گنجور

بخش ۲۰۰ - عذر گفتن کدبانو با نخود و حکمت در جوش داشتن کدبانو نخود را

آن ستی گوید ورا که پیش ازین
من چو تو بودم ز اجزای زمین
چون بنوشیدم جهاد آذری
پس پذیرا گشتم و اندر خوری
مدتی جوشیده‌ام اندر زمن
مدتی دیگر درون دیگ تن
زین دو جوشش قوت حسها شدم
روح گشتم پس ترا استا شدم
در جمادی گفتمی زان می‌دوی
تا شوی علم و صفات معنوی
چون شدم من روح پس بار دگر
جوش دیگر کن ز حیوانی گذر
از خدا می‌خواه تا زین نکته‌ها
در نلغزی و رسی در منتها
زانک از قرآن بسی گمره شدند
زان رسن قومی درون چه شدند
مر رسن را نیست جرمی ای عنود
چون ترا سودای سربالا نبود

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مسدس محذوف یا وزن مثنوی)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

آن ستی گوید ورا که پیش ازین
من چو تو بودم ز اجزای زمین
هوش مصنوعی: آن شخص به او می‌گوید که پیش از این من نیز مانند تو از خاک و زمین ساخته شده بودم.
چون بنوشیدم جهاد آذری
پس پذیرا گشتم و اندر خوری
هوش مصنوعی: وقتی نوشیدنی آتشین را نوشیدم، دلم آماده شد و به درون ماجرا رفتم.
مدتی جوشیده‌ام اندر زمن
مدتی دیگر درون دیگ تن
هوش مصنوعی: مدتی در دل زمان جوشیده‌ام و مدتی دیگر درون تنم مثل غذایی در دیگ پخته‌ام.
زین دو جوشش قوت حسها شدم
روح گشتم پس ترا استا شدم
هوش مصنوعی: به خاطر این دو نیرو، احساساتم تقویت شد و تبدیل به روحی شدم که به تو وابسته گردیدم.
در جمادی گفتمی زان می‌دوی
تا شوی علم و صفات معنوی
هوش مصنوعی: در زمان جمادی، به تو گفتم که با نوشیدن آن می، به درجات علمی و ویژگی‌های معنوی دست می‌یابی.
چون شدم من روح پس بار دگر
جوش دیگر کن ز حیوانی گذر
هوش مصنوعی: وقتی که من به عالم روحانی پیوستم، دوباره باید حالت دیگری پیدا کنم و از حالت انسانی خود فراتر بروم.
از خدا می‌خواه تا زین نکته‌ها
در نلغزی و رسی در منتها
هوش مصنوعی: از خدا بخواه که در این مسائل دچار تردید نشوی و به نهایت حقیقت دست یابی.
زانک از قرآن بسی گمره شدند
زان رسن قومی درون چه شدند
بسیاری از مردم (به خاطر برداشت‌های نادرست از قرآن و همچنین دشمنی و لجاجت) گمراه شدند و برخی دیگر در پی آن، به چاه افتادند. (اشاره به آیه یضل به کثیرا - بسیاری به واسطه آن گمراه شدند)
مر رسن را نیست جرمی ای عنود
چون ترا سودای سربالا نبود
عزیز من، گناهی بر گردن رسن (قرآن) نیست. چرا که تو خودت در پی حرکت به سمت بالا (بیرون آمدن از چاه) نیستی.

حاشیه ها

1393/09/19 13:12

مولوی تو بیت هشتم و نهم چقدر قشنگ سیرت زیبای یک عارف رو به تصویر میکشه.
البته منظور مولوی مشخص هست که قومی درون چه شدند یعنی چه. حالا سوال من اینه که آیا مولوی این حرف رو کلی زده یا اون زمان خودش به قومی خاص اشاره داشته است؟
خدایا به همه ی مسلمانان توفیق داشتن سودای سربالا عنایت کن.

