گنجور

غزل شمارهٔ ۱۲۵۱

گر لب او شکند نرخ شکر می‌رسدش
ور رخش طعنه زند بر گل تر می‌رسدش
گر فلک سجده برد بر در او می‌سزدش
ور ستاند گرو از قرص قمر می‌رسدش
ور شه عقل که عالم همگی چاکر اوست
جهت خدمت او بست کمر می‌رسدش
شاه خورشید که بر زنگی شب تیغ کشید
گر پی هیبتش افکند سپر می‌رسدش
گر عطارد ز پی دایره و نقطه او
همچو پرگار دوانست به سر می‌رسدش
آن جمالی که فرشته نبود محرم او
گر ندارد سر دیدار بشر می‌رسدش
کار و بار ملکانی که زبردست شدند
نکند ور بکند زیر و زبر می‌رسدش
می‌شمردم من از این نوع شنودم ز فلک
که از این‌ها بگذر چیز دگر می‌رسدش

اطلاعات

وزن: فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

گر لب او شکند نرخ شکر می‌رسدش
ور رخش طعنه زند بر گل تر می‌رسدش
هوش مصنوعی: اگر لب او بشکند، طعم شیرینی به او می‌رسد و اگر چهره‌اش به گل طعنه بزند، باز هم بوی خوشی به او می‌رسد.
گر فلک سجده برد بر در او می‌سزدش
ور ستاند گرو از قرص قمر می‌رسدش
هوش مصنوعی: اگر آسمان هم بر در او سجده کند، شایسته‌اش است و اگر جان و دل را از ماه کامل بگیرد، به او نزدیک‌تر می‌شود.
ور شه عقل که عالم همگی چاکر اوست
جهت خدمت او بست کمر می‌رسدش
هوش مصنوعی: اگر حاکم عقل بر جهان فرمانروایی کند و همه عالم به خدمت او آماده باشند، آن وقت است که به خدمت او می‌رسند.
شاه خورشید که بر زنگی شب تیغ کشید
گر پی هیبتش افکند سپر می‌رسدش
هوش مصنوعی: سلطان خورشید که به رنگ سیاه شب شمشیر می‌زند، اگرچه ترس و هیبتش باعث می‌شود کسی به مقابله‌اش نرود، اما آن زمان می‌رسد که همچنان با قدرت خود پیش می‌رود.
گر عطارد ز پی دایره و نقطه او
همچو پرگار دوانست به سر می‌رسدش
هوش مصنوعی: اگر عطارد به دنبال دایره‌ای باشد و مانند پرگار بچرخد، در نهایت به سر دایره می‌رسد.
آن جمالی که فرشته نبود محرم او
گر ندارد سر دیدار بشر می‌رسدش
هوش مصنوعی: جمالی که فرشته‌ها هم نتوانند به او نزدیکی کنند، اگر راضی به ملاقات انسان‌ها باشد، آنگاه به ما خواهد رسید.
کار و بار ملکانی که زبردست شدند
نکند ور بکند زیر و زبر می‌رسدش
هوش مصنوعی: کار و تجارت کسانی که در رتبه‌های بالا و مقام‌های کلان قرار دارند، اگر دچار مشکل شوند، این مشکلات به سرعت به آن‌ها می‌رسد و اوضاع آن‌ها را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
می‌شمردم من از این نوع شنودم ز فلک
که از این‌ها بگذر چیز دگر می‌رسدش
هوش مصنوعی: من به حساب می‌آوردم که از آسمان صداهایی می‌شنوم و متوجه می‌شوم که پس از این صداها، چیزهای دیگری به من می‌رسد.

خوانش ها

غزل شمارهٔ ۱۲۵۱ به خوانش عندلیب