اطلاعات
وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مسدس محذوف یا وزن مثنوی)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: ویکیدرج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
بر ملولان این مکرر کردنست
نزد من عمر مکرر بردنست
هوش مصنوعی: به نظر من، معطلی و تکرار برای افرادی که خسته و بیانگیزه هستند، چیزی جز هدر دادن عمر نیست.
شمع از برق مکرر بر شود
خاک از تاب مکرر زر شود
هوش مصنوعی: شمع بارها خاموش و روشن میشود و خاک بارها تبدیل به طلا میگردد.
گر هزاران طالباند و یک ملول
از رسالت باز میماند رسول
هوش مصنوعی: هرچند که هزاران نفر خواهانِ علم و هدایت هستند، اما اگر حتی یک نفر از رسالت و وظیفهی فرستاده خدا ناامید و دلزده باشد، او به رسالت خود ادامه نخواهد داد.
این رسولان ضمیر رازگو
مستمع خواهند اسرافیلخو
هوش مصنوعی: این پیامآوران که رازهای درون را به خوبی بیان میکنند، بهکسانی نیاز دارند که مانند اسرافیل گوش شنوایی داشته باشند.
نخوتی دارند و کبری چون شهان
چاکری خواهند از اهل جهان
هوش مصنوعی: این افراد با افتخار و بزرگی همانند پادشاهان رفتار میکنند و از مردم جهان تنها به عنوان خدمتکارانی برای خودشان استفاده میکنند.
تا ادبهاشان بجاگه ناوری
از رسالتشان چگونه بر خوری
هوش مصنوعی: چگونه میتوانی از رسالت آنها بهرهبرداری کنی، در حالی که آداب و نزاکتشان را به درستی رعایت نمیکنند؟
کی رسانند آن امانت را بتو
تا نباشی پیششان راکع دوتو
هوش مصنوعی: کی به تو میرسد آن امانت، وقتی که پیش آنها نیستی و در حال رکوعی؟
هر ادبشان کی همیآید پسند
کامدند ایشان ز ایوان بلند
هوش مصنوعی: هر کسی که در رفتار و آدابش اصول را رعایت کند، مورد پسند دیگران قرار میگیرد و این افراد از مقام و موقعیت بلندی برخوردارند.
نه گدایانند کز هر خدمتی
از تو دارند ای مزور منتی
هوش مصنوعی: این افراد به نوعی گدای خدمت و محبت تو نیستند که به خاطر هر کاری به تو منت بگذارند.
لیک با بیرغبتیها ای ضمیر
صدقهٔ سلطان بیفشان وا مگیر
هوش مصنوعی: اما با کمبود اشتیاقها، ای جان، صدقههای پادشاه را بپاش و نادیده نگیر.
اسپ خود را ای رسول آسمان
در ملولان منگر و اندر جهان
هوش مصنوعی: ای پیامبر آسمانی، اسبت را نگاه داشته و به ناامیدی و غمگینی انسانها توجه نکن و به جهانیان نظر کن.
فرخ آن ترکی که استیزه نهد
اسپش اندر خندق آتش جهد
هوش مصنوعی: بسیار خوشبخت است آن ترکی که بتواند اسبش را در درون خندق آتش قرار دهد و جان برکف به مبارزه بپردازد.
گرم گرداند فرس را آنچنان
که کند آهنگ اوج آسمان
هوش مصنوعی: اگر فرس را به گونهای به حرکت درآورد که مانند آهنگ پرواز به سمت آسمان باشد، آن را گرم و شاداب خواهد کرد.
چشم را از غیر و غیرت دوخته
همچو آتش خشک و تر را سوخته
هوش مصنوعی: چشمانش فقط به یک مورد خاص دوخته شده و مانند آتش، همه چیز را میسوزاند، چه خشک و چه تر.
گر پشیمانی برو عیبی کند
آتش اول در پشیمانی زند
هوش مصنوعی: اگر کسی از کار خود پشیمان شود، این پشیمانی میتواند مانند آتش، او را بسوزاند و عذاب دهد.
خود پشیمانی نروید از عدم
چون ببیند گرمی صاحبقدم
هوش مصنوعی: اگر انسان به خاطر نداشتن و کمبودها ناراحت باشد، وقتی که موفقیت و پیشرفت کسی را ببیند، از پشیمانی خود احساس آرامش خواهد کرد.
حاشیه ها
با درود و ادب
"اسپ خود ران...." درست است نه " اسپ خود را..."
با سپاس
اینکه گنجور بعد از آوردن هر شعر از خواننده ها می پرسد که چه کسی این شعر را در کجا خوانده است بسیار سبک و بی مورد است و ناخواسته درجهت خفیف کردن شعر و شاعر. در مقابل عظمت کلام بزرگانی چون حافظ و مولوی امدن نام بیشتر این خواننده ها که حالا صدایی دارند و گناهکارهم نیستند و کاربدی هم نمیکنند که این شعرهار میخوانند اما کار اینها نباید بهانه ای برای آمدن نامشان در کنار نام حافظ و مولوی باشد و گاهی مایه تفریح هم میشود البته همه آوازها که صدیف و شجریان و چند نام انگشت شمار موجه از گذشته و حال موسیقی نیستند. که در اینصورت موضوع شاید قابل تامل و تحمل هم باشد.
این رسولان ضمیر رازگو
مستمع خواهند اسرافیلخو
منظور از رسولان ضمیر چیه ؟