گنجور

بخش ۴۳ - جواب گفتن شیر نخچیران را و فایدهٔ جهد گفتن

گفت آری گر وفا بینم نه مکر
مکر‌ها بس دیده‌ام از زید و بکر
من هلاک فعل و مکر مردمم
من گزیدهٔ زخم مار و کژدمم
مردم نفس از درونم در کمین
از همه مردم بتر در مکر و کین
گوش من لایلدغ المؤمن شنید
قول پیغامبر به‌جان و دل گزید

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مسدس محذوف یا وزن مثنوی)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

گفت آری گر وفا بینم نه مکر
مکر‌ها بس دیده‌ام از زید و بکر
هوش مصنوعی: گفت اگر وفاداری ببینم، نه شیطنت و نیرنگ. من از زید و بکر خیلی چیزها دیده‌ام.
من هلاک فعل و مکر مردمم
من گزیدهٔ زخم مار و کژدمم
هوش مصنوعی: من تحت تأثیر کارها و نیرنگ‌های مردم قرار گرفته‌ام و مثل کسی هستم که از نیش مار و عقرب آسیب دیده‌ام.
مردم نفس از درونم در کمین
از همه مردم بتر در مکر و کین
هوش مصنوعی: در دل من کسانی هستند که به کمین نشسته‌اند، از همه مردم باید بیشتر بترسی زیرا آن‌ها به نیرنگ و کینه رسیده‌اند.
گوش من لایلدغ المؤمن شنید
قول پیغامبر به‌جان و دل گزید
من حدیث «لایلدغ المؤمن» را شنیدم و درک کردم و این سخن پیامبر را با جان و دل پذیرفتم. (اشاره به حدیثی است که می‌فرماید: مؤمن از یک سوراخ، دوبار گزیده نمی‌شود)

خوانش ها

بخش ۴۳ - جواب گفتن شیر نخچیران را و فایدهٔ جهد گفتن به خوانش فرید حامد
بخش ۴۳ - جواب گفتن شیر نخچیران را و فایدهٔ جهد گفتن به خوانش عندلیب

حاشیه ها

1389/10/05 16:01
طباطبایی

لایلدغ المرمن جحر مرتین (ادم یک بار پایش در چاله می رود).

1392/08/12 10:11
امیرحسن

درنسخۀ نیکلسون بیت آخر چنین آمده است :
گوش من لایلدغ المؤمن شنید قول پیغمبر بجان و دل گزید

1402/05/08 01:08
کوروش

چه اهمیتی داره ؟ ترجمش مهمه که نمیذارن

1402/05/08 22:08
رضا از کرمان

سلام 

لا یلدع المومن من جحر واحد مرتین

حدیث منسوب به رسول اکرم(ص): شخص با ایمان از یک سوراخ دومرتبه گزیده نمی شود 

   شاد باشی عزیز 

1392/11/07 16:02
مصطفی سیاهپوش

آخر بیت دوم کژدم صحیح است

1394/09/13 19:12
هیچستانی

معنی لایلدغ المومن .... ، این است که مومن ، دوبار از یک سوراخ گزیده نمی شود .

1396/03/28 12:05
مهدی

در پایخ به دوستنمان, کزدم شکل دیگر واژه کژدم است. درواقع شکل فارسی میانه (پهلوی) آن گزدم است و شکلی که ژ دارد صورت پارتی آن است. مثل دژ و دز که دز دراصل فارسی است. این تناظر در واژگان زیادی وجود دارد.

1397/11/12 00:02
کتایون فرهادی

شرح و تفسیر بیت 904
گفت : آری ، گر وفا بینم ، نه مکر / مکرها بس دیده ام از زید و بکر
شیر به نخچیران گفت : بله سخنی که شما می گوئید مورد قبول من است به شرط آنکه از شما وفا ببینم نه نیرنگ و حیله زیرا تا کنون از افراد مختلف حیله های فراوان دیده ام . [ احتمال دارد شما نیز قصد فریب مرا داشته باشید . ]
شرح و تفسیر بیت 905
من هلاک فعل و مکر مردمم / من گزیده زخم مار و کژدمم
من به وسیله حیله و فریب مردم به هلاکت رسیده ام و تا کنون توسط مار و عقرب گزیده شده ام . [ اهل ایمان باید هوشیار باشند و مفتون آدمیان مار صفت و عقرب سیرت نشوند . ]
شرح و تفسیر بیت 906
مردم نفس از درونم در کمین / از همه مردم بتر از مکر و کین
نفس اماره ام از درون من به کمینم نشسته است تا مرا بفریبد و این نفس در حیله گری از همه مردمان شریر ، بدتر و زیان آورتر است . [ اشاره بیت به این حدیث است ” سرسخترین دشمن تو ، نفس تو است که میان دو پهلویت (درونت) جا دارد . ]

1399/06/11 21:09
سیدکاظم محمدی

سلام
لطفا کزدم به کژدم تغییر یابد

1401/11/02 20:02
غلامعلی حاج اکبری

سلام...

از اساتید عزیز درخواست میشود که در مورد واژه ( مَر  دَمِ  ) ( مَر = مرا  و دَم ِ = دم و باز دم ) در اول  بیت سوم که آمده است  آیا این چنین است ؟ یعنی کمتر از آنی نبایست غافل از نفس شد .    در خوانش جناب فرید حامد بجای ( مَر  دَمِ ) ( مَردُم ) قرائت شده .  لطفاً مرحمت و راهنمایی فرمایید . 

1402/11/21 16:01
در سکوت

مثنوی معنوی :: در سکوت.... بشنوید