گنجور
نصرالله منشینصرالله منشی

بخش ۴ - برگزیدن برزویهٔ طبیب برای ترجمهٔ کلیله و دمنه

آن خسرو عادل، همت بر آن مقصور گردانید که آن را ببیند و فرمود که مردی هنرمند باید طلبید که زبان پارسی و هندوی بداند، و اجتهاد او در علم شایع باشد، تا بدین مهم نامزد شود. مدت دراز بطلبیدند، آخر برزویه نام جوانی نشان یافتند که این معانی در وی جمع بود، و به صناعت طب شهرتی داشت. او را پیش خواند و فرمود که: پس از تأمل و استخارت و تدبر و مشاورت تو را به مهمی بزرگ اختیار کرده ایم، چه حال خِرد و کیاست تو معلوم است، و حرصِ تو بر طلبِ علم و کسبِ هنر مقرر. و می‌گویند که به هندوستان چنین کتابی است، و می‌خواهیم که بدین دیار نَقل افتد، و دیگر کتب هندوان بدان مضموم گردد. ساخته باید شد تا بدین کار بر وی و به دقایق استخراج آن مشغول شوی. و مالی خطیر در صحبت تو حمل فرموده می‌آید تا هر نفقه و مَؤونت که بدان حاجت افتد تکفل کنی، و اگر مدت مقام دراز شود و به زیادتی حاجت افتد باز نمایی تا دیگر فرستاده آید، که تمامی خزاین ما در آن مبذول خواهد بود.

بخش ۳ - به سمع انوشیروان رساندن ذکر کلیله و دمنه را: و در اثنای آن به سَمع او رسانیدند که در خزاین ملوک هند کتابیست که از زبان مرغان و بهایم و وحوش و طیور و حشرات جمع کرده اند، و پادشاهان را در سیاست رعیت و بسط عدل و رأفت، و قمع خصمان و قهر دشمنان، بدان حاجت باشد، و آن را عمده هر نیکی و سرمایه هر علم و راهبر هر منفعت و مفتاح هر حکمت می‌شناسند، و چنانکه ملوک را از آن فواید تواند بود اوساط مردمان را هم منافع حاصل تواند شد، و آن را کتاب «کلیله و دمنه» خوانند. بخش ۵ - سفر برزویه به هندوستان: وانگاه مثال داد تاروزی مسعود و طالعی میمون برای حرکت او تعیین کردند، و او بر آن اختیار روان شد، و در صحبت او پنجاه صره که هر یک ده هزار دینار بود حمل فرمود. و بمشایعت او با جملگی لشکر و بزرگان ملک برفت.

اطلاعات

منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

آن خسرو عادل، همت بر آن مقصور گردانید که آن را ببیند و فرمود که مردی هنرمند باید طلبید که زبان پارسی و هندوی بداند، و اجتهاد او در علم شایع باشد، تا بدین مهم نامزد شود. مدت دراز بطلبیدند، آخر برزویه نام جوانی نشان یافتند که این معانی در وی جمع بود، و به صناعت طب شهرتی داشت. او را پیش خواند و فرمود که: پس از تأمل و استخارت و تدبر و مشاورت تو را به مهمی بزرگ اختیار کرده ایم، چه حال خِرد و کیاست تو معلوم است، و حرصِ تو بر طلبِ علم و کسبِ هنر مقرر. و می‌گویند که به هندوستان چنین کتابی است، و می‌خواهیم که بدین دیار نَقل افتد، و دیگر کتب هندوان بدان مضموم گردد. ساخته باید شد تا بدین کار بر وی و به دقایق استخراج آن مشغول شوی. و مالی خطیر در صحبت تو حمل فرموده می‌آید تا هر نفقه و مَؤونت که بدان حاجت افتد تکفل کنی، و اگر مدت مقام دراز شود و به زیادتی حاجت افتد باز نمایی تا دیگر فرستاده آید، که تمامی خزاین ما در آن مبذول خواهد بود.
هوش مصنوعی: خسرو عادل تصمیم گرفت تا کتابی را ببیند و فرمود که باید فردی هنرمند بیابند که به زبان‌های فارسی و هندی آشنا باشد و در علم مشهور و دارای مهارت باشد. آن‌طور که در نظر داشتند، مدت زمان زیادی والده به جستجوی چنین فردی بودند، تا اینکه بالاخره جوانی به نام برزویه پیدا کردند که تمامی ویژگی‌های مورد نظر را داشت و در حوصله طبابت نیز شناخته شده بود. او را احضار کردند و به او گفتند که پس از تفکر و مشورت، برای یک کار بزرگ انتخاب شده‌ای، زیرا خرد و تدبیرت شناخته شده است و علاقه‌ات به علم و هنر ثابت شده است. به او گفتند که در هندوستان کتابی وجود دارد که می‌خواهیم آن را به دیار خود بیاوریم تا با دیگر کتب هندی ترکیب شود. از او خواسته شد که خود را برای این کار آماده کند و مواردی را که برای این پروژه نیاز است، تأمین نماید. همچنین قول داده شد که مبلغی کلان همراه او خواهد بود تا هرگونه هزینه‌ای که لازم است، تأمین کند و اگر نیاز به مدت بیشتری باشد، درخواست کند تا فرستاده‌ای دیگر بیاید، زیرا تمام دارایی‌های آن‌ها برای این هدف هزینه خواهد شد.