گنجور

غزل شمارهٔ ۱۱۷۸

جاء الربیع و البطر زال الشتاء و الخطر
من فضل رب عنده کل الخطایا تغتفر
اوحی الیکم ربکم انا غفرنا ذنبکم
فارضوا بما یقضی لکم ان الرضا خیر السیر
کم قایلین فی الخفا انا علمنا بره
فاجرک لدینا سره لا تشتغل فیما اشتهر
السر فیک یا فتی لا تلتمس ممن اتی
من لیس سر عنده لم ینتفع مما ظهر
انظر الی اهل الردی کم عاینوا نور الهدی
لم ترتفع استارهم من بعد ما انشق القمر
یا ربنا رب المنن ان انت لم ترحم فمن
منک الهدی منک الردی ما غیر ذا الا غرر
یا شوق این العافیه کی اضطفر بالقافیه
عندی صفات صافیه فی جنبها نطقی کدر
ان کان نطقی مدرسی قد ظل عشقی مخرسی
و العشق قرن غالب فینا و سلطان الظفر
سر کتیم لفظه سیف جسیم لحظه
شمس الضحی لا تختفی الا بسحار سحر
یا ساحراء ابصارنا بالغت فی اسحارنا
فارفق بنا اودارنا انا حضرنا فی السفر
یا قوم موسی اننا فی التیه تهنا مثلکم
کیف اهتدیتم فاخبرو الا تکتموا عنا الخبر
ان عوقوا ترحالنا فالمن و السلوی لنا
اصلحت ربی بالنا طاب السفر طاب الحضر
ان الهوی قد غرنا من بعد ما قد سرنا
فاکشف به لطف ضرنا قال النبی لا ضرر
قالوا ندبر شأنکم نفتح لکم آذانکم
نرفع لکم ارکانکم انتم مصابیح البشر
هاکم معاریج اللقا فیها تداریج البقا
انعم به من مستقی اکرم به من مستقر
العیش حقاء عیشکم و الموت حقاء موتکم
و الدین و الدنیا لکم هذا جزاء من شکر
اسکت فلا تکثر اخی ان طلت تکثر ترتخی
الحیل فی ریح الهوی فاحفظه کلا لا وزر

اطلاعات

وزن: مفتعلن مفاعلن مفتعلن مفاعلن (رجز مثمن مطوی مخبون)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

