گنجور

شمارهٔ ۱۳ - وله ایضا

خورشید آسمان وزارت که روی ملک
آئینه‌وش ز صیقل عدلش منور است
سلطان بارگاه سیادت که عهد او
پاینده دار دولت آل پیامبر است
آن داور زمانه که دارائی جهان
برقد کبریاش لباس محقر است
آن والی زمانه که کوس ولای او
یکباره هر که زد دو جهانش مسخر است
یعنی امین دین محمد که نام او
بر لوح دل نشسته‌تر از سکه بر زر است
بودش به من گمان خطائی که ذات من
در ارتکاب آن ز ملک بی‌گنه‌تر است
با آن که داده بود به خود مدتی قرار
کاظهار آن مخالف تمکین و لنگر است
زانجا که نکته پروری طبع شوخ اوست
زانجا که شوخ طبعی آن نکته‌پرور است
صندوق نار دوش فرستاد بهر من
یعنی که مجرمی و تو را نار در خور است

اطلاعات

وزن: مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: قطعه
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

خورشید آسمان وزارت که روی ملک
آئینه‌وش ز صیقل عدلش منور است
هوش مصنوعی: خورشید آسمان وزارت، که زیبایی کشور را چون آینه‌ای روشن کرده است، به خاطر تابش عدالت او درخشان و نورانی است.
سلطان بارگاه سیادت که عهد او
پاینده دار دولت آل پیامبر است
هوش مصنوعی: سلطان دربار nobility که دوران او موجب پایداری حکومت خانواده پیامبر است.
آن داور زمانه که دارائی جهان
برقد کبریاش لباس محقر است
هوش مصنوعی: آن کسی که در زمانه قضاوت می‌کند و مالکیت همه چیز در جهان را دارد، بر اساس عظمت خود، به ظاهری ساده و بی‌آز و زنگار پوشیده است.
آن والی زمانه که کوس ولای او
یکباره هر که زد دو جهانش مسخر است
هوش مصنوعی: بی‌تردید، هر کسی که به فرمان و اراده‌ی آن حاکم بزرگ زمانه نزدیک شود و به نواهای او پاسخ دهد، در حقیقت دنیا را تحت تسلط و فرمان او خواهد دید.
یعنی امین دین محمد که نام او
بر لوح دل نشسته‌تر از سکه بر زر است
هوش مصنوعی: این جمله به این معناست که شخصیتی بسیار با اعتماد و دارنده‌ی ایمان قوی، همچون محمد که نامش در دل‌ها نقش بسته، ارزش و اهمیتی فراتر از هر چیز با ارزشی دارد.
بودش به من گمان خطائی که ذات من
در ارتکاب آن ز ملک بی‌گنه‌تر است
هوش مصنوعی: او به من گمان کرد که اشتباهی مرتکب شده‌ام، در حالی که ذات من در انجام آن خطا از فرشته‌ای بی‌گناه‌تر است.
با آن که داده بود به خود مدتی قرار
کاظهار آن مخالف تمکین و لنگر است
هوش مصنوعی: با این که او مدتی به خود آرامش داد، اما هنوز بر رفتار ناهمگون و بی‌ثباتی خود اصرار دارد.
زانجا که نکته پروری طبع شوخ اوست
زانجا که شوخ طبعی آن نکته‌پرور است
هوش مصنوعی: از جایی که طبع شوخ او نکته‌ها را پرورش می‌دهد، از همان جاست که شوخی و نکته‌پروری هر دو در کنار هم وجود دارند.
صندوق نار دوش فرستاد بهر من
یعنی که مجرمی و تو را نار در خور است
هوش مصنوعی: صندوق آتش دیروز برای من فرستادند که نشان می‌دهد تو مجرم هستی و سزاوار آتش هستی.