اطلاعات
وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مسدس محذوف یا وزن مثنوی)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: ویکی‌درج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
شاه پرسیدش که باری وحی چیست
یا چه حاصل دارد آن کس کو نبیست
هوش مصنوعی: شاه از او پرسید که وحی چیست و آن کس که پیامبر باشد چه دستاوردی دارد؟
گفت خود آن چیست کش حاصل نشد
یا چه دولت ماند کو واصل نشد
هوش مصنوعی: سوال این است که آنچه که به دست نیامده یا به آن دست نیافته‌ایم، چه ارزشی دارد و چه حسرتی بر جای می‌گذارد.
گیرم این وحی نبی گنجور نیست
هم کم از وحی دل زنبور نیست
هوش مصنوعی: با فرض اینکه وحی نبی ارزشمند نیست، باز هم نمی‌توان از وحی دل زنبور غافل شد. به عبارت دیگر، دل و احساسات انسانی نیز می‌توانند معانی عمیق و مهمی داشته باشند.
چونک او حی الرب الی النحل آمدست
خانهٔ وحیش پر از حلوا شدست
هوش مصنوعی: زمانی که آن پروردگار به زنبورعسل نزدیک شده است، خانه‌ی وحشی او پر از شیرینی و لذت شده است.
او به نور وحی حق عزوجل
کرد عالم را پر از شمع و عسل
هوش مصنوعی: او به وسیله نور وحی الهی، جهان را مانند شمع و عسل روشن و شیرین کرد.
این که کرمناست و بالا می‌رود
وحیش از زنبور کمتر کی بود
هوش مصنوعی: این که کرم‌ها بالا می‌روند و خاصیت‌شان از زنبورها کمتر است، چه زمانی درست بوده است؟
نه تو اعطیناک کوثر خوانده‌ای
پس چرا خشکی و تشنه مانده‌ای
هوش مصنوعی: نه تو بهشتی را که وعده داده‌اند، درک کرده‌ای، پس چرا هنوز در بی‌تری و تشنگی به سر می‌بری؟
یا مگر فرعونی و کوثر چو نیل
بر تو خون گشتست و ناخوش ای علیل
هوش مصنوعی: آیا همچون فرعون و نهر کوثر که به خون تبدیل شده‌اند، حال تو نیز ناخوش و بیمار شده‌ای، ای کسی که به رنج و عذاب دچار شده‌ای؟
توبه کن بیزار شو از هر عدو
کو ندارد آب کوثر در کدو
هوش مصنوعی: از دشمنانی که هیچ چیز خوب و زلالی در وجودشان نیست، بیزار شو و توبه کن.
هر کرا دیدی ز کوثر سرخ‌رو
او محمدخوست با او گیر خو
هوش مصنوعی: هرکس را دیدی که چهره‌اش نورانی و شاداب است، بدان که او از ویژگی‌های محمد (پیامبر اسلام) برخوردار است و باید با او دوستی و همراهی کنی.
تا احب لله آیی در حسیب
کز درخت احمدی با اوست سیب
هوش مصنوعی: برای دوست داشتن خدا باید از فضائل و خوبی‌ها بهره‌مند شویم، زیرا درختی که از آن سیب می‌چینیم، درخت احمد است.
هر کرا دیدی ز کوثر خشک لب
دشمنش می‌دار همچون مرگ و تب
هوش مصنوعی: هر کسی را که دیدی از نعمت‌های زندگی محروم و غمگین است، به عنوان دشمنش در نظر بگیر و با او مانند کسی که دچار بیماری یا مرگی است، رفتار کن.
گرچه بابای توست و مام تو
کو حقیقت هست خون‌آشام تو
هوش مصنوعی: هرچند او پدر و مادر توست، اما واقعیت این است که او برای تو مضر و آسیب‌رسان است.
از خلیل حق بیاموز این سیر
که شد او بیزار اول از پدر
هوش مصنوعی: از خلیل حق یاد بگیر که چگونه او ابتدا از پدرش جدا شد و از او دل‌زده گشت.
تا که ابغض لله آیی پیش حق
تا نگیرد بر تو رشک عشق دق
هوش مصنوعی: تا زمانی که به خاطر خدا از چیزهای ناپسند دوری کنی و نزد خداوند بروی، عشق به تو حسد نخواهد برد.
تا نخوانی لا و الا الله را
در نیابی منهج این راه را
هوش مصنوعی: برای اینکه روش این راه را درک کنی، باید به ذکر «لا اله الا الله» بپردازی و آن را در قلب خود احساس کنی.
حاشیه ها
سلام و خسته نباشید
میشه لطفا معنی و تفسیر این شعر روبه طور کامل برای تمامای ابیات به بنده بگید خیلی برام مهمه که بدونم. پیشاپیش سپاسگزارم
سلام و خسته نباشید
میشه لطفا معنی و تفسیر این شعر روبه طور کامل برای تمامی ابیات به بنده بگید خیلی برام مهمه که بدونم. پیشاپیش سپاسگزارم
1399/05/11 14:08
گیوه چی givhamid@gmail.com
سلام بزرگواران،
این شعر بطور کلی میخواهد بگوید همانطور که به نبی اکرم ( ص ) وحی می شده است ، به تو هم میتواند وحی الاهی برسد. لب خند تو که کسی را خوشحال میکند، وحی الاهی است همانگونه که زنبور شیری عسل رو از وحی الاهی گرفته. تو که کرامت انسانی داری ، بدان که وحی الاهی بر تو مستوفی است
انشاالله
با عرض سلام و ادب
جانم آقای گیوه چی،خوشا به درک کامل و زیباتون و توضیح مختصر و مفیدتون،با توجه به این شعر دیگر از حضرت مولانا؛
گر نبودی حس دیگر مر ترا
جز حس حیوان ز بیرون هوا
پس بنی آدم مکرم کی بدی
کی به حس مشترک محرم شدی
گر تو کوری نیست بر اعمی حرج
ورنه رو کالصبر مفتاح الفرج
پرده های دیده را داروی صبر
هم بسوزد هم بسازد شرح صدر
«آینهٔ دل چون شود صافی و پاک
نقشها بینی برون از آب و خاک»
هم ببینی نقش و هم نقاش را
فرش دولت را و هم فراش را
پاینده باشید.
از خلیل حق بیاموز این سیر
منظور از سیر چیست
1404/01/22 18:03
رضا از کرمان
درود
به معنای سیرت وروش میباشد جمع سیره
مولانا