استن حنانه و یا ستون حَنّانه که در مصراع اول این شعر آمده است (به معنی ستون گریه کننده) نامی است که به یکی از ستون‌های چوبی مسجد النبی در مدینه عربستان داده شده‌است. محل این ستون را در سمت مغرب محراب پیامبر و نزدیک‌ترین ستون‌ها به محراب نماز پیامبر و چسبیده به دیوار قبلی مسجد دانسته‌اند.
بر پایه داستان‌ها، «محمد، پیامبر اسلام، به هنگام سخن راندن پشتش را به این ستون که از تنه نخل ساخته شده‌بود تکیه می‌داده و زمانی که پس از آن تصمیم گرفت از بالای منبر سخنرانی کند این ستون آغاز به نالیدن کرد. پس از آن محمد، این ستون را در بر گرفت تا آرام شد.»
داستان‌ها می‌نویسند که این درخت بعداً دفن شد یا به دستور محمد درخت را کندند (و در زیر منبر) خاک کردند و یا بنی امیه هنگام نوسازی مسجد این درخت را بریدند.
شاعران گوناگون از جمله مولوی در بیت‌هایی از اشعار خود از این ستون یاد کرده‌اند.
بنواخت دست مصطفی آن اُستُن حنانه را کمتر ز چوبی نیستی حنانه شو حنانه شو
گفته شده که این ستون را «علم رسول‌الله»، «جزعه» و «مخلقه» هم می‌نامیدند. مخلقه به معنای عطرآگین است و در توضیح آن آمده‌است که این نام‌گذاری برای آن است که بر این ستون عطر و عود می‌سوزاندند و یا این‌که یاران پیش از دیدار با محمد در این مکان خود را عطرآگین می‌کردند.با تشکر علیرضا

با تشکر از علیرضای عزیز :
بنواخت " نور" مصطفی آن استن حنانه را

جمادات به فارسی بربستگان می شود

تقلید مانشگری است

از کور لغت خوش آوای کورکاری را داریم

از مزه لغت خوش آوای میمزه یعنی مزه می و آن معنی نقل می دهد .

جزر و مد می شود کیش و کش

جانگواه معنی آگاهی ای می دهد که با جان دست آمده باشد نه با خرد جزوی و استدلال

کش در پهلوی به معنی بر و بغل بوده است و هم به معنی نغز و زیبا

ابوریحان که درود بر ان روان پاکش باد برای تقلید واژه سپسروی را به کار می برده است و مقلد می شود سپسرو !

دکتر کزازی برای تقلید پیروی را آورده اند پس مقلد باید پیرو باشد

آقا معنی ظاهری 4-5 بیت پایانی رو یه نفر بگه لطفا

سلام، بیت آخر اشاره به این دارد که گرچه انسان با زبان تهمت میزند اما دست و پا در قیامت شهادت میدهند که زبان تهمت زده، وزبان خودش جماد است ،یعنی جان و اراده ندارد و دست و پا نیز جمادند، اما در خدمت جان انسان هستند و فرمان نفس را اجرا میکنند، بحث راجع به شعور جمادات و منبر پیامبر ص بود که به سخن آمد، دست و پا و جوارح انسان نیز جمادند اما شعور دارند و شهادت میدهند.نتیجه کلی اینست که جمادات در عالم گرچه صاحب اراده و درک نیستند اما شاهد و صاحب شعور هستند و به اذن خدا آنچه را مشاهده کردند ، شهادت میدهند.پس مت نیز کمتر از جمادات نباشیم و خطاب حق را بشنویم و شهادت به خدا و رسول بدهیم .

