گنجور

غزل شمارهٔ ۱۰۱۵

ای شاهد سیمین ذقن درده شرابی همچو زر
تا سینه‌ها روشن شود افزون شود نور نظر
کوری هشیاران ده آن جام سلطانی بده
تا جسم گردد همچو جان تا شب شود همچون سحر
چون خواب را درهم زدی درده شراب ایزدی
زیرا نشاید در کرم بر خلق بستن هر دو در
ای خورده جام ذوالمنن تشنیع بیهوده مزن
زیرا که فاز من شکر زیرا که خاب من کفر
ای تو مقیم میکده هم مستی و هم می‌زده
تشنیع‌های بیهده چون می‌زنی ای بی‌گهر

اطلاعات

وزن: مستفعلن مستفعلن مستفعلن مستفعلن (رجز مثمن سالم)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

ای شاهد سیمین ذقن درده شرابی همچو زر
تا سینه‌ها روشن شود افزون شود نور نظر
هوش مصنوعی: ای معشوق با صورت زیبا، قدری نوشیدنی به ما بده تا دل‌هایمان روشن‌تر شود و نور نگاه‌مان افزایش یابد.
کوری هشیاران ده آن جام سلطانی بده
تا جسم گردد همچو جان تا شب شود همچون سحر
هوش مصنوعی: به ناگاه آگاهی و هوشیاری را کنار بگذار و آن جام سلطنتی را به من بده تا جسم من همچون جان حیات پیدا کند و شب مثل سحر زیبایی و روشنی یابد.
چون خواب را درهم زدی درده شراب ایزدی
زیرا نشاید در کرم بر خلق بستن هر دو در
هوش مصنوعی: وقتی خواب و آرامش را بر هم زدی، ای نوشیدنی الهی، به یاد داشته باش که نباید بر بندگان خویش رحم و محبت را ببندی و آن‌ها را از نعمت‌های خود محروم کنی.
ای خورده جام ذوالمنن تشنیع بیهوده مزن
زیرا که فاز من شکر زیرا که خاب من کفر
هوش مصنوعی: ای کسی که جام نعمت را نوشیده‌ای، از سرزنش بی‌جا دوری کن؛ زیرا حالت من شیرین است و خواب من هم ناشکری نیست.
ای تو مقیم میکده هم مستی و هم می‌زده
تشنیع‌های بیهده چون می‌زنی ای بی‌گهر
هوش مصنوعی: ای کسی که در میکده زندگی می‌کنی، هم در حال مستی و هم در حال نوشیدن، چرا به انتقادات بی‌مورد دیگران توجه می‌کنی وقتی که مشغول نوشیدن هستی، ای بی‌مهر و محبت؟

خوانش ها

غزل شمارهٔ ۱۰۱۵ به خوانش عندلیب

حاشیه ها

ذقن : چانه ، زنخ ، زنخدان ، اذقان - جمع : لغتنامه دهخدا
سیمین ذقن : خوش ذوق - خوش ذائقه ( ترجمه بهتر قابل درج است )
بیت 2 : هشیاران ، به کسره ن
بیت 4 : شکرگزار پیروز و برنده است و کفران کننده محکوم به شکست

1391/09/20 23:12
ناشناس

به نظر می آد که در مصراع:
کوری هشیاران ده آن جام سلطانی بده
استفاده از "ده" وزن شعر رو بر هم می زنه. ممکنه یک بررسی کنید ببینید شاید اون هم باید "بده" باشه؟

1391/10/14 05:01
Neeknaam

زیرا که «فازَ مَن شَکَر» زیرا که «خابَ مَن کَفَر»

1392/08/25 19:10
ناشناس

خوب بود

1394/07/30 03:09
ناشناس

در مصرع اول بین دوم:
"ده" به معنی بده نیست بلکه
ده=قریه، روستا
پس هشیاران باید با کسره اضافی خوانده شود.

1403/09/19 07:12
اقبال کاظمی

بخوان دیوان شمس و مثنوی را 

مپرس اما هوش مصنوعی را

معلوم است که جمعبندی، سنجش و بکارگیری اطلاعاتی بدون احساس ،عاطفه و خودبرانگیزنده خیال و شعور هوش مصنوعی از ساحت ظریف شریف و بالخصوص شعر شهودی و پیچیده ای عرفانی بسیار بدور است. ولی شباهتی که هوش مصنوعی در این زمینه با افراد ازخودراضی، دیده درآ  و شارلاتان دارد در این است که هرگز در معناکردن اشعار به ناتوانی خود اقرار نمی کند و هرچه سرهم بافته به خورد خواننده می دهد، یعنی "نمیدانم" در قاموس اش وجود ندارد و من تا به حال مشاهده نتوانستم..  به هرحال من خواندن نظریات هوش مصنوعی را در مورد معنای اشعار ضیاع وقت می‌دانم مگر اینکه گاه‌گاهی به قصد تفریح و تفنن باشد. حتا می‌تواند خطر گمراهی هم داشته باشد برای آنانکه سالکان تازه وارد این وادی اند.