محتشم کاشانیقصیدهٔ شمارهٔ ۳۳ - وله ایضا
رفتی به حرب باد رفیقت درین سفر
فتح از قفای فتح و ظفر از پی ظفر
باد از حفیظ ایزدیت خاطر خطیر
هم مطمئن رافت و هم ایمن از خطر
گفتند تیغ بار که هست از ازل تو را
عین فراخ دامن عون خدا سپر
ای تاج بخش فرق سلاطین کامکار
وی نور بخش چشم خوانین نامور
هستم امیدورا که چون باد برگ ریز
بر هر زمین که روز جدال افکنی گذر
رمحت ز صدر زین برباید هزار تن
تیغت به خاک معرکه ریزد هزار سر
عیش تو را زیاد کند عون کردگار
جیش تو را حصار شود حفظ دادگر
تیغت شود مقلد سبابه نبی
خصمت اگر کند سپر از قبهٔ قمر
بر خرمن حیات عدو برگ ریز باد
چون تیغ شعله‌اش ز نیام‌آوری به در
بار زره بر آن تن نازک منه که من
افکنده‌ام ز داعیه صد جوشنت ببر
بر لشگر خود آیت امید خوانکه زود
می‌آید از دعا ز قفا لشگری دگر
دشمن اگر شود به مثل کوهی از حدید
خواهد به خون نشست ز تیغ تو تا کمر
خصمت که کرده است به زر ساز کارزار
از بهر خود خریده همانا بلا بزر
تو می‌روی و گریهٔ این بی‌دل اسیر
در سنگ خاره می‌کند از دوریت اثر
چون استجابت دعوات از ریاضتست
ای قبلهٔ امم چه مطول چه مختصر
با محتشم گرت همهٔ عالم دعا کنند
آیا بود کدام دعا مستجاب‌تر
قصیدهٔ شمارهٔ ۳۲ - قصیده: سهی بالای بزم آرای مه سیمای مهرآساقصیدهٔ شمارهٔ ۳۴ - ایضا فی مدح: وقت کم بختی که مرغ دولتم می‌ریخت پر
اطلاعات
وزن: مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: قصیده
منبع اولیه: ویکی‌درج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
رفتی به حرب باد رفیقت درین سفر
فتح از قفای فتح و ظفر از پی ظفر
هوش مصنوعی: رفتنت به جنگ با بادها، رفیقت را در این سفر تنها نگذار. پیروزی‌ها و سرفرazها را یکی پس از دیگری به دست بیاور.
باد از حفیظ ایزدیت خاطر خطیر
هم مطمئن رافت و هم ایمن از خطر
هوش مصنوعی: باد از طرف خداوند تو را به آرامش می‌رساند و خاطر تو را از خطرات دور می‌کند.
گفتند تیغ بار که هست از ازل تو را
عین فراخ دامن عون خدا سپر
هوش مصنوعی: گفتند که همیشه خود را در حمایت و یاری خداوند قرار بده، چرا که او مانند یک سپر بزرگ و وسیع از تو محافظت می‌کند.
ای تاج بخش فرق سلاطین کامکار
وی نور بخش چشم خوانین نامور
هوش مصنوعی: ای کس که تاج سلطنت بر سر سلاطین می‌گذاری و نور روشنی برای چشمان بزرگان و خوانین مشهور هستی.
هستم امیدورا که چون باد برگ ریز
بر هر زمین که روز جدال افکنی گذر
هوش مصنوعی: من امیدوارم که مانند بادی باشم که برگ‌ها را در هر زمینی که روز نبردی برپا کنی، به پرواز درآورد.
رمحت ز صدر زین برباید هزار تن
تیغت به خاک معرکه ریزد هزار سر
هوش مصنوعی: به تو از بالای زین، هزار نفر خواهند افتاد و تیغ تو در میدان نبرد، هزار سر را به خاک می‌افکند.
عیش تو را زیاد کند عون کردگار
جیش تو را حصار شود حفظ دادگر
هوش مصنوعی: خوشی و شادی تو را حمایت خدا افزایش دهد و نیازهای تو را در پناه خود محفوظ نگه دارد.
تیغت شود مقلد سبابه نبی
خصمت اگر کند سپر از قبهٔ قمر
هوش مصنوعی: اگر تیغ تو به دست دشمن بیفتد، او مانند دستان پیامبر به دفاع از خود برمی‌خیزد و مانند حواس و زیرکی یک قمر خود را پوشش می‌دهد.
بر خرمن حیات عدو برگ ریز باد
چون تیغ شعله‌اش ز نیام‌آوری به در
هوش مصنوعی: در قلب حیات دشمن، برگ‌هایی همچون تیغ‌های شعله‌ور می‌ریزد؛ چون تو از نیام برآورده نشوی.
بار زره بر آن تن نازک منه که من
افکنده‌ام ز داعیه صد جوشنت ببر
هوش مصنوعی: این بیت به گونه‌ای بیان می‌کند که بر تن ظریف و نازک خود زره‌ای سنگین نپوشانید، زیرا من از داعیه و دعوی شما به شدت رنجیده‌ام.
بر لشگر خود آیت امید خوانکه زود
می‌آید از دعا ز قفا لشگری دگر
هوش مصنوعی: در این بیت، شاعر به امیدواری اشاره می‌کند که دعا می‌تواند به جنگاوران کمک کند. او می‌گوید که لشگری که در حال حاضر در پشت سر است، به زودی می‌آید و به یاری لشگر اصلی خواهد شتافت. این بیان گر قدرت دعا و تأثیر آن در یاری رساندن به انسان‌ها در زمان‌های سخت است.
دشمن اگر شود به مثل کوهی از حدید
خواهد به خون نشست ز تیغ تو تا کمر
هوش مصنوعی: اگر دشمنی مانند کوهی از آهن و استحکام باشد، به واسطه قدرت و تیزی شمشیر تو تا کمر در خون فرو خواهد نشست.
خصمت که کرده است به زر ساز کارزار
از بهر خود خریده همانا بلا بزر
هوش مصنوعی: دشمنت برای جنگ با تو به طلا و زر تجهیزات فراهم کرده و به همین خاطر خودش به زحمت و گرفتاری بزرگ افتاده است.
تو می‌روی و گریهٔ این بی‌دل اسیر
در سنگ خاره می‌کند از دوریت اثر
هوش مصنوعی: تو می‌روی و جدایی تو باعث می‌شود که این دل تنها در دلش درد و حسرت را احساس کند. این احساس، به اندازه‌ای عمیق است که حتی سنگ‌های سخت را هم به گریه وادار می‌کند.
چون استجابت دعوات از ریاضتست
ای قبلهٔ امم چه مطول چه مختصر
هوش مصنوعی: دعای انسان‌ها وقتی مورد قبول قرار می‌گیرد که سختی‌ها و تربیت‌های لازم را پشت سر گذاشته باشند، ای قبله‌گاه تمام ملت‌ها، چه در کلمات طولانی و چه در کلمات کوتاه.
با محتشم گرت همهٔ عالم دعا کنند
آیا بود کدام دعا مستجاب‌تر
هوش مصنوعی: اگر همهٔ مردم به خاطر تو دعا کنند، آیا دعاهایی هست که مؤثرتر و مستجاب‌تر از آن‌ها باشد؟