منصور بنانی www. mbanani.com
عصیان عصا (سرکشی افکار منفی)
پای استدلالیان چوبین بود
پای چوبین سخت بی تمکین بود
غیر آن قطب زمان دیده‌ور
کز ثباتش کوه گردد خیره ‌سر
پای نابینا عصا باشد عصا
تا نیفتد سرنگون او بر حصا
حصا= سنگ ریزه
دفتر اول 30-2128
استدلال و فکر آن هم از نوع مثبت و منطقی اش، در مسیر سیر سلوک معنوی، نقش هدایت اولیه را دارد ولی در این وظیفه اگر تنها باشد و مشاهده گری هدایت آن را به عهده نگرفته باشد، لرزان است و مانند عصا فایده اش این است که از سرنگونی روی سنگ ریزه جلوگیری کند و به درد کورمال کورمال رفتن در تاریکی و کوری می خورد. البته پر واضح است که بدون فکر، آن هم از نوع مثبت و منطقی و خلاقانه اش، امور دنیوی انسان به خوبی رتق و فتق نمی شود. ولی در امور معنوی، فکر و استدلال، وظیفهء محدودی دارد و کسی که دیده اش بیناست نیازی به عصا ندارد.
به طور کلی مولوی دو قدرت و قابلیت بر ای انسان قائل است؛ یکی اندیشه و فکر:
ای بـــرادر تو همان اندیشــه ای
مـــابقی خود استخوان و ریشـــه ای
(277/2)
و دیگری دیده وری و مشاهده گری است:
تو نه یی این جسم، تو آن دیده ای
وارهی از جسم، گر جان دیده یی
(811/6)
هین ببین کز تو نظر آید به کار
باقیت شحمی و لحمی، پود و تار
( 1461/6): آگاه باش که از وجودت همین مشاهده گری به کار می آید و باقی وجودت پیه و چربی(شحم) و گوشت (لحم) و رگ و پی است.
زمانی که فکر و اندیشه در عدم حضور قدرتمند مشاهده گری بی غرض، یا همان دیده وری، تحت کنترل نباشد، این عصای فکر که قرار بود خدمتکار و مطیع انسان باشد، طغیان کرده و با رشد سرطانی، باعث خراش روح و جان آدمی می شود:
فکـــرتِ بد، ناخنِ پر زهـر دان
می خـــراشـــد در تعمـــق روی جـــان
(558/5)
اما اگر خلاقیت فکری، اندیشه مثبت و تخیل، مانند یک خدمتکار با وفا در خدمت آدمی باشند، در زمینه مادیات معجزه می کنند و با خلاقیت و تفکر منطقی منجر به اختراعات و اکتشافات فراوان و خلق انواع شغل ها و صنایع می شوند. مانند اندیشه و خلاقیت یک مهندس که سرانجام به خلق یک خانه زیبا منجر خواهد شد:
آن فلان خانه که ما دیدیم خوش
بود موزون صفه و سقف و درش
(؛ موزون صفه= با سکون نون و ضمه ص و تشدید ف به معنای ایوانی مناسب و متعادل است)
از مهندس آن عرض و اندیشه ها
آلت آورد و ستون از پیشه ها
( 966/2)
آن خانه، ناشی از اندیشه ذهن مهندس بود که سایر اسباب و ابزار حرفه های مختلف را هم به کار گرفت.
چیست اصل و مایة هر پیشـه ای
جز خیال و جز عرض و اندیشه ای
(969/2)
هر چه داری تو زمال و پیشـه ای
نه طلب بــود اول و اندیشـه ای
(1449/3)
البته مولانا برای فکر و اندیشه، قدرت زیادی، حتی ورای مادیات قائل است. چیزی در حد بحث های مطرح شده در فیزیک کوانتوم و تأثیر خارق العادهء ذهن بر ماده. اندیشه می تواند دنیایی را بسازد و دنیایی را ویران کند:
از یک اندیشه که آید در درون
صد جهان گردد به یک دم سرنگون
پس باز به اهمیت مشاهده گری یا به زبان مولانا دیده وری یا نظر، بیشتر واقف می شویم. زیرا علاوه بر تماس با حوزهء بی انتهای ادراک و شعور ورای فکر، دیده وری، قادر است قدرت بسیار زیاد فکر را در مسیر درست و مثبت و خلاقانه هدایت کرده و به خدمت بگیرد.
ولی با وجود این ها، در حوزه معنویت محض، دست فکر بایستی کوتاه شود، زیرا برای دیدن و باز کردن چشم بصیرت، نیازی به این عصا نیست. انسان باکمک خرد و تعقل ناشی از مشاهده گری، قادر است خدمتکار فکر را به سکوت دعوت کند؛ تا از ضیافت معنوی  شعور ورای فکر و سکوت و آرامش بی انتهای آن، حداکثر بهره را ببرد. زیرا همانطور که برای سیر و سیاحت در دریا، به کشتی یا مرکب چوبین، نیاز است نه اسب، در حوزه معنویت محض هم ابزار مناسب سفر، ادراک ورای فکر و سکوت ذهن است. هر چند برای آنها که هنوز به این دریا وارد نشده اند و به منظور نزدیک شدن به ساحل آن، از مرکب اسب، یعنی همان فکر منطقی در خصوص نحوهء درست مدیریت ذهن و درک تئوری خود شناسی و مراقبه، می توان یاری گرفت:
تا به دریا سیر اسپ و زین بود
بعد ازینت مرکب چوبین بود
بر گردیم به ادامه ابیات مورد بحث:
این عصا چه بود قیاسات و دلیل
آن عصا که دادشان؟ بینا جلیل
چون عصا شد آلت جنگ و نفیر
آن عصا را خرد بشکن، ای ضریر
او عصاتان داد تا پیش آمدیت
آن عصا از خشم، هم بر وی زدیت
حلقهء کوران، به چه کار اندرید