جاء الربیع و البطر زال الشتاء و الخطر
من فضل رب عنده کل الخطایا تغتفر
هوش مصنوعی: بهار آمد و شادی‌ای بزرگ فرا رسید، زمستان و نگرانی‌ها به پایان رسید. از لطف خداوند، همه گناهان بخشیده می‌شود.
اوحی الیکم ربکم انا غفرنا ذنبکم
فارضوا بما یقضی لکم ان الرضا خیر السیر
هوش مصنوعی: پروردگارتان شما را آگاه کرده است که ما گناهانتان را بخشیده‌ایم، پس به آنچه برای شما مقدر شده است راضی باشید؛ زیرا آرامش خاطر بهترین مسیر زندگی است.
کم قایلین فی الخفا انا علمنا بره
فاجرک لدینا سره لا تشتغل فیما اشتهر
هوش مصنوعی: بسیاری بر این باورند که در باطن، ما از سرّ حقایق آگاهیم، اما تو نباید به امور مشهور و علنی بپردازی.
السر فیک یا فتی لا تلتمس ممن اتی
من لیس سر عنده لم ینتفع مما ظهر
هوش مصنوعی: ای جوان، راز در وجود توست، پس از کسی که راز ندارد، چیزی نخواه. او از آنچه نمایان است، بهره‌ای نمی‌برد.
انظر الی اهل الردی کم عاینوا نور الهدی
لم ترتفع استارهم من بعد ما انشق القمر
هوش مصنوعی: به کسانی که در گمراهی هستند بنگر، چقدر نور هدایت را مشاهده کردند، اما پس از آنکه ماه شکافته شد، پرده‌هایشان کنار نرفت.
یا ربنا رب المنن ان انت لم ترحم فمن
منک الهدی منک الردی ما غیر ذا الا غرر
هوش مصنوعی: ای پروردگار، ای صاحب نعمت‌ها، اگر رحمت تو شامل حال ما نشود، چه کسی می‌تواند ما را هدایت کند یا از گمراهی دور کند؟ جز تو هیچ راه نجاتی وجود ندارد، همه چیز دیگر تنها فریب است.
یا شوق این العافیه کی اضطفر بالقافیه
عندی صفات صافیه فی جنبها نطقی کدر
هوش مصنوعی: شوق زیبایی و راحتی در دل من است، اما وقتی به صفات خالص و ناب آن فکر می‌کنم، کلامم به هم می‌ریزد و دچار بی‌نظمی می‌شود.
ان کان نطقی مدرسی قد ظل عشقی مخرسی
و العشق قرن غالب فینا و سلطان الظفر
هوش مصنوعی: اگر سخن من همچون درس و تعلیم ناتوان باشد، عشق من باعث شرمندگی‌ام خواهد شد و عشق همواره در ما تسلط و سلطنت دارد.
سر کتیم لفظه سیف جسیم لحظه
شمس الضحی لا تختفی الا بسحار سحر
هوش مصنوعی: این جمله به این معناست که وقتی روز روشن می‌شود، حقیقت‌ها و واقعیت‌ها به وضوح خود را نشان می‌دهند و پنهان نمی‌مانند، مگر اینکه در تاریکی صبح زود، پیش از طلوع خورشید، هنوز برخی از اسرار وجود داشته باشند.
یا ساحراء ابصارنا بالغت فی اسحارنا
فارفق بنا اودارنا انا حضرنا فی السفر
هوش مصنوعی: ای آنکه چشمان ما در جادوی تو غرق شده، با ما رحمت کن و در سفر به ما نرم‌خویی کن، ما در این سفر حضور داریم.
یا قوم موسی اننا فی التیه تهنا مثلکم
کیف اهتدیتم فاخبرو الا تکتموا عنا الخبر
هوش مصنوعی: ای قوم موسی! ما هم در این سرگردانی به مانند شما گم شده‌ایم. چطور هدایت یافته‌اید؟ پس به ما خبر دهید و چیزی را از ما پنهان نکنید.
ان عوقوا ترحالنا فالمن و السلوی لنا
اصلحت ربی بالنا طاب السفر طاب الحضر
هوش مصنوعی: اگر سفر ما متوقف شود، پس چه کسی می‌تواند ما را از آسایش و لذت خود محروم کند؟ سرزمین ما با رحمت الهی آباد است، سفر خوشایند است و نشستن نیز دلپذیر.
ان الهوی قد غرنا من بعد ما قد سرنا
فاکشف به لطف ضرنا قال النبی لا ضرر
هوش مصنوعی: عشق ما را فریب داد در حالی که در گذشته راه درست را می‌رفتیم. پس با لطف و رحمتت، از آسیب‌هایمان کاسته کن. پیامبر فرموده است: هیچ ضرری نباید باشد.
قالوا ندبر شأنکم نفتح لکم آذانکم
نرفع لکم ارکانکم انتم مصابیح البشر
هوش مصنوعی: گفتند ما برای شما تدبیر می‌کنیم، گوش‌هایتان را باز می‌کنیم و پشتیبانی‌تان را افزایش می‌دهیم. شما چراغ‌های بشریت هستید.
هاکم معاریج اللقا فیها تداریج البقا
انعم به من مستقی اکرم به من مستقر
هوش مصنوعی: ای پروردگار، راه‌های وصال و لقای الهی را برای ما فراهم کن که به ما کمک کند تا در مسیر بقا و ادامه حیات قرار گیریم. چه خوب است که در این مسیر، سرانجام و مکانی شایسته و محترم نصیب ما شود.
العیش حقاء عیشکم و الموت حقاء موتکم
و الدین و الدنیا لکم هذا جزاء من شکر
هوش مصنوعی: زندگی شما واقعاً زندگی است و مرگ شما هم واقعاً مرگ. دین و دنیا برای شماست و این نتیجه‌ای است برای کسی که شکرگزار باشد.
اسکت فلا تکثر اخی ان طلت تکثر ترتخی
الحیل فی ریح الهوی فاحفظه کلا لا وزر
هوش مصنوعی: برادر، زیاد صحبت نکن، اگر تو زیاد توضیح بدهی، تدابیر در باد عشق می‌پیچد. پس به دقت مراقب باش و هیچ گناهی متوجه تو نباشد.

خوانش ها

غزل شمارهٔ ۱۱۷۸ به خوانش عندلیب

حاشیه ها

1397/08/16 03:11
همایون

معلوم نیست چه کسی‌ این غزل را با غزل 1017 که به زبان فارسی است در هم آمیخته و غزل 1172 را ساخته