شمارهٔ ۳۸ - در مرثیه فرماید
آه کامسال اندرین بستان سرای
دهر هر گل را که بهتر دید چید
واندرختی را که خوشتر بود پار
چرخ ناخوش خوی از بیخش برید
وانکه در برداشت تشریف قبول
دست مرگ اول لباس او برید
لاجرم زان پیشتر کاید ز شیب
شاه راه عمر را پایان پدید
پیک مرگ از دشت آفت بیمحل
بر سر حافظ محمد جان رسید
وه چه حافظ آن فرید روزگار
کایزدش در عهد خود فرد آفرید
آن که بود از پرتو انفاس او
گرمی هنگامهٔ شاه شهید
وانکه دوران انتظار شغل او
از محرم تا محرم میکشید
واندرین ماتم سرا گلبانگ او
گوش حوران جنان هم میشنید
عندلیب روحش از بستان دهر
از صدای کوس رحلت چون رمید
بهر تاریخش یکی از غیب گفت
عندلیبی باز ازین بستان پرید
اطلاعات
وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مسدس محذوف یا وزن مثنوی)
قالب شعری: قطعه
منبع اولیه: ویکیدرج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
آه کامسال اندرین بستان سرای
دهر هر گل را که بهتر دید چید
هوش مصنوعی: در این باغ زیبا، هر روزگار و شرایطی، کسی که به دنبال زیباییهاست، هر گلی را که زیباتر میبیند، چیده و از آن بهرهمند میشود.
واندرختی را که خوشتر بود پار
چرخ ناخوش خوی از بیخش برید
هوش مصنوعی: درختی که زیباتر بود، به دلیل عدم خوش اخلاقی چرخ زمان، از بیخ و بن بریده شد.
وانکه در برداشت تشریف قبول
دست مرگ اول لباس او برید
هوش مصنوعی: کسی که مقام و جایگاه او مورد تأیید قرار گرفت، مرگ نخستین چیزی است که او را در بر میگیرد و زودتر از هر چیز دیگری او را تحت تاثیر قرار میدهد.
لاجرم زان پیشتر کاید ز شیب
شاه راه عمر را پایان پدید
هوش مصنوعی: بنابراین، قبل از آن که از سربالایی زندگی به پایان برسیم، باید به اعتراف و حقیقت زندگی واقف شویم.
پیک مرگ از دشت آفت بیمحل
بر سر حافظ محمد جان رسید
هوش مصنوعی: خبر مرگ از جایی بیهوا و ناگهانی بر سر حافظ محمد جان نازل شد.
وه چه حافظ آن فرید روزگار
کایزدش در عهد خود فرد آفرید
هوش مصنوعی: این بیت به ستایش حافظ اشاره دارد و میگوید او همچون فرادی است که در زمان خودش بینظیر و بیهمتاست، و وجودش از عنایت و رحمت الهی نشأت گرفته است. حافظ در میان شاعران جایگاهی ویژه دارد و به عنوان یک شخصیت منحصر به فرد در دوران خود شناخته میشود.
آن که بود از پرتو انفاس او
گرمی هنگامهٔ شاه شهید
هوش مصنوعی: کسی که به لطف وجودش، دگرگونی و شور و نشاط را به وجود میآورد، مانند نور و گرمایی است که در طلیعهٔ حضور یک پادشاه شهید حس میشود.
وانکه دوران انتظار شغل او
از محرم تا محرم میکشید
هوش مصنوعی: کسی که مدت زمان انتظار او از یک محرم تا محرم دیگر طول میکشد.
واندرین ماتم سرا گلبانگ او
گوش حوران جنان هم میشنید
هوش مصنوعی: در حال حاضر در فضای غم و اندوه، صدای نغمهاش به گوش حوریان بهشتی میرسد.
عندلیب روحش از بستان دهر
از صدای کوس رحلت چون رمید
هوش مصنوعی: پرندهای که روحش از باغ زندگی فرار کرده، به خاطر صدای زنگ مرگ دیگر اصلاً در آنجا نمیتواند بماند.
بهر تاریخش یکی از غیب گفت
عندلیبی باز ازین بستان پرید
هوش مصنوعی: به مناسبت تاریخی، یکی از نغمهخوانان (عندلیبی) از این باغ پرواز کرد و به سراغ چیزهای ناشناخته و پنهان رفت.