دید بان را در میانه آورید
دامن او گیر کو دادت عصا
در نگر کادم چه ها دید از عصا
عصای دوم در واقع عصی است به معنای عصیان و نافرمانی
دفتر اول 40-2136
بله، خدمتکار فکر را خدا برای این به انسان عطا کرد که علاوه بر کمک به رفع حوایج مادی و پیشرفت در علوم و فنون مادی، انسان بتواند از آن برای مطالعه و فهم نظری حقیقت و رسیدن تا ساحل خوشبختی، آرامش و شادی حقیقی استفاده نماید. ولی اگر انسان به دلیل سوء مدیریت ذهنش، نتواند از این خدمتکار یا ابزار، به درستی استفاده نماید و بلکه برعکس، خودش را فقط معادل فکر بپندارد و در نتیجه فکر را بر کرسی ریاست مملکت وجودش بگمارد؛ آنگاه این خدمتکار سرکش یا عصای عصیان کرده، نه تنها مشکلات اصلی زندگی اش را حل نخواهد کرد بلکه به بزرگترین مسأله زندگی اش تبدیل خواهد شد!!
در واقع ایراد از عصا نیست ایراد از مدیریت ناصحیح آن و تکیه بیش از حد بر آن است.
به عبارت دیگر، این عصا که قرار بود پس از نزدیک کردن انسان به ساحل معنویت الهی، زمینه ورود به اقیانوس بیکران هستی را (که سرشار از عشق و محبت است) فراهم نماید؛ درست برعکس عمل کرده و انسان را به آلت منفعل افکار شیطانی پر از خشم و کینه، بدل می کند. این چنین ابزار و خدمتکار سرکشی، فقط شایسته حذف شدن و شکستن است! ای انسان نگاه کن ببین که این عصای عصیان کرده چه خسارت های عظیمی را در طول تاریخ، بر بشریت وارد کرده است؟!
در آخر هم حضرت مولانا به مقایسه دست و پا و اندیشه و زبان می پردازد. دست و پایی که خدمتکاران نسبتاً خوبی هستند و کمتر از فکر و زبان، نافرمانی و سرکشی می کنند. به عنوان نمونه در موارد عادی( نه در زمان طوفان های فکری)، هر وقت به حرکات دست و پا نیاز نداریم، ساکت و گوش به فرمانند و مانند عصای فکر یا گفتگوی درونی یا بیرونی در هر لحظه، در حال ورجه، وورجه!! و وراجی! نیستند.
هر گاه از فکر می خواهیم که در تفریح و گردش، دست از سر ما بر دارد و ساکت شود و بگذارد از زیبایی های طبیعت لذت ببریم، ما را در نگرانی از آینده و هزاران کاری که بایستی انجام دهیم، غوطه ور می کند. یا هر گاه از آن می خواهیم که برای حل یک مسأله عینی چاره ای بیندیشد، یا برای فهم یک مطلب به یاری ما بشتابد، با غرق کردن ما در حاشیه های بسیار، از حل مسأله دورتر می کند و...خلاصه فکر به شدت نا فرمان شده است و با بمباران روزانه ده ها هزار فکر ریز و درشت و مربوط و نامربوط که اغلب آنها هم منفی و زائد هستند، انرژی و عمر ما را هدر می دهد!! تصور کنید که اگر قرار بود مثلاً خدمتکار دست هم مانند خدمتکار فکر، هر کار عجیب و غریبی که دلش خواست بکند، آنگاه سرکشی دست، به دلیل آسیب های فیزیکی، می توانست به سرعت باعث نابودی انسان شود. البته متأسفانه سرکشی فکر هم، قطعاً باعث نابودی و مسخ انسان می شود، ولی با سرعت کمتر!!! چون ظاهراً آسیب فیزیکی اولیه ایجاد نمی کند! ولی آسیب مزمن فکر بسیار درد آورتر است.
جالب اینجاست که آقای اکهارت تله هم همین مقایسه خدمتکاران گوش به فرمان و سرکش را در یکی از سخنرانی هایش استفاده کرده است:
دست و پای او جماد و جان او
هر چه گوید آن دو در فرمان او
با زبان گر چه تهمت می‌نهند
دست و پا هاشان گواهی می‌دهند
زبان(گفتار) ارتباط مستقیمی با اندیشه دارد و اندیشه در واقع گفتگوی درونی است. در جای دیگر این ارتباط را مولانا متذکر شده است:
این سخن و آواز از اندیشه خاست
تــــو ندانی بحر اندیشه کجاست
(1140/1)
متأسفانه به هنگام تسلط شدید و حاد افکار (طوفان افکار)، یعنی وقتی فکر از حالت ارباب کمتر خشن، تبدیل به ارباب وحشی، دیکتاتور و خطرناک شده است، یا موقع عصیان شدید عصا، تمامی وجود انسان از جمله دست و پا و گفتار و کردارش در خدمت دستورات بی منطق و خشم آلود افکار منفی، قرار می گیرند و چنین انسان بیچارهء گوش به فرمان مطلق فکر را به قعر جهنم درد و رنج سوق خواهد داد!!! و به خودش و دیگران، صدمه خواهد زد. مثال واضح این مورد حاد، قاتلی است که مرتکب قتل می شود و می گوید دچار جنون آنی شدم و نفهمیدم چگونه به طرف چاقو زدم. انگار جن زده شده بودم. در واقع به دلیل غیاب مشاهده گری، متوجه سلطه فکر منفی و سپس بروز هیجان شدید خشم ناشی از فکر نشده است و در آن حالت، فشار خشم افسار گسیخته، منجر به گفتار و رفتار منفی و پرخاشگری شدید شده است..........
شاد باشید

