مولاناغزل شمارهٔ ۱۳۶۵
یا منیر البدر قد اوضحت بالبلبال بال
بالهوی زلزلتنی و العقل فی الزلزال زال
کم انادی انظر و نقتبس من نورکم
قد رجعنا جانبا من طور انوار الجلال
من رآی نورا انیسا یملا الدنیا هوی
للسری منه جمال للعدی منه ملال
کل امر منه حق مستحق نافذ
ینفع الامراض طرا ینجلی منه الکلال
من شکا مغلاق باب فلینل مفتاحه
من شکا ضر الظما فلیستقی الماء الزلال
لیس ذا اسماء صفر باطل سمیته
دعوه التحقیق حال خدعه الدنیا محال
حبذا اسواق اشواق ربت ارباجها
حبذا نور یکون الشمس فیه کالهلال
ما علیکم لو سهرتم لیله الف الهوی
ربما تلقون ضیفا تعرفوا لیل الرحال
یا محبا قم تنادم فالمحب لا ینام
یا نعوسا قم تفرج حسن ربات الحجال
دولتش همسایه شد همسایگان را مژده شو
مرغ جان‌ها را ببخشد کر و فرش پر و بال
اطلاعات
وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
یا منیر البدر قد اوضحت بالبلبال بال
بالهوی زلزلتنی و العقل فی الزلزال زال
هوش مصنوعی: ای روشنی ماه کامل، تو با صدای دلنشین خود ما را روشن کردی. عشق تو چنان مرا به لرزش انداخته که عقل و هوش من در این تلاطم ناپدید شده است.
کم انادی انظر و نقتبس من نورکم
قد رجعنا جانبا من طور انوار الجلال
هوش مصنوعی: با دقت نگاه کن و از نور شما بهره‌مند شو، زیرا ما به سوی دامن پرنور جلال بازگشته‌ایم.
من رآی نورا انیسا یملا الدنیا هوی
للسری منه جمال للعدی منه ملال
هوش مصنوعی: من به زیبایی نور در دنیا اشاره می‌کنم که این زیبایی به دل‌ها می‌نشیند و جذابیت خاصی دارد، همان‌طور که برای دل‌های خسته از زندگی، بهانه‌ای برای شادمانی و نشاط می‌شود.
کل امر منه حق مستحق نافذ
ینفع الامراض طرا ینجلی منه الکلال
هوش مصنوعی: تمام امور از اوست و حق است که شایسته و نافذ است. بیماری‌ها را درمان می‌کند و از او، تمام کدورت‌ها زدوده می‌شود.
من شکا مغلاق باب فلینل مفتاحه
من شکا ضر الظما فلیستقی الماء الزلال
هوش مصنوعی: اگر درِ خانه‌ای را به زنجیر کشیده‌اند و کلید آن گم شده باشد، کسی که از تشنگی رنج می‌برد باید آب زلال را درخواست کند.
لیس ذا اسماء صفر باطل سمیته
دعوه التحقیق حال خدعه الدنیا محال
هوش مصنوعی: این شعر می‌گوید که نام‌ها و عناوینی که ما برای چیزها قرار می‌دهیم، گاهی نتوانند واقعیت آن‌ها را به درستی نشان دهند و این دلیلی است که باید درک کنیم. از طرفی، فریب‌های دنیوی نمی‌توانند ما را از حقیقت بازدارند و نمی‌توانند حقیقت را از میان بردارند. در واقع، زندگی واقعی همیشه فراتر از نام‌ها و ظواهر است و باید به عمق حقیقت توجه کنیم.
حبذا اسواق اشواق ربت ارباجها
حبذا نور یکون الشمس فیه کالهلال
هوش مصنوعی: بهتر است بازار اشتیاق‌ها، که در آن احساسات و آرزوها رشد می‌کنند. چه خوب است نوری که در آنجا وجود دارد، مانند نوری باشد که از ماه می‌تابد در حالی که خورشید در آسمان است.
ما علیکم لو سهرتم لیله الف الهوی
ربما تلقون ضیفا تعرفوا لیل الرحال
هوش مصنوعی: اگر شبی را به عشق بیدار بمانید، شاید مهمانی برسد که شما را با سفر شبانه آشنا کند.
یا محبا قم تنادم فالمحب لا ینام
یا نعوسا قم تفرج حسن ربات الحجال
هوش مصنوعی: ای محبوب، برخیز و بیدار شو، چرا که عاشق نمی‌خوابد. ای خواب‌آلود، برخیز و زیبایی‌های دختران زیبا را تماشا کن.
دولتش همسایه شد همسایگان را مژده شو
مرغ جان‌ها را ببخشد کر و فرش پر و بال
هوش مصنوعی: دولت و کامیابی به همسایه‌ها نزدیک شد، خوشحالی را برای همگان به ارمغان می‌آورد و روح و جان‌ها را سرشار از زیبایی و آرامش می‌سازد.
خوانش ها
غزل شمارهٔ ۱۳۶۵ به خوانش عندلیب
حاشیه ها
1396/10/18 03:01
علی
مولانا رو تا روز آخر دنیا هم نمیشه کامل شناخت
این شعر واسه اونایی که عربی بلد هستن ،خیلی باارزش و فوق العاده ست
مخصوصا این مصرع :یا محبا قُم تنادم ،فالمحب لا ینام
1398/07/07 11:10
طغرل toghrol۷@gmail.com
با استقبال از قصیدۀ مشهور «طنطرانیّه ترجیعة» با مَطلع:
یا خی البال قد بلبلت بالبلبلان بال
بالنوی زلزلتنی و العقل فی الزلزال زال
اثر معینالدّین ابومحمّد اسماعیل بن محمّد بن اسماعیل طنطرانی مراغی (میر: 595 خورشیدی = 613 قمری)
1398/07/07 11:10
طغرل toghrol۷@gmail.com
تصحیح می‌شود:
یا خلّی البال قد اقرحت بالبلبلان بال
بالنوی زلزلتنی و الفعل فی الزلزل زال
یا رشیق القّد قدقّوست قدّی فاستقم
فی الهوی و فرغ فقلبی شاغل الاشغال غال