گنجور

غزل شمارهٔ ۱۴۹۶

چه دیدم خواب شب کامروز مستم
چو مجنونان ز بند عقل جستم
به بیداری مگر من خواب بینم
که خوابم نیست تا این درد هستم
مگر من صورت عشق حقیقی
بدیدم خواب کو را می پرستم
بیا ای عشق کاندر تن چو جانی
به اقبالت ز حبس تن برستم
مرا گفتی بدر پرده دریدم
مرا گفتی قدح بشکن شکستم
مرا گفتی ببر از جمله یاران
بکندم از همه دل در تو بستم
مرا دل خسته کردی جرمم این بود
که از مژگان خیالت را بجستم
ببر جان مرا تا در پناهت
دو دستک می زنم کز جان بسستم
چه عالم‌هاست در هر تار مویت
بیفشان زلف کز عالم گسستم
که در هفتم زمین با تو بلندم
که در هفتم فلک بی‌روت پستم

اطلاعات

وزن: مفاعیلن مفاعیلن فعولن (هزج مسدس محذوف یا وزن دوبیتی)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

چه دیدم خواب شب کامروز مستم
چو مجنونان ز بند عقل جستم
هوش مصنوعی: نمی‌دانم چه دیدم که شب گذشته من را مست کرده و مانند مجنون‌ها از قید و بند عقل خود رهایی یافتم.
به بیداری مگر من خواب بینم
که خوابم نیست تا این درد هستم
هوش مصنوعی: تنها زمانی که بیدارم، خواب می‌بینم و این خواب واقعی نیست. تا زمانی که این درد وجود دارد، من در این حالت هستم.
مگر من صورت عشق حقیقی
بدیدم خواب کو را می پرستم
هوش مصنوعی: آیا من چهره واقعی عشق را دیده‌ام که در خواب به آن عشق می‌ورزم؟
بیا ای عشق کاندر تن چو جانی
به اقبالت ز حبس تن برستم
هوش مصنوعی: بیا ای عشق، که تو مانند جان در بدنم هستی؛ به خاطر تو از قید و بند جسم آزاد می‌شوم.
مرا گفتی بدر پرده دریدم
مرا گفتی قدح بشکن شکستم
هوش مصنوعی: مرا گفتی که از محدودیت‌ها خارج شدم، و زمانی که گفتی که بطری را بشکن، من این کار را کردم.
مرا گفتی ببر از جمله یاران
بکندم از همه دل در تو بستم
هوش مصنوعی: تو به من گفتی که از جمع دوستان دور شوم، و من نیز از همهٔ آنها دل کنده و تنها به تو وابسته شدم.
مرا دل خسته کردی جرمم این بود
که از مژگان خیالت را بجستم
هوش مصنوعی: دل مرا از خستگی پر کردی، گناه من این بود که به دنبال تصویری از تو در نگاهت بودم.
ببر جان مرا تا در پناهت
دو دستک می زنم کز جان بسستم
هوش مصنوعی: ای کاش مرا به سوی خود ببر، تا در سایه‌ات به آرامش برسم و از عشق تو جانم را فدای تو کنم.
چه عالم‌هاست در هر تار مویت
بیفشان زلف کز عالم گسستم
هوش مصنوعی: در هر تار موی تو، دنیایی از علم و معرفت وجود دارد. من از دنیای واقعی فاصله گرفته‌ام و به زیبایی‌های تو توجه کرده‌ام.
که در هفتم زمین با تو بلندم
که در هفتم فلک بی‌روت پستم
هوش مصنوعی: در هفتمین سطح زمین، من با تو در اوج هستم؛ ولی در هفتمین آسمان، بدون تو به پایین‌ترین مرتبه رسیده‌ام.

خوانش ها

غزل شمارهٔ ۱۴۹۶ به خوانش عندلیب
غزل شمارهٔ ۱۴۹۶ به خوانش فاطمه زندی

آهنگ ها

این شعر را چه کسی در کدام آهنگ خوانده است؟

"آواز"
با صدای همایون شجریان (آلبوم خداوندان اسرار)

حاشیه ها

1394/08/13 15:11
مریم

این شعر یکی از فوق‌العاده ترین شعر های دنیاست واقعا....مخصوصا با صدای همایون شجریان که دیگه آدم رو میبره به عرش.....

1394/09/23 22:11
ali tarefi

بسیار زیباست بهترین شاعر دنیاست

1398/07/14 00:10
امیرشریعتی

با تشکر از سایت وزین گنجور
لازم میدانم عرض کنم این غزل زیبا در جلد دوم از دیوان شمس با مقدمه و شرح حال استاد فروزانفر با شمارهء 127 ثبت و ضبط گردیده است.

1403/06/19 00:09
سید دانیال حسینی

سلام و وقت بخیر. 

در بیت هفتم اگر قافیه «بِجُستم» باشه، ایراد قافیه داریم و اگر «بِجَستم» باشه، از لحاظ معنا جور درنمیاد.

در خوانش‌هایی که شنیدم خانمِ «عندلیب» به جای «بجستم»، «بِخَستم» خوندن که اگر این کوتاه شدهٔ «بخواستم» باشه هم از منظر معنا و هم از منظر قافیه زیباتره. 

حالا سؤالم حقیقتا اینه که کدام قافیه براساس سندیات تاریخی درست‌تر هست؟

1403/08/22 12:10
میثم ایزدی

این شعر رو همایون شجریان توی کنسرت لایو با سهراب پورناظری اجرا کرده بی نظیییییییییییر..... چقدر هم توی یوتیوب بهش واکنش نشون دادن