بخش ۵ - سبب رجوع کردن آن مهمان به خانهٔ مصطفی علیهالسلام در آن ساعت که مصطفی نهالین ملوث او را به دست خود میشست و خجل شدن او و جامه چاک کردن و نوحهٔ او بر خود و بر سعادت خود
اطلاعات
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
حاشیه ها
در بیت 17، " تا نگرید طفل کی جوشد لبن"
درست آن " چوشد" است . چوشیدن به معنای مکیدن است و به همین معنا، امروز هم در افغانستان به کار می رود. با توجه که مولوی از بلخ اوده که امروز در افغانستان است، این واژه برای وی بسیار آشنا بوده است. در فرهنگ دهخدا نیز به شکل "چوشیدن" و به همین معنای مکیدن آمده است. خواهشمند است " جوشد" را به " چوشد" درست کنید.
با سپاس.
برای هیجان و شور تفش با کسره زیر ف هم داریم
فصل به فارسی افزون بر فرگرد به سادگی هنگام می شود
هوس پایه ساخته شدن وسوسه و وسواس است
نعل به پهلوی نال بوده است در لری هنوز نال است
تفس با فتحه اول معنی هیجان دارد
تفش را از روی یاد و حافظه گفتم که گویا درست نیست و همان تفس درست است
به نام خدا
بعد از سلام
جناب وزیری عزیز
از لحاظ منطقی جوشیدن شیر ارتباطی با گریه ی طفل ندارد و شرط در این معنی که شما فرموده اید محقق نمی شود
به دیگر سخن ممکن است طفل بگرید اما شیری در کار نباشد
اما اگر جوشد به نوشد تبدیل شود آن وقت آن ارتباط منطقی هم محقق می شود و نوشیدن شیر تابع گریه ی طفل خواهد بود
اصل کلام مولانا نیز تاکید بر گریستن و فواید آن است
علامه حسن زاده آملی نیز در تاکید این مطلب در الهی نامه اشان آورده اند:
از کودکی راهِ کسب را به ما یاد داده ای
با تشکر از شما و سایت وزین گنجور که فرصت این بحث را آفرید.
در پناه حق
درود بر شما
پاسخی که برای مطلب جناب وزیری نوشته شده است بی ارتباط به نکته ایست که ایشان تذکر داده اند. ایشان فرموده اند جوشد به چوشد تبدیل شود. چوشد هم همان معنای مکیدن و چشیدن دارد.
با سلام خدمت دوستان گرامی
از نظر تجربه ی من که مادر سه تا بچه هستم، گاهی وقتها بچه که گریه میکند شیر مادر شروع به جاری شدن و به تعبیر این شعر جوشیدن میکند
بسم الله الرحمن الرحیم
با سلام
در پاسخ به جناب اقای وزیری از نظر بنده حقیر در اینجا دو مورد وجود دارد:
اول آنکه میتوان گفت که از تشبیهی استفاده شده به این صورت که :تا زمانی که کودک شیرخواره گریه نکند شیر مادر از پستان او مانند چشمه نمیجوشد و بیرون نمی آید
باید توجه داشت که چشمه از دل زمین میجوشد و بازم هم میتوان گفت که پستان مادر نیز به زمین در تشبیه شده .
دومین مطلب این است به دلیل گذشت زمان و تحول لغات به دلیل قدیمی بودن نثر و معلوم نبودن کلمات آن ممکن است چوشد به جوشد تبدیل شده است
البته این یک حدس و گمان و احتمال است.
با تشکر.
مصراع دوم بیت: تو نمیدانی که دایهٔ دایگان
کم دهد بیگریه شیر او رایگان حتما باید سوالی خوانده شود . لطفا علامت سوال در پایان آن بگذارید