گنجور

غزل شمارهٔ ۱۰۷۱

معده را پر کرده‌ای دوش از خمیر و از فطیر
خواب آمد چشم پر شد کآنچ می‌جُستی بگیر
بعد پرخوردن چه آید‌؟ خواب غفلت یا حدث
یار بادنجان چه باشد‌؟ سرکه باشد یا که سیر
سوز اگر از روح خواهی‌، خواجه کم کن لقمه را
گوز اگر مفتوح خواهی‌، کاسه را در پیش گیر
ای خدا جان را پذیرا کن ز رزق پاک خویش
تا نماند چون سگان مردار هر لقمه پذیر
وقت روزه از میان دل برآید ناله زار
بعد خوردن از ره زیرین گشاید پرده زیر

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

معده را پر کرده‌ای دوش از خمیر و از فطیر
خواب آمد چشم پر شد کآنچ می‌جُستی بگیر
فطیر‌: نانی که در خمیرش مایه نزده باشند و نرسیده باشد‌.
بعد پرخوردن چه آید‌؟ خواب غفلت یا حدث
یار بادنجان چه باشد‌؟ سرکه باشد یا که سیر
هوش مصنوعی: بعد از پرخوری چه می‌شود؟ آیا خواب غفلت می‌رسد یا پیامد آن این است که یار بادنجان به چه صورت خواهد بود؟ آیا مانند سرکه می‌باشد یا شبیه سیر؟
سوز اگر از روح خواهی‌، خواجه کم کن لقمه را
گوز اگر مفتوح خواهی‌، کاسه را در پیش گیر
هوش مصنوعی: اگر می‌خواهی روحی پرشور و سوزناک داشته باشی، باید کم‌کم از خوردن لقمه‌های بزرگ بپرهیزی. و اگر می‌خواهی به چیزهای با ارزش و خوب دسترسی پیدا کنی، باید آمادگی و پذیرش داشته باشی و ظرف خود را برای دریافت آماده کنی.
ای خدا جان را پذیرا کن ز رزق پاک خویش
تا نماند چون سگان مردار هر لقمه پذیر
هوش مصنوعی: ای خدا، جانم را با روزی پاک و حلال پرورش ده تا مانند سگان به لقمه‌های مردار نیازمند نشوم.
وقت روزه از میان دل برآید ناله زار
بعد خوردن از ره زیرین گشاید پرده زیر
«از ره زیرین گشاید پرده زیر» یعنی باد رها می‌کند با صدای نازک

خوانش ها

غزل شمارهٔ ۱۰۷۱ به خوانش عندلیب