گنجور

غزل شمارهٔ ۱۸۷۱

دو چیز نخواهد بد در هر دو جهان می دان
از عاشق حق توبه وز باد هوا انبان
گر توبه شود دریا یک قطره نیابم من
ور خاک درآیم من آن خاک شود سوزان
در خاک تنم بنگر کز جان هواپیشه
هر ذره در این سودا گشته‌ست چو دل گردان
خاصیت من این است هر جا که روم اینم
چه دوزد پالان گر هر جا که رود پالان
گویند که هر کی هست در گور اسیر آید
در حقه تنگ آن مشک نگذارد مشک افشان
در سینه تاریکت دل را چه بود شادی
زندان نبود سینه میدان بود آن میدان
اندر رحم مادر چون طفل طرب یابد
آن خون به از این باده وان جا به از این بستان
گر شرح کنم این را ترسم که مقلد را
آید به خیال اندر اندیشه سرگردان

اطلاعات

وزن: مفعول مفاعیلن مفعول مفاعیلن (هزج مثمن اخرب)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

دو چیز نخواهد بد در هر دو جهان می دان
از عاشق حق توبه وز باد هوا انبان
هوش مصنوعی: در هر دو عالم، دو چیز ناپسند است: یکی توبه کردن از عشق به حقیقت و دیگری پیروی از هوس و خواسته‌های زودگذر.
گر توبه شود دریا یک قطره نیابم من
ور خاک درآیم من آن خاک شود سوزان
هوش مصنوعی: اگر دریا توبه کند، حتی یک قطره هم نصیب من نخواهد شد، و اگر از خاک برخیزم، آن خاک تبدیل به آتش می‌شود.
در خاک تنم بنگر کز جان هواپیشه
هر ذره در این سودا گشته‌ست چو دل گردان
هوش مصنوعی: به خاک بدنم بنگر که هر ذره‌اش به خاطر روح و زندگی‌ام، همچون دلی دیوانه، در این عشق و شیدایی غرق شده است.
خاصیت من این است هر جا که روم اینم
چه دوزد پالان گر هر جا که رود پالان
هوش مصنوعی: من هر جا که بروم، همیشه همراه خودم این ویژگی را دارم که به یادگار چیزی از آنجا با خودم می‌آورم، حتی اگر آن چیز به ظاهری کوچک و ناچیز باشد.
گویند که هر کی هست در گور اسیر آید
در حقه تنگ آن مشک نگذارد مشک افشان
هوش مصنوعی: می‌گویند هر کسی که در گور گرفتار شود، در آنجا نمی‌تواند با آرامش زندگی کند و دچار سختی و تنگی خواهد شد. در این حالت، حتی مشک خوشبو هم نمی‌تواند بوی خود را پخش کند.
در سینه تاریکت دل را چه بود شادی
زندان نبود سینه میدان بود آن میدان
هوش مصنوعی: در دل تاریک تو، دل چگونه می‌تواند شاد باشد؟ چرا که زندان نیست، بلکه یک میدان است.
اندر رحم مادر چون طفل طرب یابد
آن خون به از این باده وان جا به از این بستان
هوش مصنوعی: وقتی که نوزاد در رحم مادر شادی می‌کند، آن خون (آبستن) بهتر از این شراب است و آنجا (رحم) نیز بهتر از این باغ (دنیا) است.
گر شرح کنم این را ترسم که مقلد را
آید به خیال اندر اندیشه سرگردان
هوش مصنوعی: اگر بخواهم این موضوع را توضیح دهم، می‌ترسم که فردی که به دنبال تقلید و پیروی از دیگران است، دچار سردرگمی و تردید شود.

خوانش ها

غزل شمارهٔ ۱۸۷۱ به خوانش عندلیب

حاشیه ها

1396/11/13 05:02
همایون

انسان در زندگی‌ خود همیشه با توبه روبرو است چون کار‌ها همه از روی فریب است و هر سال فریب‌ها و دروغ‌های پار سال کهنه می‌‌شود و به درد نمی خورد و دیگر لذتی با خود نمی آورد و دست آوردی به همراه ندارد بلکه موجب زیان هم می‌‌گردد و عادت‌هایی‌ که با خود دارد مزاحمت نیز فراهم می‌‌کند
انسان عاشق که راستی‌ را آموخته است و با یار خود به کار گرفته است و می‌‌گیرد هر سال و هر روز نو تر از دیروز است و این تنها راه و رسمی است که هرگز نیازی به توبه ندارد این ویژگی‌ نیازی به جای زیاد و ثروت زیاد و شرایط دیگر ندارد تا شادی بیاورد بلکه خود در خود می‌‌جوشد و گسترش می‌‌یابد و کاری نیست که تقلید شود که اگر تقلید شود دیگر آن نیست که باید باشد و باید از آن توبه کرد زیرا تقلید کار کهنه است و راستی‌ راه نویی که راه عشق است