جناب پرویز اشکان
توضیحی لازم دارم تا این عبارت شما را فهم کنم.
{”این ابیات در مورد رسول مقدس و هدایتگر خداوند احمد مصطفی است“}
نقش خداوند درین جمله چیست ؟
دوم آنکه تغییری که در بیت :
گفت پیغامبر چه خواهی ای ستون
گفت جانم از فراقت گشت خون
داده اید، شعر را نا موزون کرده، شاید چنین باشد:
گفت پیغمبر چه خواهی ای ستون
گفت جانم از فراقت گشت خون
زنده باشی

دست و پای او جماد و جان او
هر چه گوید آن دو در فرمان او
با زبان گر چه تهمت می‌نهند
دست و پاهاشان گواهی می‌دهند
دست و پا در این دنیا جماد هستند و جمادات عقل و درک ندارند و فقط کاری که بر عهده آنهاست و دلیل آفرینش آنهاست را میتوانند انجام دهند صحبت کردن با جمادات عاقلانه نیست کسی که اینکاررا کرده معجزه کرده انسان عاقل خدا پرست با جمادات حرف نمیزنه چون عاقلانه نیست فقط از کاری که علت آفرینش آن جماد است بدون نیاز به معجزه بهره میبره شرط اون. فقط پذیرش. یا باور انجام این معجزه از طرف بینایان و پادشاهان است. در این صورت. منکران و حسودان. آدمای قلابی و حقه باز و فریبکار وجود نمیکنن حتی دم بزنن یا کلامی بگن چون حقه اونا معجزه وار بر ملا خواهد شد انسان عاقل خدا پرست اگه اون شرط رو از دل بپذیره دیگه نیاز نداره از دست و پاهاش و عقلش کاری بر خلاف آفرینش آن جماد بخواهد انسان بینا و پادشاهی که به واسطه این پذیرش دستمان را گرفته با معجزات خود اون فریبکاران را رسوا خواهد کرد اما دسته دومی از عاقلان هستند که آنها هم با جماد حرف نمیزنند چون عقل اونها به درستی این رو تشخیص داده و کار عقل در اینجا پایان گرفته و توقع بیشتر از عقل نا معقول است ولی اونا توقع بیشتر دارن در حالی که از عقل جز کار عاقلانه بر نمی آد وقتی اون تموم میشه و سراغ بینا و راهنما نرویم به ناچار جان و روح و روان این انسان عاقل گوش به فرمان دست و پا ی بی عقل میشه و چون در آفرینش آنها این وظیفه نبوده این آدما مثل نابینا ی بی عصا بخاطر اینکه در حرکت مداوم سرنگون میشن و نمیتونن بفهمن دلیل اون چیه با زبون به عالم و آدم تهمت میزنن و اوج بدبختی این آدما وقتی نمایان میشه که تو اون دنیا همون دست و پا که جونشونو تو این دنیا به دست اونا دادن بر علیه اونا با زبان حرف و شهادت میدن

