این غزل هم به شخص شمس بر میگردد؟!

به گمانم نه....به ذات حق بر میگردد

گاه شه بودم و گاهت بنده
این زمان هر دو نیم مات توام

وه که بی‌دل ز مراعات توام..

این غزل رو استاد شهرام ناظری به زیبایی اجرا کردن.از دست ندهید

بیت آخر غزل
سنریهم شد و فی انفسهم
هم توام خوان که ز آیات توام
اشاره به آیه زیر در قرآن کریم دارم:
﴿سَنُرِیهِمْ آیاتِنا فِی الآْفاقِ وَفِی أَنْفُسِهِمْ حَتَّی یتَبَینَ لَهُمْ أَنَّهُ الْحَقُّ﴾ (السجدة: 53)
ترجمه آیه:
(به زودی آیات ونشانه های خویش را در جهان هستی ودر جان خودشان به آنان نشان خواهیم داد تا برایشان روشن گردد که او حقّ است).

سلام و درود
آیه 53 فصلت است.

💜راز و نیاز عرفانی و زیبای حضرت #مولانا با معشوق. این یکی از صدها غزلی ست که #مولانا در آن زبان به مدح پروردگار می‌گشاید و مطابق رویه ی همیشگی اش، هم‌زمان گوهرهایی ارزشمند از دریای معرفت را در قالب آگاهی بخشی ارزانی مخاطب می‌کند. در نگاه اول این فقط غزلی ساده در مورد ستایش معشوق است اما با کمی نگاه دقیق تر، پی به ژرفای معانی آن می‌بریم. #مولانا با ساده ترین واژه ها، دریایی از آگاهی را چه در ستایش پروردگار و چه در شناخت مقام عرفانی خود و وسیع تر از آن،مقام عرفانی ذات الهی انسان(که طبق همیشه نهیبی به مخاطب است که ببین مقام انسان تا به کجا می‌تواند بزرگ باشد) به مخاطب ارزانی می‌کند.نگاهی گذرا به معانی نهفته در این غزل شگفتی بسیاری برای آنکه به دنبال راهی به سمت آگاهی و خودشناسی می‌گردد به ارمغان می آورد. در بیت آغازین #مولانا خویش را اندیشه ای از اندیشه های مقام الهی، یعنی خود را حاصل اراده و خواست پروردگار می‌داند که بیانگر این صفت الهی ست که او چون چیزی را بخواهد پس همان می‌شود(اشاره به آیه ی۳۶ سوره ی یاسین)، در همین بیت مرتبه ی تسلیم و رضا را در #مولانا می‌توان درک کرد، سپس در بیت دوم گریزی به مرتبه ی مهر الهی می‌زند و در بیت سوم ناگهان پرده از رازی برمی‌دارد که همیشه مورد تردید و سوء استفاده ی معنایی از جانب کاسبان دین قرار گرفته است، #مولانا ذات پاک انسانی (یعنی ذات پالوده و خالی از صفت های پست این جهانی،ذات الهی) خود را محل تجلی صفات خدایی،و همرنگ و هم جنس ذات پاک بی انتهای پروردگار می‌داند(با درک عمیق این معنی ست که منصور فریاد انا الحق سر می‌دهد و از کینه و بد سرشتی دین فروشان تکفیر و به دار کشیده می‌شود).در بیت چهارم #مولانا باز بلمی به دریای بی کران لطف پروردگار می‌زند و در بیت پنجم دوباره معنای دقیق تری از بیت اول و سوم ارایه می‌دهد، #مولانا در این بیت روح متعالی خود و حتی جسم خاکی و فانی اش را اثری از آن ذات پاک خدایی می‌داند و بودن خود(بودن تفکری و خردورز) را نتیجه ی خواست خدا برای تجلی دادن ذات پاکش در مخلوق می‌بیند(بابا طاهر در وصف این نگرش می‌فرماید:به دریا بنگرم دریا ته وینم... #مولانا مانند دیگر بزرگان عرفان،خدا را در همه ی اجزای هستی پیدا و مانا می‌بیند).سپس در بیت ششم خود را پس از فراز و نشیب های بسیار ، مات و فنا شده در او می‌بیند (که بالاترین مقام خداشناسی ست و ادعایش کار هر کسی نیست)، سپس در بیت هفتم دل خود را محل تجلی نور خدایی می‌گوید(دل را به شیشه، نور خدا را به چراغ و خودِ از خود بیخودش را چراغدان آن چراغ تشبیه می‌کند،اشاره به آیه ی۳۵ سوره ی نور)این یعنی #مولانا بی پرده مقام خود را در بالاترین حد انس و نزدیکی به معشوق می‌بیند. این معنا را ادامه می‌دهد تا در بیت واپسین با گریزی به آیه ی۵۳ سوره ی #فصلّت حجت این همه پرده افکنی و فاش گویی را حتی بر تمامی آنان که برای رد یا قبول هر مطلبی به #قرآن رجوع می‌کنند نیز تمام می‌کند. آنجا که می‌فرماید خداوند نشانه‌های بزرگی خود را در وجود من به ظهور رسانیده است، پس پروردگارا تو مرا به سوی خویش فرا بخوان (یا شاید تو مرا به زبان یاد کن) چرا که من نشانه‌ ای بر بودن تو هستم.

پس از ملاقات شمس و آموزش های اوست که جلال‌دین به عرفان تازه ای روی می آورد که انسان در آن نقش اصلی دارد نه خدا، این غزل از عرفان رایج سلجوقی و غزنوی است که به پیش از شمس برمیگردد