گنجور

غزل شمارهٔ ۱۸۷۲

ای در غم بیهوده رو کم ترکوا برخوان
وی حرص تو افزوده رو کم ترکوا برخوان
از اسپک و از زینک پربادک و پرکینک
وز غصه بیالوده رو کم ترکوا برخوان
در روده و سرگینی باد هوس و کینی
ای غافل آلوده رو کم ترکوا برخوان
ای شیخ پر از دعوی وی صورت بی‌معنی
نابوده و بنموده رو کم ترکوا برخوان
منگر که شه و میری بنگر که همی‌میری
در زیر یکی توده رو کم ترکوا برخوان
آن نازک و آن مشتک آن ما و من زشتک
پوسیده و فرسوده رو کم ترکوا برخوان
رخ بر رخ زیبایان کم نه بنگر پایان
رخسار تو فرسوده رو کم ترکوا برخوان
گر باغ و سرا داری با مرگ چه پا داری
در گور گل اندوده رو کم ترکوا برخوان
رفتند جهان داران خون خواره و عیاران
بر خلق نبخشوده رو کم ترکوا برخوان
تابوت کسان دیده وز دور بخندیده
وان چشم تو نگشوده رو کم ترکوا برخوان
بس کن ز سخن گویی از گفت چه می جویی
ای بادبپیموده رو کم ترکوا برخوان

اطلاعات

وزن: مفعول مفاعیلن مفعول مفاعیلن (هزج مثمن اخرب)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

ای در غم بیهوده رو کم ترکوا برخوان
وی حرص تو افزوده رو کم ترکوا برخوان
هوش مصنوعی: از اینکه در غم و اندوه بی‌فایده هستی، دست بردار و به سوی پروردگارت روی بیاور. حرص و طمع‌ات را کنار بگذار و به دعا و خواندن ذکر مشغول شو.
از اسپک و از زینک پربادک و پرکینک
وز غصه بیالوده رو کم ترکوا برخوان
هوش مصنوعی: از چمن و گل‌های خوشبو و پرطراوت، و از غم‌ها و ناراحتی‌ها دل را کم کن و با شادی و سرمستی، به آواز خواندن بپرداز.
در روده و سرگینی باد هوس و کینی
ای غافل آلوده رو کم ترکوا برخوان
هوش مصنوعی: در دلت هوس و کینه وجود دارد، ای کسی که غافل هستی و آلوده به این احساسات. حالا وقت آن است که از این حالت دوری کنی و به فکر خود باشی.
ای شیخ پر از دعوی وی صورت بی‌معنی
نابوده و بنموده رو کم ترکوا برخوان
هوش مصنوعی: ای شیخ، تو پر از ادعا هستی و ظاهری بدون عمق و معنا داری. دیگر به خودت مغرور نباش و از خود را زمین‌گیر نکن.
منگر که شه و میری بنگر که همی‌میری
در زیر یکی توده رو کم ترکوا برخوان
هوش مصنوعی: به زندگی و مرگ خود توجه کن و به آنچه که در زندگی برایت مهم است، دقت کن. نگذار که فقط به عنوان یک فرد در دنیا زندگی کنی، بلکه تلاش کن که معنای واقعی زندگی و ارتباطات انسانی را درک کنی.
آن نازک و آن مشتک آن ما و من زشتک
پوسیده و فرسوده رو کم ترکوا برخوان
هوش مصنوعی: آن موجود ظریف و زیبا در برابر ما که حالتی زشت و پژمرده دارد، به ما نشان می‌دهد که چگونه باید از زیبایی‌های زندگی لذت ببریم و به آنها توجه کنیم.
رخ بر رخ زیبایان کم نه بنگر پایان
رخسار تو فرسوده رو کم ترکوا برخوان
هوش مصنوعی: به زیبایی‌های دیگران بیش از حد نگاه نکن، زیرا ممکن است روزی خود را از دست بدهی و زیبایی‌ات کم‌رنگ شود. در واقع، وقت آن است که به خودت توجه کنی و به زیبایی‌های خود افتخار کنی.
گر باغ و سرا داری با مرگ چه پا داری
در گور گل اندوده رو کم ترکوا برخوان
هوش مصنوعی: اگر باغ و خانه‌ای داری، وقتی با مرگ روبرو می‌شوی، چه نگران‌ هستی؟ درون گور، گل‌کاری شده است. آرام بدمی با من در آرامی بخوان.
رفتند جهان داران خون خواره و عیاران
بر خلق نبخشوده رو کم ترکوا برخوان
هوش مصنوعی: دنیا پر از افرادی شده که از خون دیگران می‌نوشند و آدم‌های نادرستی نیز در میان جامعه هستند که به مردم رحم نمی‌کنند. در چنین شرایطی، آن‌ها که قوی و با استعداد هستند، باید خود را از این اوضاع دور کنند و به خودشان نپردازند.
تابوت کسان دیده وز دور بخندیده
وان چشم تو نگشوده رو کم ترکوا برخوان
هوش مصنوعی: مردم به دور از تو می‌خندند و به زندگی خود ادامه می‌دهند، اما تو هنوز غمگینی و به سوی عشق نرفته‌ای. باید به خودت بیایی و به سوی زندگی و شادی حرکت کنی.
بس کن ز سخن گویی از گفت چه می جویی
ای بادبپیموده رو کم ترکوا برخوان
هوش مصنوعی: از صحبت کردن دست بردار، دیگر درباره چه چیزی کنجکاوی می‌کنی ای که به خوبی تربیت شده‌ای؟ برو و به کار خود ادامه بده.