دست و پای او جماد و جان او
هر چه گوید آن دو در فرمان او
با زبان گر چه تهمت می‌نهند
دست و پاهاشان گواهی می‌دهند

ستون چوبی حنانه (حنین کننده :ناله کننده) از دوری رسول اکرم همچونان صاحبان خرد وفهم ناله ها سر میداد تا روزی پیامبر ازش پرسید چه میخواهی ای ستون و در جواب شنید که جانم از دوری شما خون گشته

استن حنانه از هجر رسول
استن حنانه از هجر رسول
ناله می‌زد همچو ارباب عقول
گفت پیغامبر چه خواهی ای ستون
گفت جانم از فراقت گشت خون
تکیه گاه و مسندت بودم و از من دوری گزیدی و بر منبر تکیه کردی ؟ پیامبر در جواب ستون میفرماید که آیا تو میخواهی درخت نخلی باشی تا مردم شرق و غرب از تو میوه بچینند؟ و در عالم دیگه ای از تو سروی بوجود بیاد و تا همیشه سبز و تازه باقی بمانی ؟؟ ستون حنانه در جواب گفت بله میخواهم اونی باشم که همیشه زنده است مولانا میفرماید تو ای انسان غافل کمتر از چوبی نباش وخود را نفروش به دو روزه دنیا ...
مسندت من بودم از من تاختی
بر سر منبر تو مسند ساختی
گفت خواهی که ترا نخلی کنند
شرقی و غربی ز تو میوه چنند
یا در آن عالم حقت سروی کند
تا تر و تازه بمانی تا ابد
گفت آن خواهم که دایم شد بقاش
بشنو ای غافل کم از چوبی مباش
پیامبر نیز آن ستون را دفن کرد در زمین تا در روز رستاخیز همچو مردمان محشور شود تا این را بدانی که هر کسی را خداوند بسوی خود بخواند از همه کارها دست میکشد و خود را در کار خداوندی مشغول میدارد و هرکسی که راه به یزدان برد از همه کارهای دنیوی دست میکشد و دعوت حق را لبیک میگوید
آن ستون را دفن کرد اندر زمین
تا چو مردم حشر گردد یوم دین
تا بدانی هر که را یزدان بخواند
از همه کار جهان بی کار ماند
هر که را باشد ز یزدان کار و بار
یافت بار آنجا و بیرون شد ز کار
و اونکسی که از احوال روحانی و اسرار دل بهره ای نبرده کی میتونه فهم کنه و نالیدن جمادات رو بر دعوت حق تعالی باور کنه اگر هم بشکل ظاهری تصدیق میکنه برای اینه که دیگران اورا در شمار اهل نفاق به حساب نیاورند ولی از درون باوری به شعور جمادات و تسبیح شون به حضرت حق ندارند .... قرآن در آیات متعددی به جمادات نسبت شعور می‏دهد و حتی خاطرنشان می‏سازد که آنها خدا را تسبیح می‏گویند ولی تسبیح گفتن آنها به صورتی است که برای انسانها قابل فهم نیست و انسان ابزار لازم را در جهت فهم و درک تسبیح گویی جمادات ندارد. به این آیات توجه کنید:
«وَ اِنْ مِنْ شَی‏ءٍ الاّ یُسَبِّحُ بِحَمْدِ رَبِّهِ و لکنْ لاتَفْقَهونَ تَسْبیحَهُم». (اسراء /44)
«چیزی وجود ندارد مگر اینکه به عنوان سپاس پروردگار او را تسبیح می‏گوید ولی شما تسبیح‏گویی آنها را نمی‏فهمید»
آنک او را نبود از اسرار داد
کی کند تصدیق او نالهٔ جماد
گوید آری نه ز دل بهر وفاق
تا نگویندش که هست اهل نفاق
مولانا در ادامه میفرمایند اگر در جهان واقفان امر کن نبودند هیچ کسی تسبیح جمادات رو باور نمیکرد (کن فیکون)(إِنَّمَا أَمْرُهُ إِذَا أَرَادَ شَیْئًا أَنْ یَقُولَ لَهُ کُنْ فَیَکُونُ) امر او تنها چنین است که وقتی اراده چیزی کند، بگوید: بباش، و او موجود شود)
و جمله" فَیَکُونُ" بیانگر اطاعت آن شی‏ء است که مورد اراده خدا قرار گرفته، می‏خواهد بفرماید: همین که هست شدن چیزی مورد اراده خدا قرار گرفت، بدون درنگ لباس هستی می‏پوشد
گر نیندی واقفان امر کن
در جهان رد گشته بودی این سخن
یک اشکال و شک میتونه صد هزار از ادماییکه اهل فلسفه و استدلال گرایی هستن رو به قعر چاه گمراهی ببره چونکه پر و بال اونها بر پایه شک و تقلید از استدلال عقلی مبتنی ست
صد هزاران ز اهل تقلید و نشان
افکندشان نیم وهمی در گمان
که بظن تقلید و استدلالشان
قایمست و جمله پر و بالشان
در میان این جماعت که برای هر موجودیتی دلیلی علمی بر پایه گمان میاورند (مثلا خلق جهان را بر اثر یک انفجار میپندارند )شیطان براحتی شبهه ای بوجود میاره و اعتقاداتشون رو سرنگون میکنه
شبهه‌ای انگیزد آن شیطان دون
در فتند این جمله کوران سرنگون
این دسته از افراد که متکی فهم و درک عقلی خودشون هستن و زور میزنن همه جهان رو با عقل خودشون قیاس کنن رو مولانا تشبیه میکنه به پای چوبی که تکیه گاه قابل ااعتمادی نیست و نمیشه با اون درست راه رفت
پای استدلالیان چوبین بود
پای چوبین سخت بی تمکین بود
البته بجز از ولی کامل و اگاه و واقف و قطب زمانه به اسرار الهی که کوه از عظمت و ثباتش به حیرت میوفته ...(قطب در دیدگاه صوفیه انسان کامل و ولی خداست که در هر زمان فقط یکی وجود دارد که برخی از آنان علاوه بر خلافت باطنی و معنوی دارای خلافت ظاهری هم می باشند.

