تا نبیند رویشان آن قلتبان
هوش مصنوعی: اگر درون چادر بیایند، آن را برمیدارند تا کسی چهرهشان را نبیند.
سیمبر خواهیم و زیبا همچو خویش
سیم نستانیم پیدا و نهان
هوش مصنوعی: ما زیبایی و ظرافت را میخواهیم و به دنبال آن هستیم که مانند خودمان از زرق و برق و زیبایی، چه به صورت واضح و چه پنهان، بهرهمند شویم.
آنک او خوبی به سیم و زر فروخت
روسپی باشد نه حوران جنان
هوش مصنوعی: آن کس که زیبایی و جذابیتش را به پول و ثروت فروخته، در حقیقت بیشتر شبیه به یک زن فاسد است تا به حوریان بهشتی.
تا نگردی پاک دل چون جبرئیل
گرچه گنجی درنگنجی در جهان
هوش مصنوعی: تا وقتی که دل تو پاک و خالص نشود، حتی اگر در دنیا گنجی داشته باشی، ارزش زیادی نخواهد داشت.
چشم خود را شسته عارف بیست سال
مشک مشک آورده از اشک روان
هوش مصنوعی: عارف پس از بیست سال عبادت و تامل، چشمان خود را از غبار دنیا پاک کرده و با اشکهای خود به عمق معنادار زندگی رسیده است.
معتمد شو تا درآیی در حرم
اولا بربند از گفتن دهان
هوش مصنوعی: برای اینکه به حرم و مکانهای مقدس نزدیک شوی، باید به اعتماد به نفس و صداقت خود افزوده و از صحبتهای بیهوده پرهیز کنی.
شمس تبریزی گشاید راه شرق
چون شوی بسته دهان و رازدان
هوش مصنوعی: شمس تبریزی راه شرق را باز میکند، مانند زمانی که کسی دهانش بسته میشود و نتواند رازش را فاش کند.
آهنگ ها
این شعر را چه کسی در کدام آهنگ خوانده است؟
"Rumi, Act I: Shams and Rumi"
با صدای همایون شجریان (آلبوم Abdi: Rumi)
حاشیه ها
1404/02/04 22:05
افسانه چراغی
این بیت بخشی از ابیاتی است که با آوای خوش همایون شجریان و محمد معتمدی در اپرای عروسکی دیدار شمس و مولانا به زیبایی خوانده شده:
تا نگردی پاکدل چون جبرئیل
گرچه گَنجی؛ درنگُنجی در جهان