گنجور

بخش ۶۶ - قصهٔ قوم یونس علیه‌السلام بیان و برهان آنست کی تضرع و زاری دافع بلای آسمانیست و حق تعالی فاعل مختارست پس تضرع و تعظیم پیش او مفید باشد و فلاسفه گویند فاعل به طبع است و بعلت نه مختار پس تضرع طبع را نگرداند

قوم یونس را چو پیدا شد بلا
ابر پر آتش جدا شد از سما
برق می‌انداخت می‌سوزید سنگ
ابر می‌غرید رخ می‌ریخت رنگ
جملگان بر بامها بودند شب
که پدید آمد ز بالا آن کرب
جملگان از بامها زیر آمدند
سر برهنه جانب صحرا شدند
مادران بچگان برون انداختند
تا همه ناله و نفیر افراختند
از نماز شام تا وقت سحر
خاک می‌کردند بر سر آن نفر
جملگی آوازها بگرفته شد
رحم آمد بر سر آن قوم لد
بعد نومیدی و آه ناشکفت
اندک‌اندک ابر وا گشتن گرفت
قصهٔ یونس درازست و عریض
وقت خاکست و حدیث مستفیض
چون تضرع را بر حق قدرهاست
وآن بها که آنجاست زاری را کجاست
هین امید اکنون میان را چست بند
خیز ای گرینده و دایم بخند
که برابر می‌نهد شاه مجید
اشک را در فضل با خون شهید

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مسدس محذوف یا وزن مثنوی)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

قوم یونس را چو پیدا شد بلا
ابر پر آتش جدا شد از سما
هوش مصنوعی: وقتی که قوم یونس با سختی و بلا مواجه شدند، همانند ابر دودی و پر از آتش، از آسمان جدا شدند.
برق می‌انداخت می‌سوزید سنگ
ابر می‌غرید رخ می‌ریخت رنگ
هوش مصنوعی: نور ناگهانی به‌راستی درخشید و در دل سنگ‌ زلزله‌ای ایجاد کرد. ابرها قهر کرده و صدا کردند، رنگ‌ها بر چهره‌ها ریخت.
جملگان بر بامها بودند شب
که پدید آمد ز بالا آن کرب
هوش مصنوعی: در شب، جمعیتی بر بام‌ها قرار داشتند که ناگهان کربلا از بالا نمایان شد.
جملگان از بامها زیر آمدند
سر برهنه جانب صحرا شدند
هوش مصنوعی: همه افراد از بالای بام‌ها پایین آمدند و با سرهای برهنه به سمت بیابان رفتند.
مادران بچگان برون انداختند
تا همه ناله و نفیر افراختند
هوش مصنوعی: مادران بچه‌ها را بیرون گذاشتند تا همه با صدای بلند ناله و فریاد کنند.
از نماز شام تا وقت سحر
خاک می‌کردند بر سر آن نفر
هوش مصنوعی: از غروب تا صبح، خاک بر سر آن فرد می‌ریختند.
جملگی آوازها بگرفته شد
رحم آمد بر سر آن قوم لد
هوش مصنوعی: تمامی صداها خاموش شد و رحمت بر سر آن قوم نازل گردید.
بعد نومیدی و آه ناشکفت
اندک‌اندک ابر وا گشتن گرفت
هوش مصنوعی: پس از ناامیدی و آرزوی بی‌ثمر، به تدریج ابرها کنار رفتند.
قصهٔ یونس درازست و عریض
وقت خاکست و حدیث مستفیض
هوش مصنوعی: داستان یونس بسیار طولانی و گسترده است، اما اکنون زمان آن رسیده که به آن بپردازیم و از آن سخن بگوییم.
چون تضرع را بر حق قدرهاست
وآن بها که آنجاست زاری را کجاست
هوش مصنوعی: وقتی که درخواست و نیاز به دعا و تضرع در نزد خداوند ارزش و اهمیت بالایی دارد، جایگاه زاری و درخواست کمک در کجاست و چگونه باید به آن دست یافت؟
هین امید اکنون میان را چست بند
خیز ای گرینده و دایم بخند
هوش مصنوعی: اکنون وقت آن است که امیدوار باشی و با انرژی از جا بلند شوی. ای کسی که همیشه گریه می‌کنی، اینک بخند و شاد باش.
که برابر می‌نهد شاه مجید
اشک را در فضل با خون شهید
هوش مصنوعی: شاه مجید به شکوه و عظمت اشک را در کنار مقام و ارزش خون شهید قرار می‌دهد. به عبارت دیگر، حزن و اندوه او به اندازه‌ی ارزش و اهمیت خونانی است که برای اعتقاداتشان ریخته شده است.

حاشیه ها

1392/11/23 14:01
تاوتک

یونس به معنی کبوتر است ونام پدرش در تورات امتای است به معنی فانی که گویا همان متی است

1392/11/23 14:01
تاوتک

ناشکفت میشود بی شکیب و نا آرام و چست بستن کنایه است از با شتاب آماده شدن

1392/11/23 14:01
تاوتک

اگر منظور از شاه مجید خداوند باشد که گویا اینچنین است کجا اشک با خون شهید برابر دانسته شده؟

1400/05/09 05:08
کوروش

 باید حتما بابتش روایت و حدیث وجود داشته باشه تا باور کنید ؟ از لحاظ عقلانی توجیه پذیر باشه نمیپذیرید ؟

1392/11/23 16:01
امین کیخا

میان را چست بستن کمر را تنگ بستن شاید باشد و نیز چست معنی لباس راسته و با قواره تنگ هم هست .مثلا لباس فلانی چست است یعنی چسبان است . تنگ است .

1392/11/23 16:01
امین کیخا

حالا که نام کبوتر آمد باید نامی از اخوان ببرم که شعری دارد به نام کفتر و کفتار یعنی بی آزار ترین زیونده را با کافنده ترین جانور برهم نهاده و مقایسه کرده است

1394/02/27 22:04
mohsen

در تیتر "پس تضرع" درست است