شمارهٔ ۷۸
گشتهام از فیض عشق موی به مو دوست دوست
این نه بود او منم وین نه منم اوست اوست
در دو جهان غیر یار نیست ولی چون کنم
چشم خرد مغز را مینگرد پوست پوست
در تو کشد عاقبت رشته سیر دو کون
کوی تو بحرست بحر هر دو جهان جوست جوست
چون رخ او بنگرد چشم جهان بین عقل
آنچه نقابش خرد کرده گمان روست روست
کشته عشقم چسان شکوه ز دشمن کنم
آنکه بخونم کشید دوست بود دوست دوست
بینداز او آنچه چشم آنهمه رنگست رنگ
آنچه مشام دلم میشنود بوست بوست
وحدت او را زیان نیست ز کثرت بلی
آنچه گهی خط و گاه زلف بود موست موست
بر خط فرمان تست نه سر مشتاق و بس
در خم چوگان حکم نه فلک گوست گوست
اطلاعات
وزن: مفتعلن فاعلن مفتعلن فاعلن (منسرح مطوی مکشوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکیدرج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
گشتهام از فیض عشق موی به مو دوست دوست
این نه بود او منم وین نه منم اوست اوست
هوش مصنوعی: در اثر عشق، به شدت دگرگون شدهام. من و دوستم به هم پیوستهایم و دیگر نمیتوانم بین خودم و او تفاوتی بگذارم. حس میکنم که او من است و من او هستم.
در دو جهان غیر یار نیست ولی چون کنم
چشم خرد مغز را مینگرد پوست پوست
هوش مصنوعی: در دو جهان هیچ کس جز معشوق وجود ندارد، اما چگونه میتوانم با چشم عقل به جای مغز، تنها ظواهر را ببینم؟
در تو کشد عاقبت رشته سیر دو کون
کوی تو بحرست بحر هر دو جهان جوست جوست
هوش مصنوعی: در نهایت، همواره به تو وصل خواهد شد، چرا که کوی تو مانند دریایی است که جوش و خروش هر دو جهان را در خود دارد.
چون رخ او بنگرد چشم جهان بین عقل
آنچه نقابش خرد کرده گمان روست روست
هوش مصنوعی: وقتی که به چهره او نگاه میکنید، چشم بینا و عقل میفهمند که آنچه را که خرد به آن پرده پوشیده، واقعیت در حال نمایان شدن است.
کشته عشقم چسان شکوه ز دشمن کنم
آنکه بخونم کشید دوست بود دوست دوست
هوش مصنوعی: من عاشق هستم و نمیدانم چگونه از دشمن شکایت کنم، زیرا آن که به خاطرش خون شدم، خود دوستی بود که به من محبت میکرد.
بینداز او آنچه چشم آنهمه رنگست رنگ
آنچه مشام دلم میشنود بوست بوست
هوش مصنوعی: آنچه را که چشمانش میبیند، به او ببخش؛ زیرا رنگها به اندازهی آنچه که قلبم میشنود، جذابیت دارند و بوی آنچه را که دوست دارم، مهمتر است.
وحدت او را زیان نیست ز کثرت بلی
آنچه گهی خط و گاه زلف بود موست موست
هوش مصنوعی: وجود او در کثرتها آسیب نمیبیند. البته آنچه گاهی به عنوان خط یا زلف دیده میشود، در واقع فقط مو است.
بر خط فرمان تست نه سر مشتاق و بس
در خم چوگان حکم نه فلک گوست گوست
هوش مصنوعی: در این بیت به نظر میرسد شاعر به کنایه از سرنوشت و تقدیر صحبت میکند. او میگوید که بر طبق قانون و سرنوشت، باید در مسیر مشخصی حرکت کرد و نمیتوان تنها با اشتیاق و آرزو به هدف رسید. همچنین، به نوعی از بازی چوگان و نقش فلک اشاره میکند که نشاندهنده تأثیر عوامل بیرونی و طبیعی بر زندگی انسان است. به طور کلی، معنا به نوعی از تسلیم و پذیرش واقعیتها اشاره دارد.

مشتاق اصفهانی