گنجور

غزل شمارهٔ ۱۱۸۳

اگر کی در فرینداش یوقسا یاوز
اوزن یلداسنا بو در قلاوز
چپانی برک دت قر تن اکشدر
اشیت بندن قراقوزیم قراقوز
اگر ططسن اگر رومین وگر ترک
زبان بی‌زبانان را بیاموز
سر چوب تری آن گاه گرید
که یابد آن سوی دیگر تف و سوز
چو اسماعیل قربان شو در این عشق
که شب قربان شود پیوسته در روز
خمش آن شیر شیران نور معنیست
پنیری شد به حرف از حاجت یوز

اطلاعات

وزن: مفاعیلن مفاعیلن فعولن (هزج مسدس محذوف یا وزن دوبیتی)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

اگر کی در فرینداش یوقسا یاوز
اوزن یلداسنا بو در قلاوز
هوش مصنوعی: اگر کسی در دل خود دلیلی برای دلسردی داشته باشد، می‌تواند با امید و روشن‌نگری به آینده، به سوی روشنی و روش‌های مثبت حرکت کند.
چپانی برک دت قر تن اکشدر
اشیت بندن قراقوزیم قراقوز
هوش مصنوعی: در این بیت، شاعر به نوعی شوخی و طنز اشاره دارد و به دنبال نشان دادن ویژگی‌های خاص یک شخصیت یا گروه است. او به نوعی به غفلت و ناآگاهی دیگران می‌پردازد و از نظر اجتماعی به نقد می‌پردازد. قراقوز، که به نوعی نمایشگر کمدی و کاریکاتور است، به عنوان نماد نادانی و سادگی مطرح می‌شود. این بیان کنایه‌ای از دنیای پیچیده اطراف و آگاهی ناکافی برخی افراد است.
اگر ططسن اگر رومین وگر ترک
زبان بی‌زبانان را بیاموز
هوش مصنوعی: اگر تو از هر قومی هستی، چه ططسنی، چه رومی، یا حتی ترک، زبان بی‌زبانان را یاد بگیر.
سر چوب تری آن گاه گرید
که یابد آن سوی دیگر تف و سوز
هوش مصنوعی: زمانی که چوب تر به آتش می‌افتد و آن طرفش شروع به سوختن می‌کند، صدایش درمی‌آید.
چو اسماعیل قربان شو در این عشق
که شب قربان شود پیوسته در روز
هوش مصنوعی: در عشق، مانند اسماعیل، باید آماده فداکاری و قربانی شدن باشی؛ زیرا عشق مثل شب است که به طور مداوم در روز روشن می‌شود و هدف همواره روشن است.
خمش آن شیر شیران نور معنیست
پنیری شد به حرف از حاجت یوز
هوش مصنوعی: شیرانی که سخن نمی‌گوید، نماد نور و حقیقت است. او به خاطر نیاز به شنیدن کلمات، دچار حسرتی شده که مانند پنیری آشفته است.

خوانش ها

غزل شمارهٔ ۱۱۸۳ به خوانش عندلیب

حاشیه ها

1394/06/11 00:09
امیر

ططسن در بیت سوم به چه معناست؟

1394/06/11 16:09
ناشناس

طط احتمالا به معنی تات است،
می گوید اگر تات باشی، یونانی باشی ویا ترک باشی
زبان بی زبانی را را بیاموز،
والله اعلم

1394/08/24 19:10
رضا

اگر گئیدیر قارینداش‌ یوقسا یاووز
ازوزن یولدا سنه بودور قیلاووز
چوبانی برک توت، قورتلار اؤکوشدور
ائشیت مندن قاراگؤزوم، قارا قوز
اگر تاتسان، اگر رومسان، اگر تورک
زبان بیزبانان را بیاموز
...

1395/03/08 22:06
شبلی

تات به معنی غیر ترک و فارس زبان است.

1403/04/08 05:07
محمدعلی شرقزده

اکر کی‌در قرنداش یوقسا یاوز
اوزن یلدا سنا بودر قلاوز


چپانی برک دت قرتلا اکشدر
اشیت بندن قراقوزیم قراقوز


اکر ططسن اکر رومسن وکر ترک
زبان بی‌زبانان را بیاموز

Whether your friend is good or bad

He is your guide for the long path

 

Hold on to the shepherd tightly, there are many wolves

Hear me oh my black sheep, my black sheep

 

Whether you are Persianate, Greek (Rum), or Turk

Learn the language of the languageless

 

Eger geydür ḳarındaş yoḳsa yavuz

Uzun yolda sana budur ḳulavuz

 

Çopanī berk dut ḳurtla(r) ögüşdür

Ėşit benden ḳara ḳuzum ḳara ḳuz

 

Eger Ṭaṭsan eger Rūmsan ve-ger Türk

Zebān-ı bī-zebānān rā biyāmūz

1403/04/08 12:07
گزنفون

عالی بود جناب شرقزده گرامی