نعل فارسی است و نال خوانده می شده است چنانچه به لری امروز نال گفته می شود

بیت 9 می فرماید پوست و اندامهای تن زنده شوندگان در دیگرسو( اخرت ) مانند گروه اسب سواران گرد می انگیزد بهنگام فرا خوانده شدن

شکور می شود سپاسمند و کنود می شود نا سپاسدار یا ناسپاسگزار و یا ناسپاسمند

بیت 19 می فرماید هر چه بجز عشق به خداوند مانند جان کندن تلخ و بدایند است

بیت 32 بب غلت است باید به اب باشد .

نار شهوت می‌نیارامد به آب
زانک دارد طبع دوزخ در عذاب

غفلت از مرگ و نقش تقوای قلب در سعادت بشر
محمدامین مروتی
مولانا در دفتر نخست می گوید دست اندازی به مناصب دنیوی برای نشنیدن صدای پای مرگ و نوعی غفلت از این حقیقت است که ما قدم به قدم داریم به آن لحظة موعود یعنی مرگ نزدیک می شویم. در حقیقت سرمان را با مناصب دنیوی گرم می کنیم تا به عاقبت کار فکر نکنیم. لذا بهتر است به چیزی عشق بورزیم که مانند این مناصب، فناپذیر نیست یعنی عشق حق که عین آب حیات و زندگی جاودانی است:
ور تو دست اندر مناصب می‌زنی
هم ز ترس است آن که جانی می‌کنی
هرچه جز عشق خدای احسنست
گر شکرخواریست، آن جان کندنست
چیست جان کندن سوی مرگ آمدن
دست در آب حیاتی نازدن
خلق را دو دیده در خاک و ممات
پس شبانه به تصحیح و کاستن از این خیالات بپرداز و به خواب غفلت غرقه مشو:
صد گمان دارند در آب حیات
جهد کن تا صد گمان گردد نود
شب برو، ور تو بخسپی شب رود
شبانه عقلت را پیش بینداز و در احوال خود بیاندیش که آب حیات نیز همدم ظلمات است:
در شبِ تاریک جوی آن روز را
پیش کن آن عقل ظلمت‌سوز را
در شب بدرنگ، بس نیکی بود
آب حیوان جفتِ تاریکی بود
شیاطین خصم تواند چنان که آب و آتش خصم همند:
تو نمی‌دانی که خصمانت کیند؟
ناریان خصم وجود خاکیند
پس ابراهیم وار، آب تقوا بر آتش نمرودِ نفس بزن تا زندگیت را به آتش نکشد:
آب آتش را کشد زیرا که او
خصم فرزندان آبست و عدو
بعد از آن این نار، نار شهوتست
کاندرو اصل گناه و زَلّتست
نار بیرونی به آبی بفسرد
نار شهوت تا به دوزخ می‌برد
نار شهوت می‌نیارامد به آب
زان که دارد طبع دوزخ در عذاب
چه کشد این نار را؟ نور خدا
نور ابراهیم را ساز اوستا
تا ز نارِ نفس چون نمرود تو
وا رهد این جسم همچون عود تو
اما نکته مهم روانشناسی که مولانا در اینجا مطرح می کند این است که برای خاموشی آتش نباید با آن بجنگی بلکه باید از آن بپرهیزی. نه "به راندن" یعنی مبارزه بلکه به "ماندن" یعنی رها کردنش. یعنی تقوا پیشه کنی. یعنی مبارزه با گناه هم آن را تقویت می کند. برای آن که تصور کناه را از ذهنت پاک کنی، از آن بپرهیز. یعنی وسواس مبارزه با گناه را هم از ذهن بیرون کن. چنان که آب گل آلود را با صبر و آرامش و دوری کردن از آن می توان زلال کرد نه با به هم زدن مداومِ آن. به تقوی بیاندیش باش نه به گناه. تقوای قلب کار خود را می کند و روی سیاه را سرخ می کند:
شهوت ناری به راندن کم نشد
او به ماندن کم شود بی هیچ بد
تا که هیزم می‌نهی بر آتشی
کی بمیرد آتش از هیزم‌کشی
چونک هیزم باز گیری نار مرد
زان که تقوی، آب سوی نار برد
کی سیه گردد ز آتش، روی خوب
کو نهد گلگونه از تقوی القلوب

درباره حاشیه خوب حناب مروتی نکته ای را یادآور می شوم. در مصرع -شهوت ناری به راندن کم نشد- راندن را باید با شهوت بخوانید: شهوت رانی و معنی مصرع این می شود که شهوت رانی موجب کاستن از شهوت نمی شود(چنانکه برخی امروز هم این باور را دارند) بلکه با معطل گذاشتن و استفاده نکردن از آن کاسته می شود.

سلام دوستان هرکس که به تفسیر ابیات و غزل های های مولانا علاقه داره میتونه برنامه ی (گنج حضور استاد شهبازی ببینه واقعا عالیه) واقعا مولانا با استاد شهبازی رنگ و بوی تازه ای میگیره♥♥♥♥

شهوت ناری به راندن کم نشد

او بماندن کم شود بی هیچ بد

منظور از بی هیچ بد چیه ؟

باسلام خدمت جناب کوروش گرامی.

بُد به معنی گُزیر؛ چاره می باشد. همان بُدی که در عبارتِ " لابُد " بکار می بریم.