گنجور

غزل شمارهٔ ۱۱۰۱

نرم نرمک سوی رخسارش نگر
چشم بگشا چشم خمارش نگر
چون بخندد آن عقیق قیمتی
صد هزاران دل گرفتارش نگر
سر برآر از مستی و بیدار شو
کار و بار و بخت بیدارش نگر
اندرآ در باغ بی‌پایان دل
میوه شیرین بسیارش نگر
شاخه‌های سبز رقصانش ببین
لطف آن گل‌های بی‌خارش نگر
چند بینی صورت نقش جهان
بازگرد و سوی اسرارش نگر
حرص بین در طبع حیوان و نبات
بعد از آن سیری و ایثارش نگر
حرص و سیری صنعت عشقست و بس
گر ندیدی عشق را کارش نگر
گر ندیدی عشق رنگ آمیز را
رنگ روی عاشق زارش نگر
با چنین دشوار بازاری که اوست
با زر و بی‌زر خریدارش نگر

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مسدس محذوف یا وزن مثنوی)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

نرم نرمک سوی رخسارش نگر
چشم بگشا چشم خمارش نگر
هوش مصنوعی: آهسته آهسته به چهره‌اش نگاه کن و چشمانت را باز کن، آن چشمان خواب‌آلودش را تماشا کن.
چون بخندد آن عقیق قیمتی
صد هزاران دل گرفتارش نگر
هوش مصنوعی: وقتی که آن عقیق با ارزش بخندد، توجه و عشق هزاران دل را به خود جلب می‌کند.
سر برآر از مستی و بیدار شو
کار و بار و بخت بیدارش نگر
هوش مصنوعی: از خواب غفلت بیدار شو و به کار و زندگی‌ات توجه کن، فرصت‌ها و شانس‌های پیش رویت را ببین.
اندرآ در باغ بی‌پایان دل
میوه شیرین بسیارش نگر
هوش مصنوعی: وارد باغی شگفت انگیز شو که انتهایی ندارد و میوه‌های شیرینی را در آن ببین.
شاخه‌های سبز رقصانش ببین
لطف آن گل‌های بی‌خارش نگر
هوش مصنوعی: به شاخ و برگ‌های سبز و در حال رقص آن گل‌ها نگاه کن و زیبایی آن‌ها را بدون خارهایشان تماشا کن.
چند بینی صورت نقش جهان
بازگرد و سوی اسرارش نگر
هوش مصنوعی: به جای اینکه فقط به ظواهر دنیا نگاه کنی و آنها را بررسی کنی، بهتر است به عمق و رازهای نهفته آن توجه کنی و برگردی به سمت درک عمیق‌تر از واقعیت‌ها.
حرص بین در طبع حیوان و نبات
بعد از آن سیری و ایثارش نگر
هوش مصنوعی: در طبیعت حیوانات و گیاهان، حرص و آز وجود دارد، اما در نهایت، پس از ارضای نیازها، به راضی بودن و فداکاری توجه کن.
حرص و سیری صنعت عشقست و بس
گر ندیدی عشق را کارش نگر
هوش مصنوعی: عشق تنها از دلسوزی و اشتیاق به وجود می‌آید و اگر خود عشق را تجربه نکرده‌ای، به نتایج و آثار آن نگاه کن تا اهمیت و زیبایی‌اش را درک کنی.
گر ندیدی عشق رنگ آمیز را
رنگ روی عاشق زارش نگر
هوش مصنوعی: اگر رنگ‌های عشق را ندیدید، به چهره‌ی عاشق نگاهی بیندازید تا زیبایی آن را ببینید.
با چنین دشوار بازاری که اوست
با زر و بی‌زر خریدارش نگر
هوش مصنوعی: به بازار پیچیده‌ای فکر کن که او در آن حضور دارد؛ افرادی که هم دارای ثروت هستند و هم بی‌پول، همه به نوعی خواهان او هستند.

خوانش ها

غزل شمارهٔ ۱۱۰۱ به خوانش عندلیب

حاشیه ها

1398/03/29 00:05
عارف

مولوی بی همتاست.

1398/10/19 07:01
تمیم شمال

#خداوندگار بلخ عشق است.
پیوند به وبگاه بیرونی

1399/01/22 06:03
سیاوش

این شعر توسط خواجه ابراهیم احراری (هنرمند افغان) در آهنگی به نام رخسار خوانده شده.

1399/06/22 19:08
حبیب

در این غزل زیبا مولا نوعی ذهن اگاهی را اموزش میدهد.هر مرید باید در رفتار مراد خود توجه کند تا بتواند جا پای او بگذارد0 مولانا میگوید به چه چیزهایی باید در مراد خود توجه کنی و یکی یکی انها را نام میبرد.مراد گل بی خوار است. حرص و خواهندگی که ریشه در روح نباتی و حیوانی دارد در او مهار شده و به إیثار و بخشندگی تبدیل شده است ونهایتا رفتار او الگوی خوبی از أفکار و عشق درونی اوست. صورت آدمی هویدا کنده کلام دروغ است ولی در مراد ما که عاشق صادق است هارمونی بین احساس 'کلام 'هیجان 'رفتار و چهره او مشاهده میشود0