گنجور

بخش ۲۷

شیر گفت: بمجرد گمان بی وضوح یقین نزدیکان خود را مهجور گردانیدن و در ابطال ایشان سعی پیوستن خود را در عذاب داشتن است و تیشه برپای خویش زدن، و پادشاه را در همه معانی خاصه در اقامت حدود و در امضای ابواب سیاست؛ تامل و تثبت واجب است.

دمنه گفت: فرمان ملک راست. اما هرگاه که این غدار مکار بیاید آماده و ساخته باید بود تا فرصتی نیابد. و اگربهتر نگریسته شود خبث عقیدت او در طلعت کژ و صورت نازیباش مشاهدت افتد، که تفاوت میان ملاحظت دوستان و نظرت دشمنان ظاهر است، و پوشانیدن آن بر اهل تمییز متعذر.

و علامت کژی باطن او آنست که متلون و متغیر پیش آید و چپ و راست می‌نگرد و پس و پیش سره می‌کند، جنگ را می‌بسیجد

بر بسته میان و در زده ناوک
بگشاده عنان و در چده دامن

شیر گفت: صواب همین است. و اگر از این علامات چیزی مشاهده افتد شبهت زایل گردد. چون دمنه از اغرای شیر بپرداخت و دانست که بدم او آتش فتنه از آن جانب بالا گرفت خواست که گاو را ببیند و او را هم بر باد نشاند، و بفرمان شیر رود تا از بدگمانی دور باشد، گفت: یکی شنزبه را بینم و از مضمون ضمیر او تنسمی کنم؟ شیر اجازت کرد.

اطلاعات

وزن: مفعول مفاعلن مفاعیلن (هزج مسدس اخرب مقبوض)
قالب شعری: غزل/قصیده/قطعه
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

شیر گفت: بمجرد گمان بی وضوح یقین نزدیکان خود را مهجور گردانیدن و در ابطال ایشان سعی پیوستن خود را در عذاب داشتن است و تیشه برپای خویش زدن، و پادشاه را در همه معانی خاصه در اقامت حدود و در امضای ابواب سیاست؛ تامل و تثبت واجب است.
هوش مصنوعی: شیر بیان کرد که با اطمینان نداشتن به چیزها، نزدیکان خود را به فراموشی می‌سپارد و در تلاش برای ابطال آن‌ها، خود را در عذاب می‌اندازد. اینگونه است که با دست خود به پایه‌های خود آسیب می‌زند. همچنین، پادشاه باید در تمامی امور، به ویژه در تعیین مرزها و تصویب مسائل مربوط به سیاست، دقت و توجه کافی داشته باشد.
دمنه گفت: فرمان ملک راست. اما هرگاه که این غدار مکار بیاید آماده و ساخته باید بود تا فرصتی نیابد. و اگربهتر نگریسته شود خبث عقیدت او در طلعت کژ و صورت نازیباش مشاهدت افتد، که تفاوت میان ملاحظت دوستان و نظرت دشمنان ظاهر است، و پوشانیدن آن بر اهل تمییز متعذر.
هوش مصنوعی: دمنه گفت: فرمان پادشاه درست است. اما هر زمان که این شخص خائن و فریبکار بوجود آید، باید آماده و مجهز باشیم تا نتواند از فرصت استفاده کند. اگر بیشتر دقت کنیم، می‌توانیم زشتی نیت او را در چهره ناهنجار و ظاهر ناپسندش ببینیم؛ زیرا تفاوت بین نحوه نگاه دوستان و دشمنان به وضوح مشخص است و پنهان کردن این واقعیت از افراد صاحب درک و تمیز دشوار است.
و علامت کژی باطن او آنست که متلون و متغیر پیش آید و چپ و راست می‌نگرد و پس و پیش سره می‌کند، جنگ را می‌بسیجد
هوش مصنوعی: علامت ناپاکی درون او این است که مدام در حال تغییر و تحول است و به چپ و راست نگاه می‌کند و در گذشته و آینده سرگردان می‌شود و در مورد جنگ نیز دچار تردید است.
بر بسته میان و در زده ناوک
بگشاده عنان و در چده دامن
هوش مصنوعی: دربسته‌ای را باز کرده و تیر (ناوک) را به سوی آن رها کرده‌اند، و این در حالی است که در کمربند (دامن) آزاد و رها شده است.
شیر گفت: صواب همین است. و اگر از این علامات چیزی مشاهده افتد شبهت زایل گردد. چون دمنه از اغرای شیر بپرداخت و دانست که بدم او آتش فتنه از آن جانب بالا گرفت خواست که گاو را ببیند و او را هم بر باد نشاند، و بفرمان شیر رود تا از بدگمانی دور باشد، گفت: یکی شنزبه را بینم و از مضمون ضمیر او تنسمی کنم؟ شیر اجازت کرد.
هوش مصنوعی: شیر گفت: کار درست همین است. اگر نشانه‌ای از این موضوع دیده شود، تردید برطرف می‌شود. چون دمنه پس از تحریک شیر متوجه شد که رفتار او آتش فتنه را بالا برده است، تصمیم گرفت گاو را ببیند و او را نیز به دور از خطر کند. او پیشنهاد کرد که همراه شیر برود تا از بدبینی دور بماند و گفت: آیا می‌توانم یکی از شنزبه‌ها را ببینم و از آنچه در دل اوست باخبر شوم؟ شیر اجازه داد.