ابن عربی در آثارش – خصوصاً فتوحات مکیه – مکرر از این واژه استفاده می کند و تعدادی از سران صوفیه قبل از خود را جزء اقطاب معرفی می نماید و همچنین ادعا دارد که برخی از اقطاب زمان خود را ملاقات نموده است.)
غیر آن قطب زمان دیده‌ور
کز ثباتش کوه گردد خیره‌سر
مولانا در ادامه استدلالیان رو به کوری تشبیه میکنه که تکیه بر عصا داره تا به زمین نخوره
پای نابینا عصا باشد عصا
تا نیفتد سرنگون او بر حصا
در امور دین هم کسی یکه تازی میکنه و باعث پیروزی سپاه میشه که اهل شهود باشه و دیگران اگر راه بجایی هم بردند در پناه همین مردمی هستند که راه رو از چاه دیده اند
آن سواری کو سپه را شد ظفر
اهل دین را کیست سلطان بصر
با عصا کوران اگر ره دیده‌اند
در پناه خلق روشن‌دیده‌اند
اگر این افراد بینا نبودند در جهان دیگران همگی راه رو گم میکردند و دیگه ازونها هیچ کاری برنمیومد و اصطلاحا ادم کور نمیتونه کشت و زرع و تجارت کنه و در نهایت همگی ازین گمراهی میمردند
گر نه بینایان بدندی و شهان
جمله کوران مرده‌اندی در جهان
نه ز کوران کشت آید نه درود
نه عمارت نه تجارتها و سود
مولانا در ادامه خطاب به این دسته از افراد میفرماید که اگر فضل و دانش خداوند درمیان نبود همین یه مقدار دانشی هم که داارید و به مانند عصا ازون بهره میرید در هم میشکست از بین میرفت
گر نکردی رحمت و افضالتان
در شکستی چوب استدلالتان

