شمارهٔ ۷۰
آنکه درمان دل خسته عالم با اوست
رفت و داغم بجگر ماند که مرهم با اوست
نه بزرگیست به دولت که سلیمان نشود
دیو هرچند که روزی دو سه خاتم با اوست
چون مسیح آنکه کند زنده جهان را بدمی
غیر تیغ تو دگر کیست که این دم با اوست
خواهد ارخون من آن دلبر ترسا بچه ریخت
نیست با کم که دم عیسی مریم با اوست
نبود از داغ جفایش گلهام زین داغم
که بداغم نمک افشاند و مرهم با اوست
ز آن سپاهی بچه فریاد که آن نرگس شوخ
کز نگاهی شکند قلب دو عالم با اوست
چه حذر میکند از آتش دوزخ مشتاق
روز محشر اگر این دیده پر نم با اوست
اطلاعات
وزن: فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکیدرج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
آنکه درمان دل خسته عالم با اوست
رفت و داغم بجگر ماند که مرهم با اوست
هوش مصنوعی: کسی که میتوانست قلب جریحهدار من را آرام کند، رفت و من تنها به یاد او دلم زخم دارد، چون او خود داروی درد من بود.
نه بزرگیست به دولت که سلیمان نشود
دیو هرچند که روزی دو سه خاتم با اوست
هوش مصنوعی: در این بیت گفته میشود که داشتن قدرت و ثروت کافی نیست تا کسی به مقام و عظمت سلیمان برسد. حتی اگر کسی هر روز چندین انگشتر با خود داشته باشد، هنوز هم نمیتواند دیوانگی و ستمگری را از خود دور کند و به جایگاه واقعی سلیمان دست یابد.
چون مسیح آنکه کند زنده جهان را بدمی
غیر تیغ تو دگر کیست که این دم با اوست
هوش مصنوعی: چون مسیحی که جهانی را با نفسش زنده میکند، غیر از تو که با تیغ خود زندهام میکنی، دیگر چه کسی است که در این لحظه با من باشد؟
خواهد ارخون من آن دلبر ترسا بچه ریخت
نیست با کم که دم عیسی مریم با اوست
هوش مصنوعی: دلبر زیبای من، که مانند یک تکه نازک از مریم است، برای من اهمیت ویژهای دارد. او در وصفش نمیتوانم چیزی به کم و کاستی بگویم، زیرا حضورش برایم همچون معجزهای است.
نبود از داغ جفایش گلهام زین داغم
که بداغم نمک افشاند و مرهم با اوست
هوش مصنوعی: من به خاطر درد جداییاش شکایت ندارم، زیرا این درد برای من مثل نمکی است که بر زخمی کهنه میپاشند و او خود دارویی برای این زخم است.
ز آن سپاهی بچه فریاد که آن نرگس شوخ
کز نگاهی شکند قلب دو عالم با اوست
هوش مصنوعی: از آن سرباز بپرسید که چرا آن نرگس زیبا با نگاهش قلب دو جهان را میشکند.
چه حذر میکند از آتش دوزخ مشتاق
روز محشر اگر این دیده پر نم با اوست
هوش مصنوعی: شخصی که مشتاق روز قیامت است، از آتش دوزخ میترسد، اما اگر چشمش پر از اشک باشد، این ترس کمتر میشود.

مشتاق اصفهانی