گنجور

غزل شمارهٔ ۱۰۸۶

هله زیرک هله زیرک هله زیرک زوتر
هله کز جنبش تو کار همه نیکوتر
بدوان از پی مردان بنگر از چپ و راست
جسته از سنگ ستاره ز قمر مه روتر
یک به یک پیش تو آیند چو از جا بروی
همچو من بسته کمرها ز شکر خوش خوتر
در گلشن بگشاید ز درون صورت عشق
صورتش چون گل سرخ از گل تر خوش بوتر
عشق داوود شود آهن از او نرم شود
شیر آهو شود آن جا و از او آهوتر
هر یکی ذره شود عیسی و عیسی نفسی
مرگ جان‌بخش شود بلک ز جان دلجوتر
اندر آن حال اگر ماه ببوسد لب تو
گوییش خیز برو از بر ما آن سوتر
دل من پرسخنست ار چه دهان بربستم
تا بگوید خردی کوست ز ما خوشگوتر

اطلاعات

وزن: فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

هله زیرک هله زیرک هله زیرک زوتر
هله کز جنبش تو کار همه نیکوتر
هوش مصنوعی: سلام! به نظر می‌رسد که اشاره به این دارد که فردی با ذکاوت و هوش، با حرکات و رفتارهای خود می‌تواند اوضاع را بهبود بخشد و کارها را به نفع خود و دیگران پیش ببرد. در واقع این بیت به اهمیت داشتن درایت و تحرک در زندگی اشاره می‌کند.
بدوان از پی مردان بنگر از چپ و راست
جسته از سنگ ستاره ز قمر مه روتر
هوش مصنوعی: به سرعت به دنبال مردان برو و از دو طرف به اطراف نگاه کن و ببین که چگونه از میان موانع و سختی‌ها بیرون می‌آیند، مانند ستاره‌ای که از ماه نورانی‌تر است.
یک به یک پیش تو آیند چو از جا بروی
همچو من بسته کمرها ز شکر خوش خوتر
هوش مصنوعی: هر یک از آنها به ترتیب و به آرامی به سوی تو خواهند آمد، انگار که وقتی تو از جایت بلند می‌شوی، من هم به خاطر خوشرویی و دلنشینی‌ات، برای تو آماده می‌شوم.
در گلشن بگشاید ز درون صورت عشق
صورتش چون گل سرخ از گل تر خوش بوتر
هوش مصنوعی: در باغی که عشق در آن تجلی می‌کند، چهره‌ای زیبا و خوشبو همچون گل سرخ از دل می‌روید و بویینگی‌اش از هر گل دیگری بیشتر است.
عشق داوود شود آهن از او نرم شود
شیر آهو شود آن جا و از او آهوتر
هوش مصنوعی: عشق، مانند داوود، می‌تواند چیزی سخت و غیرقابل نفوذ را نرم کند، به‌طوری‌که آن چیز به لطافت و زیبایی آهو تبدیل شود. این عشق باعث می‌شود که احساسات و مخلوقات دیگر نیز نرم و لطیف شوند و به معنای واقعی حس کنند.
هر یکی ذره شود عیسی و عیسی نفسی
مرگ جان‌بخش شود بلک ز جان دلجوتر
هوش مصنوعی: هر ذره‌ای می‌تواند به مانند عیسی (پیامبر) شود و روحی که به مرگ جان‌بخش منجر می‌شود، در حقیقت، بیشتر از دل جستجو می‌کند.
اندر آن حال اگر ماه ببوسد لب تو
گوییش خیز برو از بر ما آن سوتر
هوش مصنوعی: اگر در آن لحظه ماه لب تو را ببوسد، انگار می‌گوید از کنار ما برو و به آن سوی برو.
دل من پرسخنست ار چه دهان بربستم
تا بگوید خردی کوست ز ما خوشگوتر
هوش مصنوعی: دل من پر از احساسات و حرف‌های ناگفته است، اگرچه زبانم را بسته‌ام. می‌خواهد بگوید که کجاست کسی که از ما بهتر و زیباتر صحبت کند.

خوانش ها

غزل شمارهٔ ۱۰۸۶ به خوانش عندلیب

حاشیه ها

1392/11/07 23:02

در مصرع آغازین قبل از "زوتر" نباید " هله" باشد