گنجور

بخش ۱۲۶ - بیان آنک هر کس را نرسد مثل آوردن خاصه در کار الهی

کی رسدتان این مثلها ساختن
سوی آن درگاه پاک انداختن
آن مثل آوردن آن حضرتست
که بعلم سر و جهر او آیتست
تو چه دانی سر چیزی تا تو کل
یا به زلفی یا به رخ آری مثل
موسیی آن را عصا دید و نبود
اژدها بد سر او لب می‌گشود
چون چنان شاهی نداند سر چوب
تو چه دانی سر این دام و حبوب
چون غلط شد چشم موسی در مثل
چون کند موشی فضولی مدخل
آن مثالت را چو اژدرها کند
تا به پاسخ جزو جزوت بر کند
این مثال آورد ابلیس لعین
تا که شد ملعون حق تا یوم دین
این مثال آورد قارون از لجاج
تا فرو شد در زمین با تخت و تاج
این مثالت را چو زاغ و بوم دان
که ازیشان پست شد صد خاندان

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مسدس محذوف یا وزن مثنوی)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

کی رسدتان این مثلها ساختن
سوی آن درگاه پاک انداختن
هوش مصنوعی: کی و کجا به شما می‌رسد که بتوانید مانند اینها بسازید و خود را به آن درگاه پاک برسانید؟
آن مثل آوردن آن حضرتست
که بعلم سر و جهر او آیتست
هوش مصنوعی: این جمله به این معناست که آنچه که آن شخص (حضرت) می‌آورد، مثل علم و دانش اوست که به‌وضوح نشانه‌ای از بزرگی و حقیقت اوست.
تو چه دانی سر چیزی تا تو کل
یا به زلفی یا به رخ آری مثل
هوش مصنوعی: تو از چه چیزی خبر داری؟ شاید این گیسو یا این چهره تو به آن اشاره کند.
موسیی آن را عصا دید و نبود
اژدها بد سر او لب می‌گشود
هوش مصنوعی: موسی به عصایش نگاه کرد و اژدهایی را که در نظرش ترسناک می‌آمد، نبینه بود و به خاطر آن نمی‌توانست لب به سخن بگشاید.
چون چنان شاهی نداند سر چوب
تو چه دانی سر این دام و حبوب
هوش مصنوعی: زمانی که یک پادشاه نتواند ارزش چوب تو را درک کند، تو چگونه می‌توانی به او در مورد این تله و مواد غذایی چیزی بگویی؟
چون غلط شد چشم موسی در مثل
چون کند موشی فضولی مدخل
هوش مصنوعی: هنگامی که چشم موسی به چیزهایی که نباید نگاه کند افتاد، مانند موشی که به کنجکاوی وارد جایی می‌شود.
آن مثالت را چو اژدرها کند
تا به پاسخ جزو جزوت بر کند
هوش مصنوعی: اگر شبیه تو کسی را پیدا کند که مانند اژدهایی قوی و پرقدرت باشد، به طوری که بتواند به اجزای وجود تو دست یابد و پاسخ تمامی سؤالاتش را بگیرد.
این مثال آورد ابلیس لعین
تا که شد ملعون حق تا یوم دین
هوش مصنوعی: ابلیس که نفرین شده است، مثالی زد تا در روز قیامت و تا ابد ملعون و مورد خشم حق باشد.
این مثال آورد قارون از لجاج
تا فرو شد در زمین با تخت و تاج
هوش مصنوعی: قارون به عنوان مثال لجاجت و خودخواهی به تصویر کشیده می‌شود، که با تمام ثروت و قدرت خود، در زمین فرو رفته است. این نشان‌دهنده این است که در نهایت، arrogance و سرسختی به نابودی می‌انجامد.
این مثالت را چو زاغ و بوم دان
که ازیشان پست شد صد خاندان
هوش مصنوعی: این مثال را مانند زاغ و بوم بدان که از آن‌ها صد خانواده به حال بدی افتاده‌اند.

حاشیه ها

1403/01/25 07:03
کوروش

این مثالت را چو زاغ و بوم دان

 

که ازیشان پست شد صد خاندان

تفسیرش چی میشه