1393/11/26 08:01
مظفر طاهری

زمان مولوی مصادف بوده است با تاخت وتاز های اقوام مغول، ترک وتاتار که بسیاری از اینها مثل تیمورلنگ و محمود غزنوی کشتارغارتگری های خود را به نام اسلام تحت عنواینی به نام جنگ با کفار و جهادو نشر دین خدا انجام میدادند، من فکر میکنم در زمان مولوی مصداق های زیادی برای این شعر وجود داشته است

1394/02/13 22:05
امید

به اعتقاد من مولانا در بیت زانک از قرآن بسی گمره.... اشاره ایست به خود قرآن که اشاره میکند به این موضوع در کلام حق تعالی در متن قرآن که ما قوم زیادی را بوسیله همین قرآن گمراه کردیم(یذلون به کثیرا....) و در واقع اشاره خداوند به مسلمانانی است که در کلام خدا تفکر نمی کنند و برداشت سطحی از کلام خدا دارند و بسیار قشری هستند. داستانی نیز از رسول خدا نقل است که در معراج افراد بسیاری را شیون کنان دید که به دوزخ ره سپارند و پرسید که اینان چه کسانی هستند گفتند که اینان کسانی هستند که قرآن زیاد خواندند ولی تفکر در محتوای آن نکردند به عبارتی گمراهانند, از این دسته افراد امروز زیادند که سودای سربالا ندارند و کلام حق تعالی را دست آویز قرار داده اند به نظر من بیشتر کسانی هستند که فکر ثوابند و بده بستان بیشتر مادی, خداوند قرآن را برای برداشت های انسان دوستانه و راه خیر نازل کرده در حالی که قشریون برداشتی عبوس وعنود از آن میکنند, متاسفانه در مراجعه با قوانین و حقوق مدرن نیز افراد زیادی هستند که همین گونه رفتار میکنند و اولین برداشت سطحی خود از قانون را پیاده میکنند در حالی که نفس هر قانونی اعم از قانون الهی بطور مثال قرآن و هر قانون بشری, به نوعی انسانی و خیرخواهانه میتواند باشد, آقای کاتوزیان پدر حقوق در ایران همیشه به حقوقدانان توصیه میکرد که از متن قانون انسانیت و رحم و مروت و رواداری استخراج و تفسیر کنید, این یعنی همان سودای سربالا

1394/10/29 05:12
کوروش

منظور از گمراه شدن بوسیله ی قرآن بسیار مشخص است.مولوی دین را به طناب تشبیه کرده.عده ای این طناب را میگیرند و از چاه و تاریکی و گمراهی نجات پیدا میکنند عده ای طناب را میگیرند و به درون چاه میروند مانند ابلهانی که قرآن میخوانند و همزمان سر میبرند مانند داعش بقول مولوی سودای آدمی (هدف،مسیر)مهم است.

1394/10/29 05:12
کوروش

منظور از گمراه شدن بوسیله ی قرآن بسیار مشخص است.مولوی دین را به طناب تشبیه کرده.عده ای این طناب را میگیرند و از چاه و تاریکی و گمراهی نجات پیدا میکنند عده ای طناب را میگیرند و به درون چاه میروند مانند ابلهانی که قرآن میخوانند و همزمان سر میبرند مانند داعش بقول مولوی سودای آدمی روشن بینی )مهم است.

1394/11/22 02:01

زانکه از قرآن بسی گمره شدند : یضل به کثیرا و یهدی به کثیرا و ما یضل به الا الفاسقین. ایه 26 بقره

1403/03/30 03:05
کوروش

چون بنوشیدم جهاد آذری

 

پس پذیرا گشتم و اندر خوری

 

یعنی چه

 

 

1403/03/30 06:05
الف رسته

جهاد آذری = کوشش آتشین

اندرخور = شایسته،‌ سزاوار

من هم مانند تو آتش نوشیده‌ام /// تا یک شخص درخور و شایسته‌ای شدم