خوانش ها

غزل شمارهٔ ۱۸۷۲ به خوانش عندلیب

حاشیه ها

1392/10/28 01:12
بهزاد علوی (باب)

امکانی د یگر برای بیت شماره‌ 4

ای شیخ پر از دعوی وی صورت بی‌ماوی

1392/10/09 19:01
abbas eslami

من یک مصرع دیگه از این شعر شنیدم:
«زرین تره کو بر خوان»

1392/10/13 16:01
بهزاد علوی (باب)

به نظر می آید که این غزل استقبال از "هان ای دل عبرت بین" خاقانی است که شامل این بیت است:
پرویز به هر خوانی زرین تره گستردی
زرین تره کو بر خوان، رو کم ترکوا بر خوان

1396/11/13 22:02
همایون

غزلی بیرون از دنیای عشق برای آنان که در فضای خارج عشق هستند و به دارایی‌ها و قدرت خود می‌‌نازند و با پورشک و بنزک خود مغرور اند و اینکه خانه‌ای و باغ بزرگی دارند که روزی همه را ترک خواهند کرد بی‌ آنکه به کسی‌ بخشیده باشند برای ارث خواران بر جای خواهند گذارد
جای افسوس دارد که دنیا و امکانی عظیم برای پخته شدن و شیرین شدن خود را از دست می‌‌دهند و قدر آن‌ را نمی دانند و به راز‌های بزرگ آن پی‌ نمی برند به ویژه که درویشی قلندر و پیری روشن چون شمس و مربی تیز بین و معلمی کار شناس و هنرمندی یگانه و دوستی‌ بی‌ مانند چون جلال دین پیش روی آنان است که عشق و راز‌های آن را به خوبی‌ می‌‌گشاید و شراب جاودانگی و می‌‌ راستی‌ و شادی را در جام همگان می‌‌ریزد
و از اینکه افرادی در غم بی‌ هوده و کینه بی‌ مورد و ستم به دیگران از روی حرص و طمع به سر می‌‌برند نیز در رنج است و در پی‌ رهایی آنان نیز بر می‌‌آید

1397/07/07 13:10
noooooshin

میشه لطفا یکی بیت به بیت معنی کنه کلمات سخت و کل معنی لغوی هر جمله بدون تفسیر؟ مرسی

1397/11/27 17:01
برهان

سلام و خسته نباشید.
عبارت رو کم ترکوا برخوان به چه معناست؟

1397/11/27 21:01
محسن ، ۲

برهان الدین عزیز
آیه ی قرآن است
کم ترکوا من جنات و عیون
(سرانجام همگی نابود شدند و) چه بسیار باغها و چشمه‏ ها که از خود به جای گذاشتند،
خاقانی در قصیده ی ایوان مدائن آورده ،
کسری و ترنج زر، پرویز و به زرین
بر باد شده یکسر، با خاک شده یکسان
پرویز به هر بزمی زرین تره گستردی
کردی ز بساط زر زرین تره را بُستان
پرویز کنون گم شد، زان گمشده کمتر گو
زرین تره کو برخوان؟ روکم ترکوا برخوان
گفتی که کجار رفتند آن تاجوران اینک
ز ایشان شکم خاک است آبستن جاویدان
سعد ، پس از تسخیر بیستون ، به کاخ خسروان درآمد، به جای سپاسگزاری پیروزی هشت رکعت نماز گزارد و آیه کم ترکوا من جنات و عیون برخواند.
سلمان فارسی به دستور عمر ابن خطاب فرماندار تیسفون شد