گنجور

غزل شمارهٔ ۱۰۴۹

صد بار بگفتمت نگهدار
در خشم و ستیزه پا میفشار
بر چنگ وفا و مهربانی
گر زخمه زنی بزن به هنجار
دانی تو یقین و چون ندانی
کز زخمه سخت بسکلد یار
می‌بخش و مخسب کاین نه نیکوست
ما خفته خراب و فتنه بیدار
می‌گویم و می‌کنم نصیحت
من خشک دماغ و گفت و تکرار
می‌خندد بر نصیحت من
آن چشم خمار یار خمار
می‌گوید چشم او به تسخر
خوش می‌گویی بگو دگربار
از تو بترم اگر ننوشم
پوشیده نصیحت تو طرار
استیزه گرست و لاابالیست
کی عشوه خورد حریف خون خوار
خامش کن و از دیش مترسان
کز باغ خداست این سمن زار
خاموش که بی‌بهار سبزست
بی‌سبلت مهر جان و آذار

اطلاعات

وزن: مفعول مفاعلن فعولن (هزج مسدس اخرب مقبوض محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

صد بار بگفتمت نگهدار
در خشم و ستیزه پا میفشار
هوش مصنوعی: من بارها به تو گفته‌ام که در زمان خشم و دعوا آرامش را حفظ کن و پای خود را بکوب نکن.
بر چنگ وفا و مهربانی
گر زخمه زنی بزن به هنجار
هوش مصنوعی: اگر می‌خواهی با وفا و مهربان باشی، باید در عمل و رفتار خود طبق اصول صحیح و درست عمل کنی.
دانی تو یقین و چون ندانی
کز زخمه سخت بسکلد یار
هوش مصنوعی: آیا می‌دانی که وقتی از یک زخم عمیق رنج می‌کشی، یار و همدم تو چگونه آسیب می‌بیند؟
می‌بخش و مخسب کاین نه نیکوست
ما خفته خراب و فتنه بیدار
هوش مصنوعی: ببخش و عذر را بپذیر، زیرا این رفتار صحیح نیست. ما در خواب غفلت هستیم و هنگامه‌ی آشوب در حال بیداری است.
می‌گویم و می‌کنم نصیحت
من خشک دماغ و گفت و تکرار
هوش مصنوعی: من نصیحت می‌کنم و پیگیر آن هستم، اما افرادی که به این موضوع توجه نمی‌کنند، فقط به حرف و تکرار بسنده می‌کنند.
می‌خندد بر نصیحت من
آن چشم خمار یار خمار
هوش مصنوعی: چشم‌های خمار و جذاب محبوبم به نصیحت‌هایم می‌خندد و آن را جدی نمی‌گیرد.
می‌گوید چشم او به تسخر
خوش می‌گویی بگو دگربار
هوش مصنوعی: می‌گوید که چشم او با چشمک زدن به تمسخر می‌گوید، پس بگو دوباره.
از تو بترم اگر ننوشم
پوشیده نصیحت تو طرار
هوش مصنوعی: اگر نصیحت‌های تو را پنهانی نگویم، از تو می‌ترسم.
استیزه گرست و لاابالیست
کی عشوه خورد حریف خون خوار
هوش مصنوعی: آنکه به راحتی به دیگران طعنه می‌زند و بی‌خیال است، چگونه می‌تواند در برابر جذابیت حریف خطرناک مقاومت کند؟
خامش کن و از دیش مترسان
کز باغ خداست این سمن زار
هوش مصنوعی: سکوت کن و از دیش شب نترس، زیرا این گلشن از باغ خداوند است.
خاموش که بی‌بهار سبزست
بی‌سبلت مهر جان و آذار
هوش مصنوعی: سکوت کن، زیرا بدون بهار، سبز بودن بی‌فایده است و با جود و رنجی که به جان می‌زند، شادابی و زیبایی وجود ندارد.

خوانش ها

غزل شمارهٔ ۱۰۴۹ به خوانش عندلیب

حاشیه ها

1392/07/07 02:10
امین کیخا

استیزه گر یا ستیزنده یک لغت دیگر هم دارد و ان ستیهنده است و معنای لجباز هم می دهد .

1396/11/11 00:02
امیر

بیت سوم، مصرع دوم نوشته شده:
کز زخمه سخت بسکلد یار

که فکر کنم درستش «بگسلد» ه:
کز زخمه سخت بگسلد یار

1402/02/02 17:05
محسن حسینی پور

با سلام

بسکلد همان شکل قدیمی بگسلد می باشد که در زمان های قدیم به صورت بسکلد از ریشه سکلیدن رواج داشته است که به مرور زمان جای حرف "س" و "ک" با هم عوض شده است و در تغییری دیگر، به خاطر تکامل زبانی و دشواری تلفظ کاف وسین با هم به صورت بگسلد در آمده است.لازم به ذکر است کلمه بسکلد در آثار منظوم و منثور حضرت مولانا به دفعات به کار رفته است و در سایت وزین گنجور قابل مشاهده است.