محتشم کاشانیشمارهٔ ۱۷۲
کدام صحبت پنهان تو را چنین دارد
که رخش رفتنت از بزم ما به زین دارد
ز پند پشت کمانت که سخت کرده چنین
که پیش ما همه دم ابروی تو چنین دارد
ز اختلاط نسیمی مگر هوا زده‌ای
که لاله در چمنت رنگ یاسمین دارد
گداز یافتهٔ سیمت کدام گرم نگاه
نظر بر آن تن و اندام نازنین دارد
ترست دامن پاکت بگو که مستی عشق
به گریه روی که پیش تو بر زمین دارد
ز داغهایی که خونابه چیده پیرهنت
که لاله رنگ نشانها بر آستین دارد
ز تاب زلف تو پیداست حال آن رگ جان
که اتحاد بر آن موی عنبرین دارد
چرا نمی‌نگرد نرگست دلیر به کس
ز گوشه‌ها نظری گر نه در کمین دارد
چگونه دست بدارد ز دامنت عاشق
که وعدهٔ تو به نو عاشقان یقین دارد
تغافل تو در آن بزم مرگ صد شیداست
کسی کجاست که امشب تو را بر این دارد
نشست محتشم از غم میان انجم اشک
که از بتان صنمی انجمن نشین دارد
اطلاعات
وزن: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
کدام صحبت پنهان تو را چنین دارد
که رخش رفتنت از بزم ما به زین دارد
هوش مصنوعی: کدام گفتگو یا راز تو را این‌گونه مشغول کرده که چهره‌ات در هنگام رفتن از مهمانی، زینت خود را به نمایش می‌گذارد؟
ز پند پشت کمانت که سخت کرده چنین
که پیش ما همه دم ابروی تو چنین دارد
هوش مصنوعی: از نصیحت و اشاره‌های تو که تأثیر عمیقی گذاشته، ما هر لحظه در برابر زیبایی ابرویت قرار داریم.
ز اختلاط نسیمی مگر هوا زده‌ای
که لاله در چمنت رنگ یاسمین دارد
هوش مصنوعی: به نظر می‌رسد که در اثر برخورد نسیمی با باغ، لاله‌ها رنگی شبیه یاسمن به خود گرفته‌اند. این نشان‌دهنده تأثیر دما یا وضعیت آب و هوا بر روی گل‌هاست که باعث شده رنگ آن‌ها تغییر کند و زیبایی خاصی پیدا کنند.
گداز یافتهٔ سیمت کدام گرم نگاه
نظر بر آن تن و اندام نازنین دارد
هوش مصنوعی: کدام انسان دل‌سوزی است که با عشق و دقت، به زیبایی و جاذبهٔ آن بدن ظریف و دل‌نشین نگاه نمی‌کند؟
ترست دامن پاکت بگو که مستی عشق
به گریه روی که پیش تو بر زمین دارد
هوش مصنوعی: بگویید که عشق به قدری قوی و عمیق است که حتی گریه هم در برابر زیبایی و پاکی وجود تو، به زمین می‌افتد.
ز داغهایی که خونابه چیده پیرهنت
که لاله رنگ نشانها بر آستین دارد
هوش مصنوعی: بخش‌هایی از پیراهن تو به خاطر زخم‌هایی که دیده و خون‌هایی که ریخته، به رنگ سرخ درآمده و نشانه‌هایی شبیه لاله دارند.
ز تاب زلف تو پیداست حال آن رگ جان
که اتحاد بر آن موی عنبرین دارد
هوش مصنوعی: از زیبایی و تاب زلف تو، حال و وضعیت آن رگ جان مشخص است که به موی خوشبوی تو وابسته و متصل است.
چرا نمی‌نگرد نرگست دلیر به کس
ز گوشه‌ها نظری گر نه در کمین دارد
هوش مصنوعی: چرا نرگس دلیر به کسی نگاه نمی‌کند؟ اگر از گوشه‌ها نگاه کند، ممکن است در کمین باشد.
چگونه دست بدارد ز دامنت عاشق
که وعدهٔ تو به نو عاشقان یقین دارد
هوش مصنوعی: چطور عاشق می‌تواند از دامن تو جدا شود در حالی که وعدهٔ تو برای جوانان عاشق کاملاً مطمئن است؟
تغافل تو در آن بزم مرگ صد شیداست
کسی کجاست که امشب تو را بر این دارد
هوش مصنوعی: در آن جشن مرگ، نادیده‌گرفتن تو به اندازه صد شیدایی است. کسی هست که تو را به یاد بیاورد و به این وضعیت پی ببرد؟
نشست محتشم از غم میان انجم اشک
که از بتان صنمی انجمن نشین دارد
هوش مصنوعی: محتشم در میان ستارگان نشسته و غمگین است، اشکی که دارد از محبت و عشق به معشوقه‌ای است که در جمعی نشسته‌است.