ان فی موتی حیاتی می‌زنم

ترک کن هی، پیر خر ای پیر خر
خر اولی به معنای بخر است و مراد جستجو برای راهنما است.

تیر پران از چه گردد؟ از کمان

نه ز ابراهیم نمرود گران
کرد با کرکس سفر بر آسمان
در اساطیر یهودیان نمرود با بستن کرکس ها به چهار گوشه تخت خود به آسمان رفت و در شاهنامه از کیکاووس نام برده شده است.

هین هوا بگذار و رو بر وفق آن

الله الله زآن دژ ذات الصور
دور باشید و بترسید از خطر
بهر دیده روشنان ،یزدان فرد
شش جهت را مظهر آیات کرد
با تمثیل صورتهای هرارگونه آن قلعه ،مولانا اشاره می کند که جهان مظهر نشانه های خداوند است.
تا به هر حیوان و نامی که نگرند
از ریاض حسن ربانی چرند
عارفان روشن بین در هر حیوان و گیاهی که بنگرند غرق در باغهای جمال خداوند هستند.
بهر این فرمود با آن اسپه او
حیث ولیتم فثم وجهه
از قدح گر در عطش آبی خورید
در درون آب حق را ناظرید
اگر در کاسه ای آب می خورید در درون آن خداوند را ببینید نه خود را زیرا شما هم یکی از این نقشهای این قلعه هستید و نباید گول ظاهر خود را بخورید.
آنکه عاشق نیست ،او در آب در
صورت خود بیند ای صاحب بصر
آنکه عاشق خداوند نیست و به توحید نرسیده ؛در باتلاق شرک دست و پا می زند خود را در آب می بیند.
صورت عاشق چو فانی شد در او
پس در آب اکنون که را بیند ؟بگو3645
اما آنکه در دوست فانی شد غیر خداوند را در آب نمی بیند هر چند ظاهرا عکس خود را ببیند.
صورت حق بینند اندر روی حور
همچو مه در آب ، از صنع غیور3646
همچنین در زیبا رویان نیز زیبایی خداوند را می بینند چه آنکه نسبت دادن زیبایی زیبا رویان به خود آنها، شرک خواهد بود.مانند این که تصویر ماه را در آب ببینند گرچه در آب هست اما از ماه هست.

وشته شده در شنبه هجدهم دی 1395 ساعت 3:32 ب.ظ توسط مهدی صحافیان | نظرات
ادامه دریافت های دفتر ششم مثنوی حکایت دژ هوش ربا 6
اندر آن قلعه خوش ذات الصور
پنج در در بحر و پنجی سوی بر3704
آن دژ اعجاب انگیز پنج در به دریا و پنج در به خشکی داشت.
زآن هزاران صورت و نقش و نگار
می شدند از سو به سو،خوش،بی قرار
شاهزادگان مجذوب و شیفته صورتها بودند و در پی آنها به این طرف و آن طرف قلعه می دویدند
زین قدح های صور ،کم مست باش
تا نگردی بت تراش و بت پرست
اینجا مولانا از تمثیل صور قلعه استفاده عرفانی می کند ازین صورتها به وجد نیا و مست نشو تا در ذهن و دلت بتی در مقابل خداوند نتراشی و آن را نپرسنی.
گویا مولانا به ما می گوید دنیا مستی و بی خویشتنی است اما نیابد شرابت شراب صورت باشد
از قدح های صور بگذر مه ایست
باده در جام است، لیک از جام نیست
تمثیل دبگر:همان طور که هیچ کس شراب داخل جام را از جام تمی داند بلکه مربوط به ساقی می داند ؛تو هم صورتها را از خودشان ندان بلکه از سوی ساقی ازلی یعنی خداوند بدان (البته گاهی شراب زیبایی می ریزد و گاه شراب دانایی و گاه شراب نیکی.)
آدما معنای دلبندم بجوی
ترک قشر و صورت گندم بگوی
مولانا با تمامی انسانها در تمام زمانها سخن می گوید :ای آدمی ظاهر گندم را رها کن و به صفت رزاق بودن خداوند پی ببر که از صورت گندم سر بر آورده است.
صورت از بی صورت آید در وجود
همچنانک از آتشی زاده ست دود
تمثیل دیگر:صورتها چون دود واقعیت ندارند و آتش که دود و صورت ندارد اصیل و گرما بخش هست.
صورت بی صورت بکارد صورتی
تن بروید با حواس و آلتی
زیر ساخت تمام صورتها حقیقت بی صورت است.
درادامه ابیات ذهن و دل مولانا که بیخود شده است ؛این صورتها را بسط می دهد.
صورت نعمت بکد ، شاکر بود
صورت مهلت بود صابر بود
صورت شهری بود گیرد سفر
صورت تیری بود ،گیرد سپر
صورت خوبان بود عشرت کند
صورت غیبی بود خلوت کند
صورت مرد وزن و لعب و جماع
فایده ش بس خوش وقت وقاع3733
ادامه دریافت های دفتر ششم مثنوی حکایت دژ هوش ربا 7

