مولاناغزل شمارهٔ ۱۱۵۰
به خدمت لبت آمد به انتجاع شکر
که از لب شکرین بخش یک دو صاع شکر
تو ارتقا به سخا جو مگو نه گو آری
نظر مکن که نیی یافت ارتفاع شکر
لب تو است که شکر ز عین او روید
نه منتظر که رسید نسیه از بقاع شکر
شکر به وقت شکر خوردنت نصیبی یافت
که بر مذاق دهان‌ها بود مطاع شکر
ببسته‌ای دو لب امروز زان همی‌ترسم
که از غم تو بماند ز انتفاع شکر
زهی نبات که دارد لب تو کز وی شد
امیر جمله نباتات بی‌نزاع شکر
دهان ببندم و بسته شکر همی‌خایم
که تا به جان برسد خوش به ابتلاع شکر
غزل شمارهٔ ۱۱۴۹: فغان فغان که ببست آن نگار بار سفرغزل شمارهٔ ۱۱۵۱: قدح شکست و شرابم نماند و من مخمور
اطلاعات
وزن: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
به خدمت لبت آمد به انتجاع شکر
که از لب شکرین بخش یک دو صاع شکر
هوش مصنوعی: این بیت به وصف خوش‌زبان بودن و شیرینی لب‌ها اشاره دارد. شاعر می‌گوید که اگر لب‌های شیرین و دلپذیر او را به خدمت بگیرد، از آن نیز می‌توان مقداری شکر به دست آورد. در واقع، این بیان به نوعی از درخشندگی و جذابیت سخن می‌گوید که انسان را مجذوب خود می‌کند و به نوعی نشان‌دهنده اهمیت کلام دلنشین و اثرگذار است.
تو ارتقا به سخا جو مگو نه گو آری
نظر مکن که نیی یافت ارتفاع شکر
هوش مصنوعی: به تلاش برای بخشندگی و کرامت ادامه بده. نه اینکه به حرف‌های بی‌مفهوم توجه کنی، زیرا که در حقیقت هیچ‌گاه به عظمت و زیبایی واقعی دست نخواهی یافت.
لب تو است که شکر ز عین او روید
نه منتظر که رسید نسیه از بقاع شکر
هوش مصنوعی: این شعر به این معناست که زیبایی و شیرینی برعکس آنچه که ممکن است در انتظارش باشیم، از لب تو ناشی می‌شود. به جای اینکه منتظر بمانیم تا دیگران چیزی به ما بدهند یا لطفی در حق ما بکنند، خود ما باید از زیبایی و شیرینی درون خود و اطراف‌مان بهره‌مند شویم.
شکر به وقت شکر خوردنت نصیبی یافت
که بر مذاق دهان‌ها بود مطاع شکر
هوش مصنوعی: شکر در زمان خودش، طعمی خوش و لذت‌بخش برای دهان‌ها به ارمغان آورد و ارزش و مقام خاصی یافت.
ببسته‌ای دو لب امروز زان همی‌ترسم
که از غم تو بماند ز انتفاع شکر
هوش مصنوعی: امروز لب‌هایت را بسته‌ای و من از این می‌ترسم که اگر از غم تو چیزی بگویم، از شیرینی زندگی‌ام کاسته شود.
زهی نبات که دارد لب تو کز وی شد
امیر جمله نباتات بی‌نزاع شکر
هوش مصنوعی: چه گیاهی خوشبختی که لب‌های تو را دارد؛ از این رو، تمام گیاهان بدون هیچ شک و نزاعی در رتبهٔ برتر قرار می‌گیرند و به نوعی شیرین شدن را تجربه می‌کنند.
دهان ببندم و بسته شکر همی‌خایم
که تا به جان برسد خوش به ابتلاع شکر
هوش مصنوعی: من شروع می‌کنم به سکوت و دهانم را می‌بندم، اما در دل شکر و شیرینی را حس می‌کنم تا این لذت به جانم برسد.