اطلاعات
وزن: مفعول مفاعیلن مفعول مفاعیلن (هزج مثمن اخرب)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
بشنو خبر صادق از گفته پیغامبر
اندر صفت مؤمن المؤمن کالمزهر
هوش مصنوعی: به شنیدن خبر راستین از قول پیامبر بپرداز، زیرا او درباره ویژگی‌های مؤمن سخن می‌گوید و مؤمن مانند گلی است که درخشان و دل‌انگیز است.
جاء الملک الاکبر ما احسن ذا المنظر
حتی ملاء الدنیا بالعبهر و العنبر
هوش مصنوعی: فرمانروای بزرگ آمد و چه منظره زیبایی ایجاد کرد تا جایی که دنیا را با عطر و رایحه دل‌انگیز پر کرد.
چون بربط شد مؤمن در ناله و در زاری
بربط ز کجا نالد بی‌زخمه زخم آور
هوش مصنوعی: زمانی که مؤمن در فریاد و ناله است، مانند سازی می‌شود که بدون زخمه نمی‌تواند زخمی بزند. این نشان می‌دهد که برای بروز احساسات و بیان درد، نیاز به محرکی وجود دارد. بی‌دلیل نمی‌تواند ناله کند و گویا زخم و درد بایست در وجودش باشد تا صدا کند.
جاء الفرج الاعظم جاء الفرج الاکبر
جاء الکرم الادوم جاء القمر الاقمر
هوش مصنوعی: فرج بزرگ و گشایش عظیم فرا رسید. بخشندگی دائمی آمد و روشنایی کامل و دلپذیر نمایان شد.
خو کرد دل بربط نشکیبد از آن زخمه
اندر قدم مطرب می‌مالد رو و سر
هوش مصنوعی: دل به صدای بربط عادت کرده و دیگر تحت تأثیر آن قرار نمی‌گیرد؛ طوری که نوازنده با ضرباتش، احساسات و شور و شوق را بر دل می‌مالد و با آن می‌رقصد.
الدوله عیشیه و القهوه عرشیه
و المجلس منثور باللوز مع السکر
هوش مصنوعی: زندگی در اینجا شاداب و پرنشاط است، قهوه‌ای با لطافتی خاص سرو می‌شود و مجلس با خوشمزه‌های مغز بادام و شیرینی تزیین شده است.
اینک غزلی دیگر الخمس مع الخمسین
زان پیش که برخوانم که شانیک الابتر
هوش مصنوعی: اینک شعری دیگر برای شما می‌خوانم که از قبل آماده کرده‌ام. امیدوارم که مورد پسندتان واقع شود.
الرب هو الساقی و العیش به باقی
و السعد هو الراقی یا خایف لا تحذر
هوش مصنوعی: پروردگار، نوشندهٔ زندگی است و زندگی با او پایدار می‌ماند و خوشبختی همواره در بلندای او قرار دارد، ای کسی که می‌ترسی، نگران نباش.
الروح غداً سکری من قهوتنا الکبری
و ازینت الدنیا بالاخضر و الاحمر
هوش مصنوعی: روح فردا مست از قهوه بزرگ ماست و دنیا را با رنگ‌های سبز و قرمز زینت بخشیده است.
خاموش شو و محرم می‌خور می جان هر دم
در مجلس ربانی بی‌حلق و لب و ساغر
هوش مصنوعی: سکوت کن و به رازهای وجود توجه کن. هر لحظه در محفل الهی، بدون نیاز به ظرف و نوشیدنی، از روح و جانت بهره‌مند شو.
حاشیه ها
در مصرع اول «پیغمبر» به جای «پیغامبر» درست‌تر می‌نماید. از دوستان اگر کسی به نسخه‌ی چاپی دسترسی دارد در این زمینه ما را مطلع کند.
در چاپ فروزانفر " پیغامبر "است.
---
پاسخ: ممنون، پس تصحیحی لازم نیست.
بیت 7 مصرع دوم :
" زان پیش که برخوانم که شانیک الابتر" ( در چاپ فروزانفر همچنین است) ولی ظاهرا اشکال وزنی دارد و با توجه به آیه سوم از سوره کوثر شاید به صورت زیر درست تر باشد:
" زان پیش که برخوانم شانیک هو الابتر "
@ناشناس:
«شانیک» را فکر می‌کنم مطابق حرکات آیه‌ی منبع باید «شانی‌یــَـک» خواند، در این صورت «که، شانییَکَل ابتر» مشکل وزنی ندارد و صحیح به نظر می‌رسد.
بیت 9
غلط : غد اسکری
درست : غداً سکری
---
پاسخ: با تشکر، تصحیح شد.
ببین اتفاق جالب در باره ی یاد داشت در باره ی بیت 7 را
اینک غزلی دیگر الخمس و مع الخمسین
ساعت ثبت یاداشت سوم را هم ببین : 5:50
کلی خندیدیم
مولانا