گنجور

شمارهٔ ۳۶۶

چو بر من زد آن ترک خون خوار تیغ
شد از خون گرمم شرر بار تیغ
شدم آن چنان کشته او به میل
که از میل من شد خبردار تیغ
نه چابک‌تری از تو هست ای اجل
باو سر فرو آر و بسپار تیغ
چه جائیست کوی تو کانجا مدام
ز در سنگ بارد ز دیوار تیغ
ازین بزم اگر دفع من واجبست
بنه ساغر از دست و بردار تیغ
شود بر زبان تا وصیت تمام
خدا را زمانی نگهدار تیغ
شده چشم مست تو خنجر گذار
تو در دست این مست مگذار تیغ
بقا سر بجیب فنا در کشد
اگر برکشد آن ستمکار تیغ
سگ آن دلیرم که وقت غضب
شود پیش او محتشم وار تیغ

اطلاعات

وزن: فعولن فعولن فعولن فعل (متقارب مثمن محذوف یا وزن شاهنامه)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

چو بر من زد آن ترک خون خوار تیغ
شد از خون گرمم شرر بار تیغ
هوش مصنوعی: وقتی آن ترک زیبا با تیغش به من حمله کرد، تیغش از خون گرم من گلوله‌های آتشین تولید کرد.
شدم آن چنان کشته او به میل
که از میل من شد خبردار تیغ
هوش مصنوعی: به‌قدری تحت تأثیر او قرار گرفتم که به تمایلات من آگاه شد و به همین دلیل به قدرت من دست پیدا کرد.
نه چابک‌تری از تو هست ای اجل
باو سر فرو آر و بسپار تیغ
هوش مصنوعی: ای اجل، هیچ‌کس چابک‌تر از تو نیست، سر خود را پایین بیاور و کار را به تیغ بسپار.
چه جائیست کوی تو کانجا مدام
ز در سنگ بارد ز دیوار تیغ
هوش مصنوعی: کوی تو کجاست که در آنجا همیشه از در سنگ باران می‌بارد و دیوارهایش به مانند تیغ تیزند؟
ازین بزم اگر دفع من واجبست
بنه ساغر از دست و بردار تیغ
هوش مصنوعی: اگر باید از این مهمانی و جشن دور شوم، پس لطفاً جام را از دستم بگذار و تیغ را هم کنار بگذار.
شود بر زبان تا وصیت تمام
خدا را زمانی نگهدار تیغ
هوش مصنوعی: این بیت به این معناست که انسان باید با زبان خود به هدایتی که خداوند برای او فرموده، پایبند باشد و در برابر چالش‌ها و امتحانات زندگی، به این هدایت و وصیت توجه کند و از آن حفاظت کند. در واقع، اشاره دارد به اینکه فرد باید در زمان‌های سخت به اصول و ارزش‌هایی که از خدا آموخته وفادار بماند.
شده چشم مست تو خنجر گذار
تو در دست این مست مگذار تیغ
هوش مصنوعی: چشمان زیبای تو مانند خنجری است که در دست این دیوانه است؛ نگذار که این تیغ را به کار گیرد.
بقا سر بجیب فنا در کشد
اگر برکشد آن ستمکار تیغ
هوش مصنوعی: اگر فنا با سر به جیب بقا برود، آن ظالم که تیغ در دست دارد، او را می‌کشد.
سگ آن دلیرم که وقت غضب
شود پیش او محتشم وار تیغ
هوش مصنوعی: سگ شجاع من در زمان خشم، همچون یک شخص با وقار و با افتخار، در برابر او شمشیر به دست می‌گیرد.