گنجور

غزل شمارهٔ ۱۹۵۰

بوی آن باغ و بهار و گلبن رعناست این
بوی آن یار جهان آرای جان افزاست این
این چنین بویی کز او اجزای عالم مست شد
از زمین نبود مگر از جانب بالا است این
اختران گویند از بالا که این خورشید چیست
ماهیان گویند در دریا که چه غوغاست این
آفتابش روی‌ها را می کند چون آفتاب
رشک جان ماه سیم افشان خوش سیماست این
بعد چندین سال حسن یوسفی واپس رسید
این چه حسن و خوبی است این حیرت حور است این
این عجب خضری است ساقی گشته از آب حیات
کوه قاف نادر است و نادره عنقاست این
شعله انافتحنا مشرق و مغرب گرفت
قره العین و حیات جان مولاناست این
این چه می پوشی مپوشان ظاهر و مطلق بگو
سنجق نصرالله و اسپاه شاه ماست این
این امان هر دو عالم وین پناه هر دو کون
دستگیر روز سخت و کافل فرداست این
چرخ را چرخی دگر آموخت پرآشوب و شور
این چه عشق است ای خداوند و عجب سوداست این
ای خوش آوازی که آوازت به هر دل می رسد
شرح کن این را که گوهرهای آن دریاست این

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

بوی آن باغ و بهار و گلبن رعناست این
بوی آن یار جهان آرای جان افزاست این
هوش مصنوعی: این بو یادآور بهار و زیبایی‌های باغ و گل‌های خوشبو است و حس و حال خاصی را به انسان منتقل می‌کند. این عطر همچنین بوی یار و محبوبی را تداعی می‌کند که زندگی را زیباتر و دلپذیرتر می‌کند.
این چنین بویی کز او اجزای عالم مست شد
از زمین نبود مگر از جانب بالا است این
هوش مصنوعی: این بوی دل‌انگیز که همه‌ی اجزای جهان را مست کرده است، از زمین نیست و بلکه منشا آن از آسمان می‌باشد.
اختران گویند از بالا که این خورشید چیست
ماهیان گویند در دریا که چه غوغاست این
هوش مصنوعی: ستاره‌ها از آسمان می‌پرسند که این نور درخشان چیست و ماهی‌ها در دریا حیرت‌زده‌اند و می‌گویند که این چه شور و هیجانی است.
آفتابش روی‌ها را می کند چون آفتاب
رشک جان ماه سیم افشان خوش سیماست این
هوش مصنوعی: خورشید، چهره‌ها را چون نور خود می‌تاباند و زیبایی آن‌ها را برجسته می‌سازد؛ چهره‌اش به قدری زیباست که حتی ماه نیز به او حسادت می‌کند.
بعد چندین سال حسن یوسفی واپس رسید
این چه حسن و خوبی است این حیرت حور است این
هوش مصنوعی: پس از گذشت سال‌ها، حسن یوسف به سراغ ما برگشته است. این چه زیبایی و خوبی است که می‌بینیم؟ این حقیقتی است که ما را متعجب و شگفت‌زده کرده است.
این عجب خضری است ساقی گشته از آب حیات
کوه قاف نادر است و نادره عنقاست این
هوش مصنوعی: این چه شگفتی است که ساقی از آب حیات به رنگ سبز درآمده است. این کوه قاف بسیار نادر و این پرنده‌ی افسانه‌ای نیز کم‌یاب است.
شعله انافتحنا مشرق و مغرب گرفت
قره العین و حیات جان مولاناست این
هوش مصنوعی: به نظر می‌رسد که در این بیت، شاعر به نور و شعله‌ای اشاره می‌کند که با گشودن حدود و مرزها، به همه جا رسیده است. این نور و شعله، نماد زندگی و حیات مولانا و دلربایی اوست که تمام وجود را در بر می‌گیرد و زنده می‌کند.
این چه می پوشی مپوشان ظاهر و مطلق بگو
سنجق نصرالله و اسپاه شاه ماست این
هوش مصنوعی: این چه چیزی است که می‌پوشی؟ ظاهر و جزئیات را پنهان نکن. بگو که این، سنجاق نصرالله و اسب شاه ماست.
این امان هر دو عالم وین پناه هر دو کون
دستگیر روز سخت و کافل فرداست این
هوش مصنوعی: این شعر به بیان این موضوع می‌پردازد که در دنیا، منبع و پناهی وجود دارد که می‌تواند انسان را در سختی‌ها و چالش‌ها یاری کند. این منبع، نه تنها در برابر مشکلات دنیوی کمک‌کننده است، بلکه در آینده نیز منبع امید و آرامش خواهد بود.
چرخ را چرخی دگر آموخت پرآشوب و شور
این چه عشق است ای خداوند و عجب سوداست این
هوش مصنوعی: این جمله به این معناست که چرخ زندگی و زمان، تحولی جدید و پر هیجان را به خود دیده است. سؤال می‌کند که این چه نوع عشقی است که به وجود آمده و باعث حیرت و شگفتی است، و در عین حال به سود نیز به نظر می‌رسد. به طور کلی، اشاره دارد به تغییرات عمیق و تاثیرگذار در احساسات و زندگی انسان.
ای خوش آوازی که آوازت به هر دل می رسد
شرح کن این را که گوهرهای آن دریاست این
هوش مصنوعی: ای دل‌نواز، صدایت به دل‌ها می‌نشیند. بگو چه رازی در آن نهفته است که مانند گوهرهای دریا ارزشمند و زیباست.

خوانش ها

غزل شمارهٔ ۱۹۵۰ به خوانش عندلیب

حاشیه ها

1393/11/28 13:01
ناشناس

نوید یوسف را مولوی به ما داد
شکر

1394/01/27 01:03
آشفته خو

هستند جمله نعره زنان از تو بیخبر

1399/09/13 06:12
حسین مالکی

دراین بیت که مولانا میفرمایند
کوه قاف نادر است و نادر عنقاست این
اگر به چاپ سنگی دیوان بتونید رجوع کنید خواهید دید که اونی که شما چاپ کردین
نادره عنقاست این
نمی باشد بلکه
نادر عنقاست این.
لطفا تصحیح بفرمایید.
با سپاس