کرد فعل خویش قلعه هش ربا هر سه را انداخت در چاه بلا3763
عشق صورت در دل شه زادگان چون خل می کرد مانند سنان
عشق آن تندیس سنگی همانند سر نیزه ای در دل شاهزادگان فرو می رفت.
ما کنون دیدیم شه زآغاز دید چندمان سوگند داد آن بی ندید
انبیا را حق بسیار است از آن که خبر کردند از پایان مان
کآنچه می کاری ،نروید جز که خار وین طرف پری نیابی زو مطار
مولانا به ضرورت راهبر و پیر اشاره می کند: شاه که آنها را از آن قلعه منع کرده بود را راهبر آنها می داند و ازین تمثیل به لزوم انبیا اشاره می کند که پایان کار ما را دیده اند درست مثل به بلا افتادن این شاهزادگان.
هشدار داده اند که اگر به طرف نفس و خواسته هایش پرواز کنی، نفس تو را در خود چون گردابی می کشد و از "پرواز روح "باز می دارد.
تخم از من بر ، که تا ریعی دهد با پر من پر،که تیر آن سو جهد
دو تمثیل دیگر برای لزوم پیر : راهنمایی پیر مثل بذر خوب هست. دستگیری پیر مثل پری قوی است که از تیرهای خطرناک راه تو را حفظ می کند.
آنچه در آیینه می بیند جوان پیر اندر خشت بیند پیش از آن3777
تکیه بر عقل خود و فرهنگ خویش بودمان تا این بلا آمد به پیش
سایه رهبر به است از ذکر حق یک قناعت به که صد لوت و طبق
سایه پیر و مرشد از ذکر خداوند بالاتر است چون او خود حق را می بیند .
بعد بسیار تفحص در مسیر کشف کرد آن راز را شیخی بصیر
نه از طریق گوش بل از وحی هوش رازها بد پیش او بی رو پوش
مشخصات پیر و شیخ حقیقی: کسی که از طریق هوش درونی خود که مانند وحی هست،رازها را بدون پرده در می یابد.
گفت نقش رشک پروین است این صورت شه زاده چین است این3789
این تندیس مورد حسادت ستاره ثریا ست. اعتمادی کرد بر تدبیر خویش که برم من کار خود با عقل پیش
نیم ذره زآن عنایت به بود که ز تدبیر خرد سیصد رسد نیمی از یک ذره توجه پیر بهتر سیصد تدبیر خرد است. (خرد قبل از یافتن و ارزیابی پیر کارایی دارد پس از آن تسلیم است.)
ترک مکر خویش گیر ای امیر پا بکش پیش عنایت ،خوش بمیر
در مقابل عنایت خداوند که از وجود پیر می رسد تسلیم باش چون مرده ای بی خواسته ،بی اندیشه، بی تدبیر، بی دانش .