این عصا همون دلیل اوردن و قیاس کردن مسائل باهم هست چونکه ذهن ما با پیدا کردن و یا تراشیدن دلایل برای موضوعات میتونه اونارو درک کنه مولانا در ادامه همین قدرت بینایی کم رو لطف حضرت جلیل که بینای کامل هست رو محسوب میکنه ...ولی اگر همین عصا و یا ذهن استدلال گر ابزاری برای جنگیدن و تحمیل عقاید شد باید این عصا رو شکوند و خورد کرد
این عصا چه بود قیاسات و دلیل
آن عصا که دادشان بینا جلیل
چون عصا شد آلت جنگ و نفیر
آن عصا را خرد بشکن ای ضریر
خداوند این ابزار عقل و استدلال و این عصا رو بشما داد تا در این راه جلو بیایید اما با همین استدلال و تکیه براین عقل سعی در بیان و اثبات ویا انکار خودش میکنین
...مولانا بازم بمقام ولی و راهنما و مقام سرسپردگی اشاره ای بجا میکنه و میگه ای گروهه افراد کور به چه کاری مشغولید ؟؟یک نفر بینا را در میان خود بیاورید و دنبال او براه بیوفتید و اینقدر به عصای خود محکم تکیه نکنید
او عصاتان داد تا پیش آمدیت
آن عصا از خشم هم بر وی زدیت
حلقهٔ کوران به چه کار اندرید
دیدبان را در میانه آورید
دامن اونی رو بگیر که این عصا رو بتو داد و از قصه حضرت ادم که از بهشت رانده شد درس بگیر حضرت ادم بواسطه این عصا دچار وسواس فکری شد و به گناه تن داد ...مولانا درادامه با تشبیه زیبایی چگونگی کاربرد همین عصا در دست حضرت موسی که تبدیل به اژدها شد و یا به ستون حنانه ای که در نزد پیامبر اسلام به صحبت اومد رو بیان میکنه و میفرماید جمادات هم مثل ما تسبیح خداوند میگویند و در راه دین و شریعت تبدیل به معجزه میشن
دامن او گیر کو دادت عصا
در نگر کادم چه‌ها دید از عصا
معجزهٔ موسی و احمد را نگر
چون عصا شد مار و استن با خبر
از عصا ماری و از استن حنین
پنج نوبت می‌زنند از بهر دین
اگر راه انبیا نامعقول و نا مناسب بود کی این جمادات به معجزه مبدل میشدند تا عقل را قانع کنند چونکه هرچیری معقولی رو عقل بدون نیاز به اعجاز میپذیرد
گرنه نامعقول بودی این مزه
کی بدی حاجت به چندین معجزه
هرچه معقولست عقلش می‌خورد
بی بیان معجزه بی جر و مد
این روش نادر که با عقل جور درنمیاد رو ببین که در دل انسانهای نیک بخت مورد قبول واقع میشه
این طریق بکر نامعقول بین
در دل هر مقبلی مقبول بین
این معجزات باعث میشه عقل استدلالی و گوشه ای مخفی بشه مثل دیو و دد(حیوانات وحشی) که از انسان میگریزند به دور دستها پناه میبرند ....منکران هم با دیدن معجزات خودشون رو مخفی میکنند بقول مولانا در زیر گیاه
همچنان کز بیم آدم دیو و دد
در جزایر در رمیدند از حسد
هم ز بیم معجزات انبیا
سر کشیده منکران زیر گیا
تا این منکران در پناه قانون و نیکنامی(ناموس) مسلمانی زندگی کنند تا کسی دورویی و نفاق او نهارو تشخیص نده ...مثل اون کسانیکه فلز بی ارزش رو نقره اندود میکنن و نام پادشاه رو روی اون ضرب میکنند
تا به ناموس مسلمانی زیند
در تسلس تا ندانی که کیند
همچو قلابان بر آن نقد تباه
نقره می‌مالند و نام پادشاه
ظاهرا هم حرفاشون از یگانگی و اتحاد با دیگران یکیست اما در باطن مثل تخم صرع در نان میمونه که تلخ مزه است و باعث سردرد میشه .. این دسته از ادما که اهل استدلال هستن رو مولانا در این بیت فلسفی لقب میده و میفرماید اونا از روی ترس که حرفی نمیزنن چونکه در این صورت شریعت و دین حق اونهارو برخواهد چید وبر هم خواهد زد
ظاهر الفاظشان توحید و شرع
باطن آن همچو در نان تخم صرع
فلسفی را زهره نه تا دم زند
دم زند دین حقش بر هم زند
دست و پاهای این افراد به مانند همین جمادات تسبیح گو فرمانبردار جانهای این افرادند و اگر چه با زبان تهمت میزنند و در مقام انکار بر می ایند اما دست و پاهایشان بر حقایق گواهی میدهند ..اشاره است به ایه ربانی از کلام الله بدین مضمون:: الْیَوْمَ نَخْتِمُ عَلی‌ أَفْواهِهِمْ وَ تُکَلِّمُنا أَیْدِیهِمْ وَ تَشْهَدُ أَرْجُلُهُمْ بِما کانُوا یَکْسِبُونَ
امروز بر دهانشان مُهر می‌نهیم و دست‌هایشان با ما سخن می‌گویند و پاهایشان به آن چه کسب کرده‌اند گواهی می‌دهند.

