اطلاعات
وزن: مفاعیلن مفاعیلن فعولن (هزج مسدس محذوف یا وزن دوبیتی)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکیدرج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
اگر یئی دیر قارینداش یوخسا یاوز
اوزون یولدا سنه بو در قلاوز
هوش مصنوعی: اگر کسی در دل خود دلیلی برای دلسردی داشته باشد، میتواند با امید و روشننگری به آینده، به سوی روشنی و روشهای مثبت حرکت کند.
چوبانی برک دوت قوردلار اوکوشدور
اشیت بندن قراگوزیم قراگوز
هوش مصنوعی: در این بیت، شاعر به نوعی شوخی و طنز اشاره دارد و به دنبال نشان دادن ویژگیهای خاص یک شخصیت یا گروه است. او به نوعی به غفلت و ناآگاهی دیگران میپردازد و از نظر اجتماعی به نقد میپردازد. قراقوز، که به نوعی نمایشگر کمدی و کاریکاتور است، به عنوان نماد نادانی و سادگی مطرح میشود. این بیان کنایهای از دنیای پیچیده اطراف و آگاهی ناکافی برخی افراد است.
اگر ططسن اگر رومین وگر ترک
زبان بیزبانان را بیاموز
هوش مصنوعی: اگر تو از هر قومی هستی، چه ططسنی، چه رومی، یا حتی ترک، زبان بیزبانان را یاد بگیر.
سر چوب تری آن گاه گرید
که یابد آن سوی دیگر تف و سوز
هوش مصنوعی: زمانی که چوب تر به آتش میافتد و آن طرفش شروع به سوختن میکند، صدایش درمیآید.
چو اسماعیل قربان شو در این عشق
که شب قربان شود پیوسته در روز
هوش مصنوعی: در عشق، مانند اسماعیل، باید آماده فداکاری و قربانی شدن باشی؛ زیرا عشق مثل شب است که به طور مداوم در روز روشن میشود و هدف همواره روشن است.
خمش آن شیر شیران نور معنیست
پنیری شد به حرف از حاجت یوز
هوش مصنوعی: شیرانی که سخن نمیگوید، نماد نور و حقیقت است. او به خاطر نیاز به شنیدن کلمات، دچار حسرتی شده که مانند پنیری آشفته است.
حاشیه ها
ططسن در بیت سوم به چه معناست؟
طط احتمالا به معنی تات است،
می گوید اگر تات باشی، یونانی باشی ویا ترک باشی
زبان بی زبانی را را بیاموز،
والله اعلم
اگر گئیدیر قارینداش یوقسا یاووز
ازوزن یولدا سنه بودور قیلاووز
چوبانی برک توت، قورتلار اؤکوشدور
ائشیت مندن قاراگؤزوم، قارا قوز
اگر تاتسان، اگر رومسان، اگر تورک
زبان بیزبانان را بیاموز
...
تات به معنی غیر ترک و فارس زبان است.
1403/04/08 05:07
محمدعلی شرقزده
اکر کیدر قرنداش یوقسا یاوز
اوزن یلدا سنا بودر قلاوز
چپانی برک دت قرتلا اکشدر
اشیت بندن قراقوزیم قراقوز
اکر ططسن اکر رومسن وکر ترک
زبان بیزبانان را بیاموز
Whether your friend is good or bad
He is your guide for the long path
Hold on to the shepherd tightly, there are many wolves
Hear me oh my black sheep, my black sheep
Whether you are Persianate, Greek (Rum), or Turk
Learn the language of the languageless
Eger geydür ḳarındaş yoḳsa yavuz
Uzun yolda sana budur ḳulavuz
Çopanī berk dut ḳurtla(r) ögüşdür
Ėşit benden ḳara ḳuzum ḳara ḳuz
Eger Ṭaṭsan eger Rūmsan ve-ger Türk
Zebān-ı bī-zebānān rā biyāmūz
عالی بود جناب شرقزده گرامی