شته شده در شنبه بیست و پنجم دی 1395 ساعت 7:59 ق.ظ توسط مهدی صحافیان | نظرات
ادامه دریافت های دفتر ششم مثنوی حکایت دژ هوش ربا 8

آن بزرگین گفت :ای اخوان من ز انتظار آمد به لب این جان من4054
لا ابالی گشته ام ،صبرم نماند مر مرا صبر در آتش نشاند
دین من از عشق ،زنده بودن است زندگی زین جان و سر ننگ من است
بیان قمار عاشقانه برادر بزرگتر است که از جان و زندگی خود سیر شد و با وجود این که می دانست هر که نام دختر شاه چین را ببرد کشته می شود تصمیم به آن گرفت.
چون غبار تن بشد ،ماهم بتافت ماه جان من ،هوای صاف یافت4061
زمانی ماه نور ماه جان را می یابی که در قماری عاشقانه دلبستگی به جسم را چون غباری از میان راه برداری.
زنده زین دعوی بود جان و تنم من ازین دعوی چگونه تن زنم؟4065
ابراز عشق آب حیات است و مرا زنده می دارد. گر مرا صد بار گردن زنی همچو شمع بر فروزم روشنی
اشاره به تمثیلی که امروز نیست.برای روشنایی بهتر شمع ،سر نخ شمع را می چیده اند.و این گردن زدن باعث نور بیشتر می شده است.
من نجویم زین سپس راه اثیر پیر جویم ،پیر جویم ،پیر، پیر
پیر، باشد نردبان آسمان تیر، پران از که گردد؟از کمان4125
پیر به کمان تشبیه (از جهت خمیدگی و هدایت تیر) شده که سالک را در دامن حق می اندازد.
عقل ابدالان چو پر جبرئیل می پرد تا ظل سدره میل، میل
عقل عارفان فراتر از عقل جزئی و حسابگر است و تا عرش پرواز می دهد.
باز سلطانم، گشم، نیکو پیم فارغ از مردارم و کرکس نیم4140
برادر بزرگتر پس از قمار عشق: من باز شکاری سلطانم ،حال خوشی دارم و وجودی خجسته. کرکس و لاشه خوار نیستم تا به دنیا که لاشه ای بیش نیست دل ببندم.

کانال و وبلاگ آرامش و پرواز روح
arameshsahafian@

با دروود بیکران

در بیت

تفسیر بیت ۷۰ فوق:

شرط تقرب به حضرت باریتعالی، بندگی و تسلیم محض در برابر مشیّت و مقدرات الهی است و نه بیهوده کاری.

به عبارت دیگر، برای رستگار شدن بایست تسلیم و مطیع الله بود نه سعی و تلاش منافقانه فراوان. یعنی اگر می خواهی به فلاح برسی منقاد دستور پیرِ عقل و ارشاد باش. و اِلّا تاخت و تاز کردن در میدان گمراهی هیچ فایده ای ندارد. اگر عبادات و ریاضات در ظِلِّ ولایت پیرانِ راه و عارفانِ بِالله نباشد، ره به سر منزل مقصود نَبَرَد. و بقول حافظ:

 قطع این مرحله بی همرهی خضر مکن

 ظلمات است بترس از خطر گمراهی

مصرع دوم مزاح صحیح است. میگه اگر صد خندق پر از سرهای قطع شده هست، پیش درد من کاملا شوخی ( با کاربرد تقابل با جدی) است.

طاقت من زین صبوری طاق شد

راقعهٔ من عبرت عشاق شد

منظور از راقعه چیست ؟

بط را ز اشکستن کشتی چه غم

کشتی‌اش بر آب بس باشد قدم

مصرع دوم یعنی چه ؟

عالمی در دام می‌بین از هوا

وز جراحت‌های هم‌رنگ دوا

مصرع دوم یعنی چه ؟

گر نبودی آن به دستوری پدر

برنیاوردی ز چه تا حشر سر

آن پدر بهر دل او اذن داد

گفت چون اینست میلت خیر باد

یعنی چه ؟

یک خلافی نی میان این عیون

آنچنان که هست در علم ظنون

یعنی چه ؟

من نخواهم زد دگر از خوف و بیم

این چنین طبل هوا زیر گلیم

یعنی چه ؟

اندر آن دستی که نبود آن نصاب

آن شکسته به به ساطور قصاب

یعنی چه ؟

آنچنان پا در حدید اولیترست

که آنچنان پا عاقبت درد سرست

پا در حدید یعنی چه ؟