پای استدلالیان چوبین بود
پای چوبین سخت بی تمکین بود
غیر آن قطب زمان دیده‌ور
کز ثباتش کوه گردد خیره‌سر
گویا اشاره به فلسفه ابن عربی و فرزند خوانده او صدرالدین بلخی(قونوی) باشد که از بزرگان و هم عصران مولانا بوده است.از شاگردان معروف قونوی یکی هم عراقی شاعر و عارف بزرگ سده هفتم بوده است.شهرت ابن عربی را وامدار همین فرزند خوانده میدانند.
مولانا بر این نظر است فلسفه چون بر شک استوار است در نهایت با ایمان که جبری است ناسازگار است و با رسیدن به حیطه ای مانند وحی دیگر چاره ساز نیست و خود بیراهگی است.

باطن آن همچو در نان تخم صرع منظور از تخم صرع چیست؟

ادامه دریافت های دفتر اول مثنوی 20 حکایت نالیدن ستون از دوری پیامبر
استن حنانه از هجر رسول2113
ناله می زد همچو ارباب عقول
در آغاز وحی،پیامبر بر ستونی تکیه می داد و برای مردم سخن از جانشان (باطن دین) می کرد.پس از آن منبر ساختتد و ... ناگهان ناباورانه دیدند که ستون از دوری پیامبر ناله می کند ،که دیگر بر او تکیه نمی دهد.پیامبر به ستون چوبی گفت می خواهی تو را نخل پرباری کنم؟یا می خواهی سروی باشی همیشه تازه در آن جهان؟
گفت آن خواهم که دایم شد بقاش
بشنو ای غافل کم از چوبی مباش
ستون گفت که خواهان بقای جاودانی هستم و پیامبر آن ستون را در زمین دفن کرد تا مانند سایر انسان ها محشور شود. (ماخذ:صحیح بخاری) مولانا ناله ستون را مرتبط به تسبیح همه چیز می داند که در قرآن امده است .همچنین ستون حنانه را در کنار عصای موسی قرار می دهد. برای آنان که این تسبیح را باور نمی کنند و همه چیز را با استدلال و عقل ظاهری (نه نور جان)می خواهند دریابند، تمثیل های زیادی می‌آورد:
-پای استدلالیان چوبین بود
-عصا (استدلال)برای نابینا لازم است
-آنان که از نور حقیقت فرار می کنند مانند جنیان هستند که از حسادت به جزایر فرار می کنند.یا از خجالت(ناچیز بودن استدلالشان در برابر دریافت های جان) زیر گیاهان مخفی می شوند.یا نقره بر روی سکه های تقلبی می مالند.یا مانند نان تازه ای است که در درونش تخم صرع دارد.
کانال و وبللگ آرامش و پرواز روح
arameshsahafian@

تخمِ صَرع تخمی است که اگر با گندم آسیاب شود و با آردی که از این عمل حاصل می شود نان پخته گردد طعم آن بسیار تلخ و ناگوار و خوردنش موجب سرگیجه می شود.

لطفا این بیت را معنی بفرمائید.
گر نیندی واقفان امر کن
در جهان رد گشته بودی این سخن
با سپاس

سلام
به نظر بنده ستون نماد تکیه گاه پیامبر و چیزی که با تمام وجود سخنان ایشان را با گوش جان میشوند هستش.
حالا انسان که اشرف مخلوقات هست آیا از شی هم پست تره؟
بله اگر انسان در عمر خویش بویی از مراتب انسانیت نبرده باشه از شی هم پست تره.

سلام وزن شعر  در بیت ۸ مصرع دو فکر کنم اونی نیست که نوشتید اگر تقطیعش  بفرستید ممنون میشم همون بیت هشت منظورمه

تسلُّس یعنی سالوسی و مکر

سلام

چرا سرکار خانم عندلیب خوانش رو ادامه ندادند؟

چقدر زیبا

«جان» یکی‌ست، همان جااان جانان....