بخش ۶۳ - رسیدن خرگوش به شیر
اطلاعات
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
حاشیه ها
شرح و تفسیر بیت 1150
شیر اندر آتش و در خشم و شور / دید کان خرگوش می آید ز دور
شیر از گرسنگی و از تاخیر خرگوش ، در آتش خشم فرو رفته بود که ناگهان دید آن خرگوش از دور می آید .
شرح و تفسیر بیت 1151
می دود بی دهشت و گستاخ ، او / خشمگین و تند و تیز و ترش رو
ولی آن خرگوش بدون هیچگونه ترس در کمال گستاخی می دوید . و در عین حال خشمگین و پریشان حال بود .
شرح و تفسیر بیت 1152
کز شکسته آمدن ، تهمت بود / و ز دلیری ، دفع هر ریبت بود
زیرا با حالت نگرانی و با ترس آمدن ، نشان دهنده احتمال تقصیر و گناه شخص است . ولی با حالت گستاخی و بی باکی آمدن ، هرگونه شک و اتهامی را از آدمی میزداید .
شرح و تفسیر بیت 1153
چون رسید او بیشتر نزدیک صف / بانگ بر زد شیر ، های ای ناخلف
همینکه خرگوش به آستانه شیر نزدیک شد . شیر فریاد زد آهای نامرد ناخلف .
شرح و تفسیر بیت 1154
من که گاوان را ز هم بدریده ام / من که گوش پیل نر مالیده ام
منی که گاوهای قوی هیکل را پاره پاره کرده ام و منی که فیلان نر نیرومند را مغلوب کرده ام و آنها را گوشتمالی داده ام . [ نیکلسون ، شیر را در این بیت به شیر نفس اماره تاویل کرده است ]
شرح و تفسیر بیت 1155
نیم خرگوشی که باشد کو چنین / امر ما را افکند اندر زمین ؟
خرگوشی خردک اندام کیست که امر ما را اطاعت نکند .
شرح و تفسیر بیت 1156
ترک خواب و غفلت خرگوش کن / غره این شیر ، ای خر ! گوش کن
ای غافل خواب خرگوشی را رها کن و ای خر ! غرش و خروش این شیر را بشنو . [ معروف است که خرگوش در حالت خواب ، چشمانش باز می ماند و هر کس او را ببیند گمان می دارد که این حیوان بیدار است در حالیکه خوابیده است و از خودش غافل اشست . بسیاری از آدمیان نیز بظاهر بیدارند زیرا چشمانشان باز است ولی در حقیقت غافل اند و در خواب . از اینرو آن را به خواب خرگوشی تعبیر کرده اند . ( شرح کبیر انقروی ، ج 2 ، ص 496 و امثال و حکم ، ج 2 ، ص 747 ) ]
مثنوی معنوی :: در سکوت.... بشنوید